W dzisiejszym świecie międzynarodowe organizacje gospodarcze są strukturami zaprojektowanymi w celu pogłębienia współpracy między różnymi krajami w dziedzinie handlu i innych dziedzin gospodarki. Mogą być zarówno na całym świecie, jak i regionalnie. Znaczenie tych struktur w świetle ogólnego trendu globalizacji stale rośnie. Dowiedzmy się, jakie międzynarodowe organizacje gospodarcze i finansowe obecnie istnieją, a także ich główne cele i kierunki działania.
System organizacji gospodarczych
Obecnie istnieje dość rozbudowany system międzynarodowych organizacji gospodarczych. Struktury te aktywnie ze sobą współdziałają, wpływając zarówno na globalną gospodarkę, jak i na politykę.
Międzynarodowe organizacje gospodarcze są stowarzyszeniami państw lub ich poszczególnymi organami zarządzającymi mającymi na celu współpracę w dziedzinie handlu, finansów i działalności gospodarczej.
Struktury te można sklasyfikować na podstawie różnych oznak ich działalności. Według zasięgu terytorialnego międzynarodowe organizacje gospodarcze są podzielone na globalne i regionalne. Przykładem światowej organizacji jest Międzynarodowa Izba Handlowa, a regionalną ASEAN (Azja Południowo-Wschodnia).
Zgodnie z kierunkiem działalności następuje podział na stowarzyszenia uniwersalne i specjalistyczne. Pierwsze obejmują prawie wszystkie obszary działalność gospodarcza a drugi - pewne obszary i kierunki gospodarki. Tak więc Światowa Organizacja Handlu należy do organizacji uniwersalnych, a OPEC do wyspecjalizowanych, których działalność koncentruje się na kwestii eksportu ropy. Osobno należy wyróżnić struktury finansowe, których najsłynniejszym przykładem jest MFW.
Cały zestaw organizacji gospodarczych, wchodzących w interakcje ze sobą, tworzy system międzynarodowy.
Głównymi celami międzynarodowych organizacji gospodarczych jest promowanie rozwoju gospodarek ich członków, a także ujednolicenie ogólnych norm regulujących stosunki. Decyzje niektórych z nich są wiążące dla członków, podczas gdy inne mają charakter doradczy.
Następnie rozważymy najbardziej znane międzynarodowe organizacje gospodarcze.
ECOSOC - jednostka specjalistyczna ONZ
Jednym z głównych organów działań ONZ w dziedzinie ekonomii jest ECOSOC. Struktura ta została założona w 1945 roku, a jej siedziba znajduje się w Nowym Jorku.
Głównym celem organizacji jest współpraca w sferze gospodarczej i społecznej między członkami ONZ. Jego głównymi funkcjami są zapewnienie wzrostu światowej gospodarki, pomoc w zmniejszeniu bezrobocia i ograniczeniu ubóstwa, rozwiązywanie problemów humanitarnych. Struktura obejmuje również edukację i prawa człowieka.
Ciało to jest nie tylko koordynatorem, ale także stowarzyszeniem kontrolującym. ECOSOC kontroluje działalność czternastu podmiotów ONZ. Ponadto w ramach tej organizacji przedstawiciele krajów uczestniczących omawiają najbardziej palące problemy gospodarki światowej.
ECOSOC obejmuje 54 kraje, które są wybierane na trzy lata na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ. Wszystkie decyzje zapadają zwykłą większością głosów.
Europejska Komisja Gospodarcza
Kolejnym organem strukturalnym ONZ jest ECE. Ta organizacja jest regionalna i podlega ECOSOC. Europejska Komisja Gospodarcza Organizacji Narodów Zjednoczonych została utworzona w 1947 r.
Głównym celem tej struktury jest interakcja w sferze gospodarczej między państwami Europy. Mimo to liczba 56 członków ECE obejmuje nie tylko państwa europejskie. Ale także niektóre inne kraje świata, na przykład USA i Kanada.
Administracja organizacji znajduje się w szwajcarskim Genewie.
Organizacja Handlu WTO
Jednym z największych światowych stowarzyszeń gospodarczych jest Światowa Organizacja Handlu. Struktura ta rozpoczęła swoją działalność na początku 1995 roku.
Jego głównym zadaniem jest pokonywanie barier celnych i rozpowszechnianie zasad wolnej konkurencji na całym świecie. Organy WTO monitorują wdrażanie wszystkich przepisów organizacji przez kraje członkowskie.
Obecnie WTO obejmuje 162 kraje (w tym Rosję), czyli większość krajów świata. Państwa takie jak Sudan, Algieria, Libia, Etiopia, Iran, Irak, Syria mają status obserwatora.
OPEC - Organizacja eksporterów ropy naftowej
Jedną z najbardziej znanych międzynarodowych wyspecjalizowanych organizacji gospodarczych jest OPEC. Zakres tej struktury obejmuje regulację produkcji i eksportu ropy wśród jej członków.
OPEC rozpoczął działalność od 1961 r. Organizacja ma obecnie 13 krajów. Najważniejsze z nich, jeśli chodzi o rezerwy, produkcję i eksport ropy naftowej, to Arabia Saudyjska.
