Nowoczesny system gospodarczy jest złożoną strukturą. Składa się z wielu instytucji informacyjnych, handlowych, przemysłowych i finansowych, które działają w oparciu o normy prawne i łączy je jedna koncepcja „rynku”. 
Ogólna charakterystyka systemu
Rynek jest prezentowany jako zorganizowana struktura, w której są konsumenci i producenci, kupujący i sprzedający, gdzie podczas interakcje podaży i popytu powstają wielkości sprzedaży i ceny produktów. Podczas rozpatrywania instytutu niezwykle ważna jest liczba podmiotów uczestniczących w wymianie pieniędzy na dowolne produkty.
Kluczowy element
Istotę relacji rynkowych wyraża konkurencja. Stanowi centralne ogniwo we wszystkich stosunkach związanych z handlem. Konkurs działa jako forma rywalizacji między uczestniczącymi podmiotami. Wynika to z suwerennego prawa każdego podmiotu gospodarczego do wykorzystania swojego potencjału gospodarczego, co z kolei nieuchronnie prowadzi do ich kolizji. Tak więc osiągnięcie celów stojących przed producentem odbywa się poprzez naruszanie interesów innych podmiotów.
Rynek w obliczu niedoskonałej konkurencji
Taka rywalizacja między podmiotami gospodarczymi zawsze istniała. Szczyt jego rozwoju przypada jednak na przełom XIX i XX wieku. Głównym czynnikiem determinującym było pojawienie się monopoli. W tym czasie doszło do koncentracji kapitału, powstały spółki akcyjne i zintensyfikowano kontrolę nad zasobami finansowymi, materialnymi i naturalnymi. Monopolizacja była naturalną konsekwencją skoku dynamiki produkcji przemysłowej pod wpływem postępu naukowego i technicznego. Na przełomie XIX i XX wieku wolny handel został uwielbiony w dziełach wielu postaci. Jednocześnie zidentyfikowano takie pojęcia, jak „wolny” - „doskonały” i „monopol” - „niedoskonałość”, „niesprawiedliwość społeczna”.
To drugie zostało zinterpretowane jako nieefektywność systemu, która pojawiła się w wyniku naruszenia mechanizmu wyrównywania zysków. Niedoskonałość społeczna przejawiała się w tym, że monopoliści brali udział w dochodach z innych branż. Z czasem koncepcja utraciła znaczenie ekonomiczne. Wynika to z faktu, że przedstawiciele teorii rynków niedoskonałej konkurencji zaczęli uważać monopol za warunek masowej produkcji. Powinny temu towarzyszyć zwiększona wydajność i niższe koszty. Niedoskonałość została rozpoznana tylko społecznie. Przejawił się w stosunku do producentów niemonopolizowanych. 
Nowoczesne warunki
Obecnie niedoskonałe rynki konkurencji istnieją głównie w sektorach zmonopolizowanych. Ich pojawienie się wynika z dwóch powodów. Przede wszystkim istnieje tendencja do zmniejszania się liczby sprzedawców w tych sektorach, które charakteryzują się dużymi oszczędnościami i obniżonymi kosztami. Duże firmy na rynku niedoskonałej konkurencji wydają mniej na produkcję. To z kolei pozwala im sprzedawać produkty po niższych cenach niż małe przedsiębiorstwa. W rezultacie te ostatnie są wypychane z branży. Niedoskonałe rynki konkurencji pojawiają się również wtedy, gdy istnieją pewne trudności z wejściem nowych producentów do branży. Przeszkody mogą wynikać z surowych przepisów rządowych, które ograniczają liczbę firm.Ponadto wejście na rynek może być zbyt kosztowne dla nowych producentów.
Główne znaki
Cechy niedoskonałego rynku konkurencji są następujące:
- Jest dwóch lub więcej sprzedawców, którzy mają pewną (ograniczoną) kontrolę nad cenami, konkurują ze sobą.
- Nie przestrzega się co najmniej jednego znaku doskonałej konkurencji.
- Sprzedawcy lub kupujący biorą pod uwagę możliwość wpływania na kształtowanie się cen.
Rodzaje rynków niedoskonała konkurencja
Aby lepiej zrozumieć i dokładniej zbadać mechanizm, należy wziąć pod uwagę istniejącą klasyfikację struktur. Następujące rodzaje niedoskonałych rynków konkurencji to:
- Czysty monopol.
- Oligopol
- Duopol
- Konkurencja monopolistyczna z różnicowaniem produktu.
