Polityka pieniężna państwa jest integralną częścią systemu zarządzania i kontroli gospodarki. Jego przewodnikiem jest bank centralny (CB). Poprzez dostępne mu metody i metody wpływa na przepływy pieniężne i działalność biznesową.
Aby bardziej szczegółowo zrozumieć, w jaki sposób i do jakich celów realizowana jest polityka pieniężna państwa, konieczne jest określenie jego funkcji i zadań (państwowych).
Funkcje stanu
Funkcje państwa nie ograniczają się do regulacji gospodarki, ale rozciągają się na inne dziedziny życia. We wszystkich sprawach, w których społeczeństwo potrzebuje pomocy i kontroli, musi istnieć „ręka władzy państwowej”.
Jego funkcje obejmują:
- Utrzymanie stabilności i wzrostu gospodarczego.
- Ochrona praw i wolności wszystkich osób - fizycznych i prawnych.
- Kontrola przepływu pieniędzy.
- Redystrybucja przepływów pieniężnych.
- Działalność produkcyjna.
- Zagraniczna działalność gospodarcza i polityczna.
- Promowanie rozwoju nauk podstawowych.
- Rozwiązywanie problemów środowiskowych i innych globalnych.
Każda z tych funkcji ma swoje własne instytucje, cele i zadania, narzędzia i metody ich realizacji. W szczególności polityka pieniężna i jej cele służą współpracy z rynkiem finansowym, który jest częścią systemu gospodarczego.
Cele regulacji gospodarki na poziomie państwa
Aby zarządzać gospodarką, należy zrozumieć, w którym momencie system jest w tej chwili i jakie są główne cele. Następnie określa się narzędzia, które najlepiej wpłyną na bieżącą sytuację i doprowadzą do pożądanego rezultatu.
Jakie mogą być cele regulacji gospodarczej:
- Wzrost dochodów rządowych.
- Zbliżanie się do pełnego zatrudnienia.
- Umiarkowana inflacja, stabilność cen.
- Wzrost gospodarczy.
- Dominacja prawa wolnej konkurencji.
- Stabilizacja gospodarki itp.
Polityka pieniężna i fiskalna państwa są wykorzystywane do zarządzania gospodarką kraju. Pierwszy dotyczy systemu przy pomocy rynku pieniężnego, drugi - mechanizmów budżetowych i podatkowych.
Przedmioty i uczestnicy polityki pieniężnej
Cele i instrumenty polityki pieniężnej są wdrażane za pośrednictwem jej podmiotów, w tym Banku Centralnego, banków i innych uczestników rynku pieniężnego. Obiekty są wskaźnikami rynku pieniężnego: popyt, podaż, cena. Jest coś takiego jak rynek pieniężny bycie częścią finansów. Obowiązują tutaj te same przepisy, co na każdym innym rynku. Pod wpływem czynników podaży i popytu cena równowagi.
Jeśli podaż nabiera tempa, ale popyt pozostaje na miejscu, to koszt pieniędzy (nominalna stopa procentowa) zmniejsza się i odwrotnie. Mechanizmy rynkowe dążą do zrównoważenia podaży i popytu ze zmianami cen. Politykę pieniężną państwa można krótko opisać jako kontrolę nad wskaźnikami rynku pieniężnego w celu osiągnięcia określonego poziomu ich wartości. W przypadku szybkiego wzrostu gospodarczego, aby zapobiec późniejszej nieuniknionej ostrej recesji, Bank Centralny może wpłynąć na rynek pieniężny w celu zmiany jego wartości.
W związku ze zmieniającą się prędkością obiegu pieniądza Bank Centralny musi dostosowywać swoją kwotę, aby pieniądze były wystarczające, ale nie było nadwyżki.
Koncepcje polityki finansowej
Narzędzia i metody polityki pieniężnej zależą od wybranej koncepcji. W nowoczesnych warunkach są tylko dwa:
- Tanie pieniądze lub język naukowy - koncepcja ekspansji kredytowej.
- Drogie pieniądze, innymi słowy, koncepcja ograniczenia kredytu.
