Cała rachunkowość księgowa, która jest ważną funkcją zarządzania przedsiębiorstwem, odnosi się do zarządzania. Jednak w zachodnim systemie rachunkowości jego część zarządcza stała się bardziej związana z odzwierciedleniem i kontrolą kosztów produkcji.
Rachunkowość zarządcza zapewnia informacyjne, ekonomiczne, technologiczne, innowacyjne i strukturalne zarządzanie przedsiębiorstwem. Treść systemu księgowania kosztów określają cele zarządzania. Można to zmienić decyzją administracji w zależności od interesów i celów wyznaczonych szefom wewnętrznych działów firmy.
Rachunek kosztów i kalkulacja kosztów produkcji to jedna z najważniejszych części systemu księgowego firmy, który stanowi podstawę informacyjną do podejmowania decyzji zarządczych, takich jak rozszerzenie lub zaprzestanie produkcji, ustalanie cen produktów, określanie potrzeby zakupu nowego sprzętu, możliwości zmiany technologii i organizacji produkcji .
Koncepcja kosztów
Koszty są integralnym elementem zarządzania i funkcjonowania każdej firmy na rynku.
Koszty produkcji - są to koszty utrzymania kosztów pracy i koszty późniejszej sprzedaży produktów. W praktyce termin „koszty” stosuje się do opisania wszystkich kosztów produkcji poniesionych przez przedsiębiorstwo w danym okresie.
Koszty - jest to pieniężna ocena zasobów (materiałowych, pracowniczych, finansowych, naturalnych, informacji), które organizacja wykorzystuje do celów produkcyjnych i wdrożeniowych.
Główne cechy kategorii kosztów są następujące:
- można zmierzyć ilością wykorzystanych zasobów (materiałowych, robocizny, finansowych);
- ilość wykorzystanych zasobów należy przedstawić w formie pieniężnej, aby zapewnić ich porównanie;
- koncepcja musi koniecznie być związana z konkretnymi celami produkcyjnymi.
Koszty są wartością. Koszt produkcji to łączna wartość wszystkich kosztów związanych z organizacją procesu produkcyjnego. Aby kontrolować koszty, należy zaplanować i oszacować koszty, przeanalizować skład poszczególnych elementów i kontrolować zmianę wartości każdego elementu.
Z koncepcji „kosztów” należy podkreślić koncepcję „kosztów”, która została ujawniona w PBU 10/99 „wydatki organizacji.
Wydatki organizacji zgodnie z tym rejestrem rachunkowym nazywane są redukcją zysków spółki w wyniku zbycia aktywów i powstania zobowiązań, co prowadzi do obniżenia kapitału organizacji. Koszty uwzględniają tylko te koszty, które są związane z generowaniem zysku przez pewien okres, a reszta kosztów jest zdeponowana w aktywnej części funduszy spółki w postaci produktów w magazynie.
Koszty to koszty okresu, udokumentowane, uzasadnione ekonomicznie, w całości przypisane do kosztów produktów sprzedanych w tym okresie.
PBU 10/99 ustanawia jedną klasyfikację kosztów dla wszystkich organizacji komercyjnych według elementów ekonomicznych:
- koszty materiałów;
- koszty pracy;
- potrącenia z wynagrodzenia;
- koszty amortyzacji;
- inne koszty.
Koszty materiałów obejmują:
- koszt zakupionych surowców i koszty materiałów wykorzystane do wytworzenia produktów;
- koszt zakupionych komponentów i półproduktów;
- usługi stosowane przez organizacje zaangażowane z zewnątrz, koszty produkcji lub transportu materiałów;
- koszt zasobów paliw i energii, które zostały wykorzystane w procesie produkcyjnym.
Rachunek kosztów: organizacja
Aby poprawnie określić koszt z uwzględnieniem specyfiki procesu produkcyjnego firmy, konieczne jest racjonalne określenie obiektów do rozliczania kosztów, które są rozumiane jako miejsce wystąpienia wydatków, to znaczy poszczególnych warsztatów, miejsc produkcji itp. W ich kontekście konieczne jest zgrupowanie kosztów produkcji, co pozwala określić wyniki wewnętrzna działalność gospodarcza usług spółki.
