Arbitraż międzynarodowy: pojęcie, prawo, typy

Rozwój handlu światowego po zakończeniu II wojny światowej spowodował problem sporów prawnych między uczestnikami handlu międzynarodowego. Kiedy dostawca i kupujący mieszkają w różnych stanach, wszyscy rozumieją odpowiedzialność za niewykonanie umów w ramach swojego ustawodawstwa. Niezbędny był niezależny pośrednik w celu ustalenia stopnia winy stron i kwoty odszkodowania za niewykonanie umów.

Międzynarodowy arbitraż i sądy międzynarodowe powstały w 1959 r. Pierwszy traktat o rozpatrywaniu sporów międzynarodowych przez niezależną komisję został sporządzony w Nowym Jorku i przyjęty przez 154 kraje, w tym Związek Radziecki.

Co to jest Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy (MAC)

IAU jest neutralną platformą prawną do rozwiązywania sporów z udziałem niezależnego sędziego, a także alternatywnym sposobem rozwiązywania konfliktów przedstawicieli różnych krajów. Zastępuje proces. Po wysłuchaniu stron arbiter podejmuje decyzję, która staje się dla nich wiążąca.

Przewaga międzynarodowego arbitrażu nad tradycyjnym sądem:

usuwa kwestię jurysdykcji;
przeprowadzone za zgodą obu stron;
tańsze koszty dla uczestników;
rozwiązany w stosunkowo krótkim czasie;
pozwala rozwiązywać zarówno spory handlowe, jak i polityczne;
pozwala zachować poufność okoliczności sprawy i werdyktu.

Istnieje możliwość odwołania się do międzynarodowego trybunału arbitrażowego w sporach, których rozstrzygnięcie nie jest przewidziane. Ostatnio większość umów międzynarodowych zawiera klauzulę o obowiązkowym skorzystaniu z arbitrażu w przypadku naruszenia zobowiązań i spowodowania strat.

Rodzaje międzynarodowego arbitrażu

Międzynarodowe sądy arbitrażowe są ogólne i wyspecjalizowane.

Arbitraż ogólny rozpatruje sprawy o uprzedzeniach politycznych i sporach dyplomatycznych. W swojej pracy stosuje prawo międzynarodowe lub zasadę „uczciwości” (ex aequo et bono), chyba że w danej sprawie obowiązują ogólne zasady. Od 1928 r. Tylko 4 przypadki były rozpatrywane w „wyjątkowej” kolejności.

W celu zebrania specjalistycznego arbitrażu spór powinien dotyczyć współpracy międzynarodowej w wąskich obszarach, gdy do podjęcia decyzji wymagane są wyniki ekspertyzy naukowej i technicznej. Bez wątpienia ten sąd jest rozpatrywany w przypadku sporów dotyczących:

kwestie rybołówstwa;
ochrona ekologii oceanów;
badania naukowe na morzu;
procedura składowania.

Ponadto międzynarodowe sądy arbitrażowe dzielą się na:

specjalne (izolowane, ad hoc);
instytucjonalny (stały).

Izolowane procesy to te, które zostały utworzone w celu rozpoznania konkretnego przypadku. Są one również nazywane „ad hoc”, co tłumaczy się jako „w tym przypadku”. Strony sporu uzgadniają między sobą zasady i warunki zaznajomienia arbitra ze sprawą oraz procedurę wykonania jego decyzji. Specjalny arbitraż kończy się po wydaniu wyroku.

Zwoływane są sądy instytucjonalne tworzone na bieżąco. Zasady ich pracy są regulowane, jest personel arbitrów. Stałe IAC są organizowane w państwowych izbach handlowych i przemysłowych lub organizacjach pozarządowych.

Aby rozpatrzyć sprawę w międzynarodowym sądzie arbitrażowym, strony zwracają się do jednego z odpowiednich stowarzyszeń. W swojej pracy organy arbitrażowe kierują się konwencją nowojorską z 1959 r. Lub późniejszymi przepisami.

