Osoba stale pozostająca w kontakcie ze społeczeństwem, która musi słuchać skarg i problemów innych ludzi, czasami wyczerpuje swoją siłę. To nie tylko potencjał fizyczny, ale także psychologiczny. Jego ciało jest pod wpływem stresu. Dlatego sama osoba z czasem staje się zamknięta i apatyczna. Po uruchomieniu reakcji ochronnej rozwija się zespół wypalenia zawodowego. Wiele osób błędnie kojarzy zaburzenie wyłącznie z zainteresowaniami zawodowymi. Może to jednak wpłynąć absolutnie na każdego.
Informacje ogólne
W syndromie wypalenia emocjonalnego zwyczajowo rozumie się taki stan, gdy człowiek czuje się wyczerpany moralnie, psychicznie i fizycznie. Z każdym dniem coraz trudniej mu się obudzić i zacząć pracować. Coraz trudniej jest skoncentrować się na procesie pracy, aby wykonać to, co zaplanowano na czas. Zazwyczaj załamuje się życie, pogarszają relacje z innymi, a dzień pracy wydłuża się do późnej nocy.
Syndrom zwykle wiąże się z awariami w pracy. Z drugiej strony może wystąpić u młodej matki lub zwykłej gospodyni domowej. Nie denerwuj nieporządku i kreatywnych ludzi. Wszystkie przypadki mają podobne objawy - utratę zainteresowania obowiązkami i zmęczenie.
Słynny amerykański badacz George Greenberg był w stanie zidentyfikować 5 etapów rosnącego stresu psychicznego związanego z działalnością zawodową. Później nazwał je „etapami wypalenia”:
- Mężczyzna jest zadowolony ze swojej pracy. Jednak ciągły stres negatywnie wpływa na jego potencjał pracy.
- Pojawiają się pierwsze oznaki syndromu: utrata zainteresowania przypadkiem, bezsenność, zmniejszona produktywność.
- Trudno jest skoncentrować się na pracy, dlatego wszystkie obowiązki są wykonywane bardzo powoli. Stara się uzupełnić luki, często pozostaje w służbie w weekendy.
- Przewlekłe zmęczenie znajduje odzwierciedlenie w stanie fizycznym: odporność jest zmniejszona, choroby przewlekłe są zaostrzone. Ciągłe niezadowolenie z siebie często przekłada się na kłótnie z innymi.
- Zmęczenie, niestabilność emocjonalna - są to główne oznaki piątego etapu rozwoju zaburzenia.
Jeśli zignorujesz problemy natury psychologicznej, nie szukaj wykwalifikowanej pomocy, ten stan tylko się pogorszy. Bardzo szybko może rozwinąć się w głęboką depresję.
Główne przyczyny zaburzeń psychicznych
Współczesna psychologia identyfikuje kilka stresogenów, które prowadzą do zespołu wypalenia zawodowego. Są nasycone codziennym życiem każdego człowieka.
- Potrzeba stałego kontaktu ze społeczeństwem. Codzienne problemy pojawiają się, gdy ludzie stają w obliczu różnych stanów emocjonalnych. Koncentracja na porażkach własnych, a nawet innych, często prowadzi do kumulacji stresu i dyskomfortu. Dotyczy to szczególnie osób skromnych i powściągliwych.
- Potrzeba pracy w warunkach wysokiej wydajności. Każdy nowy dzień wymaga gromadzenia osoby, punktualności, ciągłego samokontroli i organizacji. Reklama sztucznie wymusza na wielu sprawdzanie siebie kilka razy dziennie, co zawsze prowadzi do wewnętrznej niestabilności.
- Napięcie atmosfery. Nadmierne obciążenie pracą i brak odpowiedniego odpoczynku z czasem wyczerpują ciało dowolnej osoby.Z kolei stres jest wynikiem nadmiernych żądań i braku zasobów osobistych.
Terminowa identyfikacja głównych przyczyn wypalenia emocjonalnego pozwala natychmiast rozpocząć terapię. Im wcześniej osoba zacznie walczyć z zaburzeniem, tym szybciej uzyska pozytywny efekt leczenia.
Czynniki ryzyka
Psychologowie byli w stanie zidentyfikować całą grupę czynników prowokujących zaburzenie, których obecność tylko zwiększa prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Wśród nich są:
- napięty harmonogram pracy, niskie wynagrodzenie;
- pragnienie czynienia lepiej niż inni (perfekcjonizm);
- nadużywanie alkoholu;
- zwiększona odpowiedzialność za działania;
- monotonne i rutynowe działania.
Czynniki prowokacyjne charakterystyczne dla wypalenia emocjonalnego mogą występować pojedynczo lub działać w grupach. Zagrożeni są także kreatywni ludzie i pracoholicy, którzy opiekują się poważnie chorymi krewnymi, matkami na urlopie macierzyńskim.