W praktyce istnieją trzy możliwe opcje grupowania kosztów według lokalizacji:
- systematycznie we wszystkich działach, warsztaty przedsiębiorstwa z obliczeniem kwoty kosztu produkcji tej jednostki;
- jednostki bez określania kosztu;
- w całym przedsiębiorstwie - na podstawie połączenia kosztów surowców i płac pracowników produkcyjnych w zakładach produkcyjnych.
Centra kosztów to jednostki strukturalne przedsiębiorstwa, dla których organizowane są planowanie, racjonowanie i rozliczanie kosztów produkcji.
W przedsiębiorstwie przemysłowym takie miejsca obejmują produkcję, warsztaty, działki, jednostki, brygady i inne jednostki.
W zależności od sekwencji grupowania kosztów w przedsiębiorstwie konieczne jest rozróżnienie między kosztami początkowymi, pośrednimi i końcowymi.
Koszty początkowe są w rzeczywistości centrum kosztów, które jest punktem wyjściowym tworzenia kosztów.
Koszty pośrednie dotyczą wyższego stopnia uogólnienia kosztów. Są one charakterystyczne dla działów przedsiębiorstwa, które wytwarzają części produktu gotowego lub półproduktu.
Koszty końcowe są ostatnim etapem procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie. Tutaj kumulowane są wszystkie bezpośrednie i rozproszone koszty produkcji i obliczany jest całkowity koszt produkcji.
Z punktu widzenia treści działań i postaw wobec produkcji produktów centra kosztów dzielą się na główne, pomocnicze i powiązane.
Główne centra kosztów wytwarzają produkty, do realizacji których tworzone jest samo przedsiębiorstwo. Urządzenia pomocnicze są przeznaczone do produkcji produktów i usług, które spełniają potrzeby produkcji w zakresie dostarczania narzędzi, części zamiennych, energii i konserwacji.
Powiązanymi przedmiotami wydatków są odpady.
Zadaniem księgowości jest stworzenie systemu rachunkowości, który spełnia potrzeby taktycznego i strategicznego zarządzania firmą, planowania, monitorowania i analizy firmy.
Wskazane jest sprawowanie kontroli nad centrami odpowiedzialnymi za przekazanie pewnych rekompensat szefom dedykowanych centrów odpowiedzialnych.
Skoordynowana decentralizacja opiera się na bardziej złożonych strukturach dywizji i produktach, które definiują zdecentralizowany model zarządzania.
Główne metody
Metody rozliczania kosztów produkcji można warunkowo sklasyfikować w następujący sposób: normatywny, procesowy, alternatywny, niestandardowy.
Każda z tych metod księgowania kosztów ma swoje zalety. Mogą być instalowane według różnych kryteriów.
Podstawy kalkulacji kosztów
Kalkulacja kosztów to grupowanie kosztów według obiektów księgowych i obliczanie kosztów w kontekście jednostek kalkulacji kosztów.
Rachunek kalkulacji kosztów to analityczne grupowanie kosztów produkcji na kontach zarządzania, które zapewnia informacje niezbędne do kalkulacji kosztów. Do tych celów uwzględnia się konta 20–29 planu kont.
Metody rozliczania kosztów produkcji i kalkulacji nie są regulowane, ponieważ głównym zadaniem tej rachunkowości w zakresie kosztów jest dostarczenie kierownictwu firmy pełnej informacji o kosztach i możliwości wpływania na wyniki firmy.
Metody obliczeniowe dzielą się na indywidualne i masowe. Poszczególne metody obejmują metodę obliczania opartą na zleceniu, a metody masowe obejmują metodę alternatywną i procesową.