Ratyfikacja konwencji nowojorskiej w ZSRR

Od 1960 r. Zasady te zaczęły obowiązywać w ZSRR.Następnie nasz kraj nalegał na wprowadzenie zasady wzajemności, która ma zastosowanie do udziału w międzynarodowym arbitrażu wszystkich krajów, nawet jeśli nie ratyfikowały tej konwencji.

Zasada wzajemności polega na tym, że wszystkie umowy zawierane są na równych warunkach. W przypadku naruszenia transakcji obie strony mają równe prawa i świadczenia w międzynarodowym sądzie arbitrażowym, nawet jeśli nie są one objęte prawem krajowym jednej ze stron.

Procedura międzynarodowego arbitrażu

Wniosek o arbitraż składa się, a uzgodnioną kwotę uiszcza się jako opłatę za kontrolę sądową i koszty administracyjne. Wniosek został złożony przez spółkę lub zatrudniony jest prawnik specjalizujący się w sprawach z arbitrażu międzynarodowego.

We wniosku wskazano istotę sporu, na podstawie którego artykuły podlegają naruszeniu umowy, jakiej decyzji oczekuje powód ze wskazaniem potwierdzonej kwoty strat.

Następnie podaje się czas na powiadomienie drugiego uczestnika, który wysyła MAC. Pod koniec okresu przygotowawczego podpisywana jest umowa arbitrażowa, która wskazuje główne warunki procesu i wybiera sędziów.

W przypadku zmiany własności przedsiębiorstwa lub reorganizacji przedsiębiorstwa stają się następcami podpisanej umowy i postępowania arbitrażowego. Jeśli spółka ma akcjonariuszy, muszą powiadomić trybunał arbitrażowy, ponieważ mają prawo uczestniczyć w sporze korporacyjnym.

Sędzia wysłuchuje stron konfliktu, świadków, biegłych osobiście lub przez wideo. Wygoda takiego spotkania polega na jego elastyczności i nieformalności, jeśli nie wpływa to negatywnie na jakość spotkania.

Czasami uczestnik procesu się nie kontaktuje. Następnie, jeśli istnieją dowody, że otrzymał powiadomienie, sprawa jest rozpatrywana i bez niej podejmowana jest decyzja. Nie zwalnia to nieobecnej strony z zapłaty wynagrodzenia arbitrażowi międzynarodowemu. Ci, którzy unikają płacenia składki sądowi, dowodzą, że nie mieli informacji o jej wdrożeniu.

Po podjęciu decyzji arbiter przygotowuje oficjalny dokument opisujący ją i przesyła ją do międzynarodowego arbitrażu. Podczas sporządzania umowy sądy międzynarodowe określają kwestię wydatków osobno - większość wydatków strony wygrywającej pokrywa przegrany, chyba że początkowo uzgodnią inną opcję. Arbitraż ustala wysokość wynagrodzenia każdemu uczestnikowi sporu w decyzji.

Znaczące konwencje po 1959 r

Oprócz konwencji nowojorskiej z 1959 r. Przyjęto kilka innych konwencji, które definiowały pojęcie międzynarodowego arbitrażu i regulowały jego pracę.

Europejska konwencja o arbitrażu w handlu zagranicznym została przyjęta 21 kwietnia 1961 r. Przy wsparciu Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rozważano możliwość arbitrażu w handlu zagranicznym w sporze między osobami fizycznymi a osobami prawnymi zamieszkałymi w Europie.

W 1962 r. Przystąpił do niej Związek Radziecki. Poparł pomysł, że arbiter w sądzie międzynarodowym może być obywatelem innego kraju i zgodził się z ustalonymi zasadami określania jurysdykcji lub braku jurysdykcji w sprawach.

Międzyamerykańska konwencja o międzynarodowym arbitrażu handlowym została przyjęta w Stanach Zjednoczonych i Ameryce Łacińskiej 16 czerwca 1976 r. Został stworzony przez kraje należące do Organizacji Państw Amerykańskich w celu rozwiązywania międzynarodowych sporów handlowych między firmami w regionie.