Narzędzia ekspansji kredytowej mają na celu zwiększenie zasobów banków, co oznacza możliwość uzyskania dużej liczby pożyczek dla ludności i przedsiębiorstw. Za pomocą takich działań zwiększa się ilość pieniędzy.
Ograniczenia kredytowe oznaczają zmniejszenie aktywności banków w zakresie udzielania pożyczek w celu zmniejszenia kwoty pieniędzy.
Wybór koncepcji określa zestaw narzędzi i metod, które zostaną wykorzystane do osiągnięcia celów w najbliższej i dalszej przyszłości. Ale jest to trudne zadanie, wymagające kompleksowej analizy sytuacji rynek finansowy aw całej gospodarce koordynacja działań podmiotów rynku pieniężnego z ogólnym kierunkiem polityki kraju.
Metody polityki pieniężnej, pojęcie opóźnień
Metody polityki pieniężnej państwa to konkretne metody, za pomocą których banki centralne i komercyjne wpływają na podaż i popyt na pieniądz.
Ekonomiści wyróżniają dwa rodzaje metod: bezpośredni i pośredni (pośredni).
System bankowy powinien być wystarczająco elastyczny, aby reagować w odpowiednim czasie na zmiany czynników i wskaźników na rynku pieniężnym. Ale bez względu na to, jak szybko wprowadzany jest taki lub inny środek w celu uregulowania rynku pieniężnego, między rozpoznaniem problemu a opracowaniem systemu miar wpływów i ich zastosowaniem, zwanym opóźnieniem czasowym, upływa pewna ilość czasu.
Należy również pamiętać, że niezależnie od narzędzi i metod stosowanych w polityce pieniężnej państwa, upływa także pewien czas między ich wdrożeniem a reakcją podmiotów gospodarczych.
Opóźnienia utrudniają analizę i opracowanie rozwiązań w celu ustabilizowania sytuacji na rynku pieniężnym. Polityka pieniężna państwa powinna być wystarczająco elastyczna i przemyślana, aby uwzględnić ich wpływy.
Bezpośrednie metody wpływania na obieg pieniędzy
Bank Centralny ma możliwość jasnego regulowania działalności banków: ustalania limitów wielkości kredytów i depozytów, maksymalnych i minimalnych stóp procentowych. Takie metody nazywane są bezpośrednimi.
Pozytywne aspekty metod bezpośrednich to:
- redukcja opóźnień;
- niskie koszty ich wdrożenia;
- całkiem przewidywalne wyniki.
Ale są też wady takich sztuczek:
- naruszenie warunków konkurencji na rynku usług finansowych;
- nieefektywna alokacja dostępnych środków;
- spadek atrakcyjności usług bankowych.
Polityka pieniężna lub pieniężna państwa, stosując takie metody na pierwszy rzut oka, spełnia wszystkie potrzeby rządu. Może to jednak prowadzić do tego, że banki przestaną pełnić swoje funkcje, a popyt zwróci się do innych organizacji finansowych, których działalność nie jest bezpośrednio regulowana przez państwo. Tak więc bank centralny może stracić kontrolę nad przepływem pieniędzy.
Metody bezpośrednie - jest to rażąca ingerencja w mechanizmy rynkowe, w wyniku takich działań podaż pieniądza może gwałtownie spaść, co doprowadzi do spadku produkcji.
Pośrednie metody polityki pieniężnej
Coraz częściej Bank Centralny zaczął rezygnować z bezpośrednich metod interwencji w obieg monetarny. Surowe wytyczne obowiązują tylko w warunkach poważnego kryzysu gospodarczego i gdy potrzebne są szybkie działania.
W innych przypadkach bank centralny może wpływać na sytuację łagodniejszymi, pośrednimi metodami. Stymulują pożądane zachowanie. podmioty rynkowe motywować do określonych działań.
Wady metod pośrednich:
- zwiększone opóźnienia;
- możliwy duży błąd w prognozach wyników niektórych środków;
- ich skuteczność wiąże się ze stopniem rozwoju mechanizmów rynkowych.
Zalety regulacji pośredniej:
- brak deformacji mechanizmów rynkowych;
- przestrzeganie praw podmiotów rynkowych;
- zapobieganie przepływowi kapitału na cienie rynków;
- nie prowadzą do gwałtownych, gwałtownych spadków ilości pieniędzy i niższych poziomów produkcji.
