W h. 1 łyżka. 10 Kodeksu karnego ustalono warunek, zgodnie z którym prawo karne ma moc wsteczną. Innymi słowy, dotyczy to działań popełnionych przed jego przyjęciem. Rozważ funkcje zastosowanie art. 10 Kodeksu karnego. 
Informacje ogólne
Zgodnie z art. 10 Kodeksu karnego, jeżeli prawo złagodzi sankcję, eliminuje przestępstwo czynu, poprawia sytuację podmiotu, który popełnił naruszenie, jest on wyposażony w siłę retroaktywną. Przepisy mają zastosowanie do obywateli zamieszanych w dane przestępstwo przed jego wejściem w życie. Należą do nich między innymi osoby, które odbywają karę lub już ją odbyły, ale ich rejestr karny nie został wycofany.
Jeśli prawo ustanawia zbrodnię czynu, wzmacnia sankcję, pogarsza pozycję obywatela, nie ma on mocy wstecznej.
Jak stanowi część 2 artykułu 10, jeżeli przepisy prawa łagodzą karę, którą dana osoba odbywa, należy ją zmniejszyć w zakresie określonym w nowym akcie prawnym. 
Art. 10 Kodeksu karnego z komentarzami
Działanie z mocą wsteczną aktu prawnego jest uważane za wyjątek od reguły dotyczącej działania prawa w czasie. Istnienie takiej normy jest jednym z przejawów humanizmu.
Zastosowanie art. 10 CC jest to możliwe, jeżeli sprawca popełnia czyn na podstawie jednego prawa i zostaje pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie innego aktu prawnego.
Jeżeli przepisy tych ostatnich mają na celu poprawę sytuacji podmiotu, funkcjonariusze sądowi i śledczy powinni je zastosować. Co więcej, czas aktu nie ma znaczenia.
Na przykład po wprowadzeniu nowego kodeksu karnego w 1996 r. Niektóre akty zostały zdekryminalizowane. W szczególności nie przewidziano odpowiedzialności za niezgłoszenie przestępstwa, naruszenie nakazu wyjazdu, pobytu w strefie przygranicznej, rozbiórki itp. 
Wyjątki
Status prawny podmiotu, zgodnie z Art. 10 Kodeksu karnego, nie może się pogorszyć, jeżeli po popełnionym przez niego przestępstwie uchwalono nowe prawo, które nakłada surowsze wyroki. W takich sytuacjach obowiązuje poprzedni akt normatywny obowiązujący w momencie aktu. Zatem przepisy poprzedniego kodeksu dotyczące naruszenia prywatności, nielegalnego przyjmowania środków na kredyty, nielegalnych działań w przypadku bankructwa w związku z przestępstwami popełnionymi przed 01.01.1997 r. Nie mają mocy wstecznej, ponieważ ustawa z 1960 r. Nie określała kar za nie czyny.
Eliminacja przestępczości
W przepisach art. 10 Kodeksu karnego używa kilku konkretnych pojęć. Jednym z nich jest eliminacja przestępczości.
Prawo dekryminalizujące naruszenie jest takim aktem prawnym, na mocy którego przestaje być przestępstwem. Został przeniesiony do kategorii przewinień dyscyplinarnych, administracyjnych, niemoralnych, obywatelskich lub nie jest w ogóle wymieniany ani zachęcany przez normy prawne. 
Przepisy prawa eliminujące przestępstwo czynu mogą wyłączyć z Kodeksu karnego artykuł ustanawiający karę za to, zmienić dyspozycję normy, wprowadzić do niej nowe elementy, tylko za obecność których podmiot może zostać pociągnięty do odpowiedzialności.
Ponadto dekryminalizacji można dokonać, wprowadzając nowe zasady do ogólnej części Kodeksu karnego. Na przykład mogą ustanowić nieznane wcześniej lub rozszerzyć tradycyjne warunki wykluczające przestępczość. Przepisy mogą również stanowić podstawę do zwolnienia osoby z odpowiedzialności, która nie była wcześniej uregulowana w prawie.
Komutacja kary
W 1996 r. Po raz pierwszy w nowym kodeksie karnym wskazano następujące czynniki łagodzące:
- Rozsądne ryzyko.
- Realizacja zamówienia / zamówienia.
- Przymus (mentalny / fizyczny).
Karę można złagodzić, obniżając minimum, maksimum lub oba te limity. Łagodniejsze prawa to:
- Nie zmienia granic głównej sankcji, ale wyklucza obowiązkowe nałożenie dodatkowej kary lub nałożenie jej, ale w łagodniejszej formie.
- Zmiana w dół limitów kar przewidzianych w części specjalnej.
- Zapewnienie sądowi możliwości nałożenia dodatkowej sankcji, w przeciwieństwie do wcześniej obowiązujących przepisów, które gwarantowały obligatoryjność jego przypisania.
Procedura stosowania takich aktów normatywnych zabezpiecza część 2 Art. 10 CC. 
Kontrowersyjny moment
W literaturze prawnej trwają dyskusje na temat tego, które prawo powinno zawierać akt łagodzący i zaostrzający karę jednocześnie. Odnosi się to w szczególności do przepisów, które zmniejszają minimalną kwotę głównej lub dodatkowej sankcji, a jednocześnie zwiększają maksymalny limit lub działają inaczej.
W praktyce stosuje się następujące podejście. Jeżeli na mocy nowego aktu prawnego można przypisać łagodniejszy środek, wówczas ma on moc wsteczną w części, która poprawia pozycję obywatela. Przepisy, które zaostrzają odpowiedzialność, nie podlegają zastosowaniu, a na obywatela nałożona jest sankcja zgodnie z poprzednim prawem. 
Rozważ przykład. Załóżmy, że poprzednia ustawa została ustanowiona na 5–8 lat więzienia. W nowym akcie regulacyjnym sankcję zmieniono na 3–10 lat. Tak więc sąd otrzymał abstrakcyjną możliwość pozbawienia przedmiotu wolności na okres krótszy niż 5 lat, to znaczy złagodzenia sankcji lub nałożenia wszystkich 10 lat, tj. Zaostrzenia odpowiedzialności.
Jednak zgodnie z art. 10, pogorszenie pozycji obywatela nie jest dozwolone, ponieważ jest sprzeczne z zasadami humanizmu prawa. W związku z tym retroaktywne działanie wspomnianego wyżej aktu normatywnego obowiązuje tylko w części łagodzącej odpowiedzialność, tj. Sąd ma prawo przypisać sprawcy co najmniej 3, ale nie więcej niż 8 lat więzienia.
Opcjonalnie
Osobno warto wspomnieć o działaniu wstecznym praw „pośrednich”. Jest to nazwa aktów obowiązujących po złagodzeniu poprzedniego prawa, ale przed zaostrzeniem nowego prawa. 
Na przykład w momencie popełnienia przestępstwa nałożono na niego karę do 6 lat więzienia, kiedy postawiono winnego obywatela przed sądem - do 5 lat, a w momencie, gdy sąd wydał decyzję - do 7 lat. Na podstawie humanizmu sąd powinien zastosować „pośredni” akt normatywny, ponieważ najbardziej liberalny, poprawiający pozycję przedmiotu.