Konwencja moskiewska została zawarta w 1972 r. ZSRR ratyfikował go w 1973 r. Jego pełna nazwa to „Konwencja w sprawie rozstrzygania sporów cywilnoprawnych wynikających ze stosunków współpracy gospodarczej, naukowej i technicznej z 1972 r.”. Zmieniła zniesienie jurysdykcji spraw przez sądy państwowe, jeżeli spory te są już rozpatrywane w arbitrażach międzynarodowych.

Wszystkie konwencje uznają trzy źródła prawa dla postępowania arbitrażowego:

międzynarodowy;
krajowy;
prywatna - zgoda stron i regulamin.

Konwencje potwierdzają również niepodważalność orzeczeń arbitrażu międzynarodowego przed innymi sądami krajów uczestniczących w postępowaniu i określają wymagania dla jego sędziów.

Wymagania dla międzynarodowych arbitrów

Uczestnicy procesu mają prawo uzgodnić kryteria wyboru arbitra w celu rozpatrzenia ich sprawy. W takim przypadku sędzia, na uzgodnionych warunkach, jest powoływany przez zarząd. Lub arbiter jest wybierany przez strony na etapie podpisania umowy.

Odrzuć jego kandydaturę na etapie selekcji pod następującymi warunkami:

zależność od partii i zainteresowanie jej wygraną;
uprzedzenia wobec niektórych osób lub przedmiotów.

Odwołanie do wybranego sędziego jest również ogłaszane podczas rozprawy, jeżeli jego bezstronność jest kwestionowana z przyczyn obiektywnych lub po podjęciu decyzji, jeśli można to zobaczyć w tekście wyroku. W tym drugim przypadku jest on odwoływany. Konwencja nowojorska wskazała listę podstaw do odwołania się od działań arbitra.

Najsłynniejsze międzynarodowe sądy arbitrażowe

Siedem najbardziej poszukiwanych stron globalnego arbitrażu:

Arbitration Institute of the Stockholm Chamber of Commerce. Z jego usług często korzystają przedstawiciele byłych republik Związku Radzieckiego.
Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy w Londynie. Został założony w Wielkiej Brytanii za panowania królowej Wiktorii w 1892 roku.
Międzynarodowe centrum rozstrzygania sporów w USA. Specjalistyczny oddział American Arbitration Association.
Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy w Paryżu. Jest uważany za najbardziej wykwalifikowany. Zgłoszono do niego połowę zgłoszeń na świecie;
Chińska Komisja ds. Międzynarodowego Arbitrażu Gospodarczego i Handlowego. Główna azjatycka platforma arbitrażowa.
Morska Komisja Arbitrażowa przy Izbie Przemysłowo-Handlowej Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Został stworzony, aby rozpatrywać spory związane z ratowaniem statków i ładunków w oceanach. Teraz zajmuje się wszystkimi nieporozumieniami związanymi z wysyłką handlową.
Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy Handlowy w Woroneżu. Zastąpił Komisję Arbitrażową Handlu Zagranicznego, która jest zaangażowana w spory międzynarodowe od 1932 r.

Co to jest Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy Handlowy (ICAC)

Sąd arbitrażowy nazywa się handlowo, jeżeli jedna lub obie strony sporu są osobami fizycznymi lub prawnymi. Arbitraż ten specjalizuje się w sporach handlowych przedstawicieli różnych krajów zajmujących się handlem międzynarodowym. W jego pracy można wykorzystywać zarówno prawo międzynarodowe, jak i krajowe. Arbitraż handlowy prowadzony jest ad hoc lub na stałe. Sama koncepcja międzynarodowego arbitrażu handlowego sugeruje, że jest to organ niepaństwowy. Proces jest zamknięty, aby zachować tajemnice handlowe stron.

Podstawa prawna w ICA

Sprawy w międzynarodowym arbitrażu handlowym są rozpatrywane na zasadzie, która stanowi podstawę umowy. Dokonuje się wyboru między podejściem materialnym lub proceduralnym. Pod względem oceny prawnej ICA jest klasyfikowane jako procedura:

Negocjowane. Proces ten uważany jest za transakcję cywilnoprawną, która polega na zawarciu umowy o postępowaniu i jej praktycznym wykonaniu, która kończy się wyrokiem arbitra;
Proceduralne. W takim przypadku międzynarodowy arbitraż handlowy jest zgodny z prawem krajowym kraju, w którym sprawa jest rozpatrywana. Uznaje się ją za standardowy proces pod względem badania bazy dowodów i podjęcia decyzji;
Mieszane W takim przypadku wybór zasad i zawarcie umowy o arbitraż są odnoszone do elementu umownego, a przyjęcie i wykonanie orzeczenia jest odnoszone do proceduralnego.