Podstawy metody poprzecznej
Alternatywna metoda rozliczania kosztów produkcji jest stosowana w branżach, w których produkt końcowy można uzyskać w wyniku sekwencyjnej serii redystrybucji (na przykład w przemyśle chemicznym), w której powstają produkty pośrednie (półprodukty). Dla każdej redystrybucji organizowane jest rozliczanie analitycznych wskaźników kosztów. Ostateczny koszt produktu jest definiowany jako suma kosztu całej redystrybucji.
Obliczenie kosztu produkcji przy użyciu tej techniki składa się z następujących głównych kroków:
- definicja produkcji w naturze;
- obliczanie produkcji w dowolnych jednostkach;
- suma kosztów wszystkich produktów;
- określenie kosztów na jednostkę produkcji;
- podział kosztów między produktem końcowym a produkcją w toku na koniec okresu.
Podstawy metody niestandardowej
Niestandardowa metoda rozliczania kosztów produkcji różni się od innych w indywidualnym ustalaniu kosztów. W rachunkowości analitycznej koszty produkcji można grupować zgodnie z zamówieniami, które wytwarzają pojedynczy produkt lub grupę identycznych produktów, ich małe serie. Rachunek kosztów początkowych jest zorganizowany zgodnie z oddzielnym zamówieniem, podczas gdy każdy produkt lub jego seria jest ściśle oddzielona w tej kolejności od innych. Produkcja opiera się na realizacji określonych zamówień, co pozwala osobno obliczyć koszt produktu. Proces produkcji nie musi być dzielony na okresy, aby zlokalizować koszty. Ta metoda jest stosowana w budownictwie, inżynierii, badaniach i rozwoju.
W takim przypadku głównym rejestrem księgowym jest karta rejestracji zamówienia, która odzwierciedla wszystkie bezpośrednie koszty z tego tytułu.
Do momentu przyjęcia zamówienia przez klienta wszystkie koszty bezpośrednie z tym związane są rejestrowane jako wydatki w niepełnym okresie. Po zakończeniu pracy (czyli wysyłki produktów) dla konkretnego zamówienia wszystkie koszty całkowite można przypisać do kosztu ukończonego zamówienia.
Po zakończeniu produkcji przygotowywany jest szacunkowy koszt produktu.
Podstawy metody kotłowej
Początkowo rozliczanie kosztów rozliczano metodą kotłową. Główną cechą kotłowej metody rozliczania kosztów produkcji jest to, że wszystkie koszty, niezależnie od ich rodzaju i miejsca, w którym wystąpiły, są rejestrowane w jednym rejestrze przez cały okres. Wynikiem jest obliczenie całkowitych kosztów dla wszystkich produktów w danym okresie. W takim przypadku nie jest możliwe prawidłowe rozłożenie kosztów między rodzajami produktów firmy. Koszt określonego rodzaju produktu oblicza się, dzieląc wszystkie koszty kotła w stosunku do ustalonej podstawy, na przykład planowany koszt. Wynikiem tego jest bardzo przybliżony koszt. Taka rachunkowość nie zapewnia danych do kontroli kosztów, znajdowania sposobów ich optymalizacji i rozwiązywania innych problemów związanych z zarządzaniem. Ta metoda obliczania kosztów jest dziś bardzo rzadko stosowana. Jest to możliwe w branżach, w których nie ma potrzeby prowadzenia rachunkowości analitycznej, na przykład z jednym wydaniem produktu przez firmę.
Podstawy metody procesowej
Metoda rozliczania kosztów produkcji oparta na procesach może być stosowana w branżach o ściśle ograniczonej nomenklaturze, w których nie trwają prace, ale są stabilne (na przykład produkcja petrochemiczna, transport itp.).Rachunek kosztów kosztów produkcji jest podzielony na osobne procesy produkcyjne według rodzaju produktu, pracy i usług.
Wniosek
Stosując metody rachunku kosztów w produkcji przemysłowej opracowane przez rosyjskich i zagranicznych ekspertów, można analizować efektywność kosztów produkcji w różnych aspektach. Na przykład w celu oceny czynników produkcji, roli produkcji pomocniczej, analizy kosztów księgowych, a także znaczenia poszczególnych elementów kosztów produkcji.