Obraz kliniczny
Zespół wypalenia zawodowego nigdy nie pojawia się spontanicznie. Zaburzenie charakteryzuje się przedłużonym rozwojem, czasem z ukrytą naturą kursu. Jakie objawy mogę rozpoznać? Wszystkie znaki można podzielić na 3 kategorie:
- Objawy psychoemocjonalne: brak motywacji, zły nastrój, wątpliwość we własne możliwości, apatyczne podejście do wszystkiego, co się dzieje.
- Zmiana w zachowaniu: nawyk regularnego narzekania na życie, złośliwych i zazdrosnych oświadczeń, unikanie odpowiedzialności.
- Objawy somatyczne: ból pleców, migrena, częste zawroty głowy, problemy ze snem i apetytem, nadmierne pocenie się.
Zespół wypalenia zawodowego w swoim obrazie klinicznym przypomina depresję. Dlatego nie próbuj samodzielnie określać postaci choroby. Problem ten powinien rozwiązać wykwalifikowany lekarz, a leczenie powinno być przepisane dopiero po kompleksowej diagnozie.
Poziomy wypalenia zawodowego
Po raz pierwszy psychoterapeuta G. Freidenberg mówił o tym naruszeniu. W 1974 r. Naukowiec zwrócił uwagę na powagę problemu wyczerpania i jego wpływ na osobowość osoby. Właśnie wtedy opisano główne przyczyny i objawy zespołu.
Metody diagnozowania wypalenia emocjonalnego opierają się na alokacji tzw. Poziomów lub faz. Przez długi czas zaburzenie może nie objawiać się w żaden sposób. Zwykłemu człowiekowi trudno jest ustalić jego początek. Dlatego psychologowie przeprowadzają testy w celu jak najszybszego zdiagnozowania objawów i natychmiast rozpoczynają terapię.
Na początkowym etapie emocje są po prostu stłumione, co przejawia się obojętnością na środowisko i ludzi. Niektórzy stają się niezadowoleni z siebie, z życia. Na poziomie fizycznym zespół objawia się bólami głowy, skurczami i skurczami pleców. Przewlekłe choroby mogą się pogorszyć.
W następnym etapie zaburzenie zaczyna się aktywniej rozwijać od strony emocjonalnej. Osoba odzwierciedla wewnętrzne niezadowolenie i dyskomfort w zewnętrznych przejawach irytacji, bezprecedensowej goryczy. Negatywne emocje najczęściej rozprzestrzeniają się na kolegów i osoby, z którymi musisz się komunikować przez cały dzień. Próbując uniknąć agresji, wielu zaczyna się zamykać i nie wykazywać aktywności.
Podrażnienie nie może trwać wiecznie. Dlatego prędzej czy później zaczyna się trzeci etap - wyczerpanie emocjonalne i fizyczne. Osoba nie ma już siły do pracy, wykonywania codziennych obowiązków i komunikowania się z ludźmi. Staje się niegrzeczny i drażliwy, oderwany. Czasami pojawia się strach przed komunikacją.
Cechy kursu u przedstawicieli niektórych zawodów
Psychologom udało się zidentyfikować kilka zawodów, których przedstawiciele są bardziej podatni na wypalenie emocjonalne.
- Lekarze
- Pracownicy socjalni.
- Wychowawcy.
- Liderzy i menedżerowie.
- Pracownicy struktur władzy.
- Przedstawiciele sfery zarządzania.
- Ci, których działalność związana jest ze stałymi wyjazdami służbowymi.
- Pracownicy usługowi.
- Pracownicy w szkodliwych warunkach (zanieczyszczone powietrze, kontakt z substancjami toksycznymi, wibracje).
- Praca nad harmonogramem zmian.
Pierwsze miejsce zajmują pracownicy medyczni, od pielęgniarek po lekarzy najwyższej kategorii. Ta sytuacja w grupie ryzyka wynika z ich bezpośrednich obowiązków. Ściśle współpracują z pacjentami i dbają o zdrowie. W obliczu negatywnych doświadczeń ludzie, niepostrzeżenie dla siebie, stają się ich uczestnikami. Nagromadzenie stresu emocjonalnego przyczynia się zarówno do rutynowych obowiązków, jak i napiętego harmonogramu. Najczęściej psychiatrzy i specjaliści onkologiczni mają do czynienia z takim zaburzeniem.
Wypalenie emocjonalne jest mniej powszechne wśród nauczycieli. W tym przypadku chroniczne zmęczenie jest wynikiem ciągłej komunikacji z uczniami, ich rodzicami. Należy wziąć pod uwagę duże obciążenie akademickie i odpowiedzialność za zarządzanie. Rodzajem prowokatora stresu może być niska pensja. W rezultacie nauczyciel zaczyna gardzić uczniami, okazywać agresję i prowokować sytuacje konfliktowe.
Problemy rodzinne
Wypalenie zawodowe i metody jego przezwyciężenia są najczęściej omawiane wśród pracowników. Wśród rodziców wolą nie rozmawiać o obecności podobnego problemu. Społeczeństwo stawia matkom wiele wymagań. Powinni nie tylko dbać o dzieci, ale także dbać o męża, dbać o siebie. Kobieta jest zmuszona do wykonywania kilku ról społecznych jednocześnie.