Zestaw narzędzi polityki pieniężnej
Środki, za pomocą których Bank Centralny działa na instrumentach rynku pieniężnego, są instrumentami polityki pieniężnej państwa.
Jednym z nich jest wskaźnik rezerwy. Jest to pewien procent zobowiązań, kwota, którą banki są zobowiązane zachować w banku centralnym. Jeśli wielkość rezerwy wzrośnie, wówczas ilość darmowych pieniędzy do dyspozycji banków zostanie naturalnie zmniejszona. W ten sposób zapobiega się uwalnianiu dodatkowych pieniędzy na rynek. Jeśli stopa rezerwy spadnie, to dzięki dodatkowym środkom banki mogą zwiększyć liczbę wydanych pożyczek (w kategoriach pieniężnych). W rezultacie podaż pieniądza wzrośnie.
Polityka pieniężna lub pieniężna państwa realizowana jest również poprzez regulację stóp procentowych. Bank Centralny udziela pożyczek bankom. Jeżeli oprocentowanie takiej pożyczki (stopa refinansowania) zostanie zmniejszone, środki będą bardziej dostępne dla banków. Jeśli odsetki wzrosną, banki komercyjne albo odmawiają pożyczki, albo zmuszone są podnieść odsetki od wydanych pożyczek. W każdym razie wzrost stopy refinansowania zahamuje wzrost ilości pieniądza w obiegu.
Trzecim instrumentem wpływu Banku Centralnego na ilość pieniądza są jego działania na rynku papierów wartościowych. W tym rządowe papiery wartościowe są kupowane i sprzedawane. To narzędzie jest dziś bardzo szeroko stosowane w praktyce światowej. Kiedy bank centralny kupuje papiery wartościowe, daje efekt emisji pieniędzy, a gdy je sprzedaje, efekt wycofania pieniędzy z obiegu.
Cele i instrumenty polityki pieniężnej są ściśle powiązane. W zależności od określonych zadań fundusze mogą być wykorzystywane w dwóch różnych kierunkach, stymulując lub uspokajając działalność gospodarczą.
Dodatkowe narzędzia
Powyższe metody dotyczą tradycyjnych narzędzi. Ale istnieje kilka innych środków, na przykład regulacja waluty i ustanowienie granic dla zwiększenia wolumenu pieniądza w obiegu.
Polityka pieniężna jako rodzaj polityki stabilizacyjnej obejmuje analizę przyczyn i skutków wzrostu podaży pieniądza. Nie tylko zjawiska kryzysowe w gospodarce wymagają specjalnych środków, ale także gwałtowny wzrost produkcji, w wyniku którego może wystąpić niekontrolowana inflacja i deformacja mechanizmów rynkowych. Zgodnie z teorią cykli po fazie aktywnego wzrostu gospodarczego rozpoczyna się ostra i głęboka recesja. W celu złagodzenia wahań, aby zapobiec sytuacji, w której sytuacja na rynku wymknie się spod kontroli, bank centralny ogranicza ilość pieniędzy i szybkość ich wzrostu.
Regulacja walut polega na tworzeniu, prognozowaniu i regulacji przepływów walutowych, kursów walutowych i płatności zewnętrznych. To ważne narzędzie, które może ograniczyć odpływ i napływ kapitału do kraju.
Regulacja waluty może odbywać się metodami bezpośrednimi: ustalanie granic wahań kursu walutowego (korytarz walutowy), ustalanie go na tym samym poziomie itp. Częściej jednak stosuje się metody pośrednie, takie jak kupowanie i sprzedawanie waluty na otwartych rynkach. Mechanizm ten jest podobny do transakcji na papierach wartościowych z bankiem centralnym. Aby wzmocnić kurs walutowy, sprzedaje banknoty zagraniczne, aby obniżyć kurs - kupuje.
Regulacja ilości pieniądza i kursu walutowego przyczynia się do stabilnego rozwoju zagranicznej działalności gospodarczej i przemysłowej firm, a także stabilności finansowej banków.