Przykłady sporów w MAC i ICAC

Obcokrajowcy przeciwko krajowi. Niewypłacalność w Argentynie w 2008 r. Kosztowała zagranicznych posiadaczy rządowych papierów wartościowych 100 mld USD.Rząd zaproponował zastąpienie starych papierów wartościowych nowymi, które znacznie straciły na wartości. Włoscy właściciele zamortyzowanych obligacji złożyli pozew w 2011 r. W Międzynarodowym Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych. Decyzja została wydana na korzyść skarżących na podstawie wcześniejszej umowy między Włochami a Argentyną.
Kraj a kraj. W 1986 r. Nikaragua złożyła pozew przeciwko Stanom Zjednoczonym w sprawie o ingerencję w jej suwerenne sprawy i spowodowanie szkód materialnych. Sąd w Hadze uznał oskarżonego winnym użycia siły przeciwko innemu państwu i przyznał odszkodowanie na rzecz strony poszkodowanej. Decyzja nie została wykonana. Stany Zjednoczone zablokowały go na poziomie Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Firma jest przeciwko swojemu krajowi. Pozew został wniesiony do ICAC w Hadze w 2005 r. Akcjonariusze Jukosu zakwestionowali zgodność z prawem upadłości i sprzedaży jej aktywów przez rząd rosyjski. W 2014 r. Podjęto decyzję na korzyść firmy, ale nie została ona w pełni wdrożona przez stronę rosyjską.

RF Prawo o międzynarodowym arbitrażu handlowym

7 lipca 1993 r. Prezydent Federacji Rosyjskiej Jelcyn B.N. podpisał ustawę pod numerem 5338-I. Określił funkcje międzynarodowego trybunału arbitrażowego, wymagania dla arbitrów, normy dotyczące przestrzegania równych praw stron w procesie rozpatrywania sprawy, prawa i obowiązki uczestników procesu. Prawo ma zastosowanie do statków, które są przewożone na terytorium Federacji Rosyjskiej.

Ustawa o międzynarodowym arbitrażu handlowym składa się z 8 sekcji, które są podzielone na 36 artykułów. Wielokrotnie uzupełniano go poprawkami, te ostatnie wprowadzono 29 grudnia 2015 r.

Ustawa o międzynarodowym arbitrażu ustanawia warunki do rozpoczęcia procesu:

sporne porozumienie zostało zawarte na podstawie międzynarodowych stosunków handlowych;
przedmiotem sporu jest dostawa towarów, umowa sprzedaży, świadczenie usług transportowych i umowy inwestycyjne;
Obowiązkowe zawarcie umowy arbitrażowej przed rozpoczęciem procesu.

Ostatnie zmiany do ustawy z 2015 r. Dotyczyły 6 artykułów, a mianowicie:

określono zasady działania ICA Federacji Rosyjskiej, wprowadzono listę spraw wykluczonych z postępowania za granicą;
wyjaśniono terminologię postępowania arbitrażowego;
Wskazano właściwe organy Federacji Rosyjskiej, które udzielają pomocy ICA i ich uprawnienia;
szczegółowe wyjaśnienie istoty umowy o arbitraż, metod jej podpisywania;
domyślnie przyjmuje się zasadę dziwności liczby sędziów, chyba że umowa określa inną liczbę;
Proces mianowania mediatorów arbitrażowych jest uzgodniony.

Każda ze stron proponuje jednego sędziego, a następnie wybraną parę ustala się na podstawie kandydatury trzeciego arbitra.

Gdy decyzję podejmuje dwóch lub więcej arbitrów, można zastosować zasadę większości. Jeżeli opinie są podzielone, arbiter przewodniczący wydaje werdykt.