Stała presja powoduje tylko negatywne emocje. Wcześniej czy później matka zaczyna uważać dziecko za ciężar. W rodzinie ciągle pojawiają się skandale i nieporozumienia. Regularny stres negatywnie wpływa na stan psychiczny obojga rodziców. Mamy z ciężkim zespołem „automatycznie” chodzą z dzieckiem, karmią go i robią. Nie odczuwają jednak przyjemności. Wypalenie rodzinne jest nie mniej niebezpieczne niż wypalenie zawodowe. Jeśli osoba, która jest zmęczona społeczeństwem, jedzie na wakacje, rodzice nie mają takiej możliwości.
Metody diagnostyczne
Zespół wypalenia emocjonalnego ma ponad 100 różnych objawów. Należy je wziąć pod uwagę podczas badania potencjalnego pacjenta. Zwykle odbywa się to na podstawie skarg, istniejących dolegliwości somatycznych i faktów dotyczących zażywania narkotyków. Nie można sobie wyobrazić diagnozy wypalenia emocjonalnego bez rozmowy z terapeutą i określenia warunków pracy pacjenta. Aby określić etap rozwoju choroby, stosuje się specjalne testy i ankiety.
Funkcje terapii
Po zidentyfikowaniu zaburzenia nie można pozostawić go bez nadzoru. Przede wszystkim musisz spróbować włączyć „tryb spowolnienia”. Na przykład, aby robić długie przerwy między oddzielnymi zadaniami w pracy. Jednocześnie podczas odpoczynku zaleca się robienie tego, na czym dusza kłamie.
Takie porady są bardzo skuteczne dla gospodyń domowych. Jeśli codzienna rutyna jest już obrzydliwa, powinieneś samodzielnie motywować się do przyjemnych przerw. Po ugotowaniu możesz obejrzeć serial swojego ulubionego filmu, a czasem posprzątać dom z historią miłosną w ręku. Takie przykłady zachęty są dobrą zachętą do szybszej pracy. Rejestrowanie każdego faktu pomyślnego ukończenia użytecznej pracy daje wewnętrzną satysfakcję.
Niestety nie wszyscy mogą sobie pozwolić na takie przerwy. Mówimy przede wszystkim o pracownikach biurowych. Doskonałym sposobem zapobiegania wypaleniu w tym przypadku są wakacje. Wystarczy odpocząć tylko przez tydzień, aby znów poczuć niespotykany przypływ siły.
Innym skutecznym środkiem do zwalczania tego zespołu jest kompetentna analiza przyczyn, które doprowadziły do zaburzeń psychicznych.Możesz szczegółowo opisać tę sytuację przyjacielowi, krewnemu lub psychoterapeucie, który spojrzy na nią z boku.
Ponadto niektóre pomagają nakreślić przyczynę zaburzenia bezpośrednio na papierze. Po każdym punkcie musisz zostawić trochę miejsca, aby następnie napisać prawdopodobne rozwiązanie problemu. Jeśli wykonanie zadań jest trudne z powodu złej definicji, zaleca się zwrócenie się do kierownika o wyjaśnienie pożądanego rezultatu. Jeśli nie jesteś zadowolony ze swojego wynagrodzenia, możesz dowiedzieć się o przyszłym wzroście lub poszukać alternatywnych opcji zatrudnienia.
Metody zapobiegania
Wypalenie emocjonalne zawsze występuje na tle psychicznego i fizycznego wyczerpania ciała. Dlatego początku zaburzenia można zapobiec tylko poprzez środki mające na celu promocję zdrowia. Powinny być warunkowo podzielone na dwie kategorie.
Fizyczne zapobieganie wypaleniu oznacza prawidłowe i zrównoważone odżywianie. Ponadto należy położyć nacisk na błonnik roślinny i minerały, a także ograniczyć ilość tłuszczu zwierzęcego. Przydatne codzienne spacery na świeżym powietrzu. Pełny sen zdrowego człowieka wynosi co najmniej 8 godzin. Ważne jest, aby nigdy nie zapomnieć o tej zasadzie.
W przypadku lekarzy i wychowawców zapobieganie wypaleniu zwykle wiąże się z żałosną stroną problemu. Aby zapobiec wystąpieniu zaburzenia, psychoterapeuci zalecają raz w tygodniu, aby wziąć dzień wolny i zrobić w tym dniu tylko to, co naprawdę chcesz zrobić. Konieczne jest okresowe „czyszczenie” głowy. Ta procedura obejmuje analizę niepokojących myśli i problemów z papierem. Niektóre pomagają medytacji i auto-treningowi.
Należy rozumieć, że uniwersalne rozwiązanie problemu nie istnieje. Dlatego każdy powinien nauczyć się poprawnie ustalać priorytety swojego życia i móc odmawiać innym. Tylko w tym przypadku można osiągnąć harmonijne istnienie.