Co decyduje o wyborze instrumentów polityki CB
Polityka pieniężna, cele, instrumenty i konsekwencje jej wdrożenia zależą od wielu czynników. Wśród nich są:
- Stopień swobody rynku. Im doskonalsze mechanizmy rynkowe, tym więcej wolności mają przedsiębiorcy i instytucje finansowe, tym łagodniejsze są metody polityki pieniężnej, a tym samym jej konsekwencje.
- Poziom niezależności banku centralnego. Rynek pieniężny i polityka pieniężna są nierozerwalnie powiązane, ale nie tylko wskaźniki rynku kapitałowego wpływają na działalność Banku Centralnego. Jest więcej globalnych zadań rządowych, od których będą zależeć narzędzia i metody obecnej polityki. Jeżeli bank centralny ma dużą niezależność, rzadziej stosuje administracyjne środki regulacyjne i nie daje pierwszeństwa aparatowi państwowemu w zakresie udzielania pożyczek. W przeciwnym razie Bank Centralny może zostać sponsorem budżetu kraju.
- Relacje różnych rodzajów rządów. System monetarny i polityka pieniężna państwa są nierozerwalnie związane z budżetem oraz systemami i politykami podatkowymi. Jeśli działania nie są skoordynowane, cele są wielokierunkowe, wówczas brak równowagi w systemie doprowadzi do negatywnych konsekwencji dla całej gospodarki.
- Elastyczność banku centralnego. Przy dobrej organizacji, minimalizacji opóźnień i regularnych analizach zwiększa się elastyczność banku centralnego, co oznacza, że cele i metody zmieniają się i dostosowują do obecnej sytuacji, a wydajność pracy wzrasta. Jeśli bank centralny będzie ściśle przestrzegał planu i opracowanej strategii, wyniki będą gorsze.
- Stabilność systemu finansowego. Im bardziej przewidywalna jest reakcja banków komercyjnych na niektóre działania banku centralnego, tym skuteczniejsza będzie polityka pieniężna.
- Indywidualność konkretnego systemu finansowego. Te same metody i narzędzia w różnych środowiskach gospodarczych i społecznych przyniosą mieszane wyniki. Dlatego każdy bank centralny powinien wypracować swoją politykę indywidualnie, a nie kopiować działań banków w innych krajach.
Aby osiągnąć cele regulacji rynku kasowego, polityka pieniężna państwa musi uwzględniać wszystkie te czynniki, być elastyczna i spójna.
Polityka pieniężna w Rosji
Polityka pieniężna państwa: koncepcja, typy, narzędzia, metody - wszystko to tworzy teoretyczną podstawę do podejmowania decyzji. Ale ocena działalności banku centralnego w praktyce jest dość trudna.
W 2014 r. Sytuacja gospodarcza w Rosji bardzo się zmieniła, co wpłynęło również na rynek finansowy. Powodem tego były sztuczne czynniki zewnętrzne. W tych warunkach ocena skuteczności konkretnej polityki gospodarczej jest podwójnie trudna.
Ale ogólnie możemy powiedzieć, że głównymi celami taktycznymi banku centralnego są:
- powstrzymywanie inflacji;
- zarządzanie kursem walutowym;
- pobudzanie działalności gospodarczej.
Kontrolowanie inflacji jest głównym zadaniem Centralnego Banku Rosji w ciągu ostatnich 10 lat. Ponadto otwarta gospodarka kraju podlega wpływom zewnętrznym i nie ma sposobu, aby nie ingerować w kształtowanie się kursu rubla, dlatego tworzone są korytarze walutowe. Planują porzucić tę praktykę i nadal koncentrować wszystkie wysiłki na stabilnym niskim poziomie inflacji.
Bank Centralny Federacji Rosyjskiej często stosuje stopę refinansową jako instrument wpływu. Regularnie monitorowana jest również ilość pieniądza w obiegu i transakcje papierami wartościowymi.
Centralny Bank Rosji ma dość dużą niezależność, co ogólnie pozytywnie wpływa na prowadzenie polityki pieniężnej. W podejmowanych decyzjach jest coraz mniej sprzeczności. Regularnie przeprowadzane są analizy, a bieżące cele i metody ich osiągania są dostosowywane, co pozwala nam mówić o elastyczności polityki pieniężnej.