Celem OPEC jest kontrolowanie poziomu światowej produkcji ropy naftowej w celu utrzymania cen czarnego złota w granicach satysfakcjonujących członków stowarzyszenia.
MFW - międzynarodowa instytucja finansowa
Największą globalną instytucją finansową jest Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Jest również uważany za jedną ze struktur ONZ.
Pierwsze kroki w kierunku utworzenia tej organizacji podjęto podczas II wojny światowej, latem 1944 r. Następnie podpisano tzw. Kartę MFW, której zasady stanowiły podstawę przyszłej organizacji. MFW powstał pod koniec 1945 r., Ale zaczął funkcjonować dopiero od marca 1947 r. Obecnie 188 krajów jest członkami MFW.
Głównym celem organizacji jest udzielanie pożyczek członkom o stosunkowo niskich stopach procentowych, a także regulowanie międzynarodowego rynku finansowego. MFW ma prawo ustalić pewne warunki dla krajów zaciągających pożyczki, które muszą stosować się do kredytu. Ponadto do zadań organizacji należy kontrola kursów walut, zbieranie informacji statystycznych, świadczenie usług doradczych i ułatwianie ekspansji handlu.
Organem zarządzającym jest Rada Prezesów. Każde państwo ma prawo do głosowania w nim zgodnie z wielkością swojego udziału finansowego w MFW. W tej chwili najwięcej głosów ma Stany Zjednoczone.
Bank Światowy
Inną ważną międzynarodową instytucją finansową jest Bank Światowy. Jego główne cele obejmują stymulację poprzez inwestowanie w gospodarkę krajów rozwijających się. Zapewnia im także pomoc techniczną. Ponadto zadania tej struktury bankowej obejmują eliminację ubóstwa jako zjawiska w najsłabiej rozwiniętych krajach świata, zapobieganie głodowi, zwalczanie chorób i wiele innych kwestii o charakterze gospodarczym i humanitarnym.
Bank Światowy został założony w 1945 roku. Obecnie 188 krajów świata należy do tej największej międzynarodowej organizacji finansowej. Teraz Bank Światowy składa się z dwóch głównych części strukturalnych: Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Stowarzyszenia Rozwoju.
ASEAN - Organizacja Gospodarcza Azji Południowo-Wschodniej
Jednym z najbardziej ilustrujących przykładów regionalnej organizacji międzynarodowej jest ASEAN. Zrzesza 10 krajów Azji Południowo-Wschodniej. Data powstania stowarzyszenia to 1967 r.
Zadaniem ASEAN jest rozszerzenie współpracy między krajami w celu stworzenia strefy dobrobytu gospodarczego w regionie Azji Południowej. Wzrost udziału stanów regionu w całkowitej światowej produkcji wskazuje, że organizacja zmierza we właściwym kierunku.
EBOR - Europejski Bank Inwestycyjny
Największą europejską międzypaństwową organizacją finansową jest EBOR. Jest to struktura bankowa utworzona w 1991 r. W celu stworzenia skutecznego mechanizmu ukierunkowanych inwestycji. Podczas swojego istnienia EBOR był zaangażowany w finansowanie wielu ważnych projektów.
Obecnie 61 krajów uczestniczy w działalności tej największej instytucji finansowej.
APEC - Organizacja Regionu Azji i Pacyfiku
Jedną z największych regionalnych organizacji międzynarodowych jest APEC. Dziś jego członkami są 21 krajów regionu Azji i Pacyfiku, w tym Rosja, USA i Chiny.
Głównym celem organizacji jest zwiększenie tempa rozwoju gospodarczego jej członków, co planowane jest poprzez liberalizację przepływu kapitału z jednego kraju w regionie do drugiego.
Znaczenie tej organizacji, nie tylko regionalnej, ale także globalnej, podkreśla fakt, że kraje w niej zamieszkałe zamieszkuje 40% mieszkańców świata, a tworzy się w nich 54% światowego PKB.
Znaczenie międzynarodowych organizacji gospodarczych
Trudno przecenić rolę międzynarodowych organizacji gospodarczych w światowej gospodarce i działalności finansowej. Przyczyniają się do wzajemnej integracji krajów, a także do intensyfikacji ich rozwoju gospodarczego. Działania międzynarodowych organizacji gospodarczych mają na celu zniesienie ceł i innych granic między państwami, co korzystnie wpływa na swobodę przepływu kapitału i handlu.
W przeciwieństwie do organizacji powszechnych wyspecjalizowane stowarzyszenia często bronią swoich wąskich interesów, czasem nawet ze szkodą dla ogólnego rozwoju gospodarczego krajów świata. Organizacje regionalne przede wszystkim osiągają dobrobyt gospodarczy w określonym regionie globu, ale ich działania pośrednio często sprzyjają rozwojowi globalnej gospodarki jako całości.
Wartość międzynarodowych organizacji finansowych jest również bardzo duża. Stymulują gospodarki krajów członkowskich, wprowadzając do nich dodatkowy kapitał.
Dlatego organizacje gospodarcze są bardzo ważnym elementem nowoczesności stosunki międzynarodowe.
