Każda osoba, bez wyjątku, przynajmniej raz w życiu spotyka się z koncepcją biurokracji i najczęściej jest opisywana w sposób negatywny, co wiąże się z bezczynnością urzędników i stosem dokumentów papierowych. W tym artykule postaramy się odkryć prawdziwą koncepcję biurokracji, rozważyć biurokratyczne teorie i ich główne typy, które można znaleźć we współczesnym świecie.
Podstawowa koncepcja
Biurokracja to klasyfikacja menedżerów zlokalizowanych w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Ich praca z niezachwianą i przejrzystą hierarchią opiera się na pionowych przepływach informacji i sformalizowanych metodach rozwiązywania problemów zawodowych.
Termin ten obejmuje także system zarządzania organizacyjnego organów rządowych, których celem jest maksymalizacja ich własnych funkcji podczas pracy z departamentami i instytucjami, które są w rozbudowanej strukturze władzy wykonawczej.
Badając pojęcie biurokracji, wyróżnia się następujące obiekty analizy:
- Powstające sprzeczności przy wdrażaniu zarządzania.
- Sam proces pracy jako zarządzanie.
- Zainteresowania (osobiste i społeczne) różnych grup bezpośrednio zaangażowanych w biurokrację.
Teoria biurokracji autorstwa Maxa Webera
Autor teorii, ekonomista, socjolog i historyk M. Weber poświęcił wiele czasu na badanie zjawiska biurokratyzacji. Ale pojawienie się terminu „biurokracja” jest zasługą postaci ekonomicznej Vincenta de Gournais. Wprowadził tę koncepcję w odpowiednim czasie, aby wyznaczyć gałąź wykonawczą. I dzięki Weberowi teoria biurokracji rozpoczęła swoją drogę studiów. 
Naukowcom zaproponowano następujące zasady koncepcji biurokracji:
- hierarchia w budowie przedsiębiorstwa lub organizacji;
- hierarchiczna orientacja zamówień;
- podporządkowanie pracownika niższego poziomu przełożonemu oraz odpowiedzialność przełożonego za działania jego podwładnych niższego poziomu;
- podział i specjalizacja pracy według funkcji;
- awans zawodowy oparty na doświadczeniu i umiejętnościach mierzalnych przy użyciu określonych standardów;
- system orientacji komunikacyjnej.
Weber wskazał także na taką koncepcję, jak racjonalna biurokracja, którą można scharakteryzować następująco:
- Pojawienie się wysoce profesjonalnych pracowników dzięki wyraźnemu podziałowi pracy.
- Przejrzysty, stopniowy (hierarchiczny) system składania wniosków.
- Ogólne zasady i standardy formalne zapewniające wyjątkowość zadań.
- Wykonywanie określonych obowiązków przez osoby, niezależnie od jakości i indywidualnych cech pracownika.
- Przyjmowanie i zwalnianie pracowników na podstawie wymagań kwalifikacyjnych i powodów.
Teoria biurokracji Mertona
Ale socjolog Merton wierzył, że współczesna koncepcja biurokracji polega na przesunięciu głównego nacisku z celów organizacji lub przedsiębiorstwa na środki, co w rezultacie spowalnia proces osiągania określonych celów.
Jak zauważył Merton, najczęściej trudności w strukturach biurokratycznych wynikają z wyolbrzymiania znaczenia norm, procedur i reguł. Można wyróżnić następujące negatywne cechy społeczne biurokratycznej formy rządu:
- ignorowanie ludzkiej natury;
- wyobcowanie od innych ludzi;
- ograniczenie wyrażania własnych poglądów, które są szczególnie sprzeczne z ogólnym sposobem myślenia;
- oportunizm;
- podporządkowanie osobistych celów pracowników celom przedsiębiorstwa;
- brak nieformalnych relacji interpersonalnych.
Rodzaje biurokracji: klasyczny lub sprzętowy system biurokratyczny
Należy wyróżnić trzy główne rodzaje biurokracji: klasyczną, zawodową i adhokrację.
Klasyczna biurokracja jest rodzajem pracowników zarządzających, którzy w ograniczonym stopniu lub nawet całkowicie nie wykorzystują umiejętności zawodowych, ponieważ ich obowiązkiem jest wykonywanie ograniczonych funkcji kierowniczych. Ten typ najczęściej występuje w ministerstwach i instytucjach wyższego kierownictwa. Zazwyczaj takie instytucje nie podlegają zmianom z otoczenia zewnętrznego. 
Profesjonalny system biurokratyczny
Biurokracja zawodowa to rodzaj menedżerów, którzy opierają swoją pracę na wiedzy praktycznej i aspektach teoretycznych w wąskich obszarach swojej działalności. Co więcej, tacy menedżerowie są ograniczeni wymogami dotyczącymi roli w instytucji.
Adhokracja
Adhokracja jest formą zarządzania składającą się z pracowników organizacji, którzy są wysoce profesjonalni w wypełnianiu swoich obowiązków. Zwykle przy adhokracji grupa specjalistów skutecznie i szybko rozwiązuje zadania zgodnie z określoną sytuacją.
Główna różnica między adhokracją a idealnym modelem biurokracji, który wyróżnił Weber, polega na tym, że nie ma ona ścisłego rozdziału aktywności zawodowej i minimalizuje formalizację relacji i działań.