W nowoczesnych warunkach nie mogą istnieć tylko rynki niedoskonałej konkurencji lub wolnego handlu. Dziś istnieje mieszanka elementów o różnych strukturach.
Czysty monopol
Jest to abstrakcja, sytuacja, która jest praktycznie niemożliwa w rzeczywistości. Niemniej jednak w wielu sektorach istnieją rynki niedoskonałej konkurencji, bliskie czystemu monopolowi. W szerokim znaczeniu jest to taki schemat organizacyjny, w którym liczba sprzedawców staje się tak mała, że każdy z nich nie może już wpływać na całkowitą wielkość oferty, a zatem na cenę produktu. Mówiąc wąsko, monopol to firma, która nie ma konkurentów.
Nie można jednak znaleźć przedsiębiorstwa, którego krzywa popytu na produkty jest absolutnie nieelastyczna. Oznacza to, że przy stosowaniu pojęcia „monopolu”, zwłaszcza w czystej postaci, zawsze istnieje pewna proporcja konwencjonalności. W tej strukturze jest jeden sprzedawca produktu, który nie ma zamienników (zamienników towarów). Sprzedawca monopolistyczny bierze udział wyłącznie w interakcjach z nabywcami produktów. Takie relacje mają swoją specyfikę. Polega ona na tym, że jeśli monopolista obniży koszty produkcji, wówczas konsument zyska więcej. 
Naturalne monopole
Takie niedoskonałe rynki konkurencji obejmują rzadkie produkty, branże i branże. Naturalne monopole powstają wokół takich obiektów, co do których rywalizacja jest niedopuszczalna. Należą do nich w szczególności:
- Kolej
- Kompleks obronny.
- Niektóre rodzaje energii i transportu.
Według Stanlake'a rywalizacja między przedsiębiorstwami tych branż może prowadzić tylko do powielania kosztów drogiego sprzętu wykorzystywanego w głównej produkcji. W związku z tym konieczne jest tworzenie naturalnych monopoli. Dla tego modelu rynkowego niedoskonałej konkurencji charakterystyczne są:
- Długoterminowe korzyści skali wynikające z czynników technologicznych.
- Nierentowne kształtowanie się cen krańcowych.
- Obecność w branży 1-2 dużych (rentownych) firm.
- Prawdopodobne istnienie innych przedsiębiorstw, które na dłuższą metę będą jednak nieopłacalne.
- Opłacalne nieuregulowane ceny dużych firm powyżej średnich i kosztów krańcowych.
Kontrola państwowa
Konieczność zapewnienia monopolistycznych (wyłącznych) praw do dostarczania konsumentom zasobów lub do obsługi określonego terytorium lub całego kraju wymaga regulacji i nadzoru ze strony państwa. Jest to konieczne, aby wyeliminować nadużycie energii na rynku i niepożądane konsekwencje dla użytkowników.
Oligopol
Jest to system, w którym obecna jest niewielka liczba firm wytwarzających produkty i działających wspólnie. Osobliwością oligopolu jest to, że nie ma tak wielu podmiotów i mogą one indywidualnie wpływać na rynek. Najprostszą formą jest duopol. Zakłada obecność na rynku dwóch producentów określonych produktów.Co więcej, każdy z nich może zaspokoić niezależnie i całkowicie zapotrzebowanie na rozpuszczalniki. Oligopol może być pierwszego lub drugiego typu. Formularz 1 odnotowano w branżach z absolutnie jednolitymi towarami i dużych firmach. Oligopol drugiego typu ma miejsce, gdy kilka podmiotów sprzedaje zróżnicowany produkt. Na przykład jest to odnotowane w przemyśle motoryzacyjnym. 
Monopol z różnicowaniem produktów
Taki system można przedstawić jako konkurencję dla kilku sprzedawców sprzedających bardzo podobne produkty. Zazwyczaj jest to grupa produktów specjalistycznych. Różnicowaniem w tym przypadku jest brak jednolitości usług i towarów. Producent stara się, aby jego produkt był nieco inny od innych, aby sprzedawać go po wyższych kosztach. Zasadniczo różnicowanie nie występuje w odniesieniu do głównego celu produktu, ale poprzez różne próby ze strony sprzedawcy, aby sformułować pogląd, że to jego produkty są bardziej użyteczne niż produkty wytwarzane przez konkurentów.
Monopsony
Wszystko, co powiedziano powyżej, odnosi się do monopolu producenta. Monopsony to system, w którym wiele przedsiębiorstw wytwarza produkt (czynnik produkcji) dla jednego klienta. Na przykład państwo nabywa broń w różnych krajach. Kupujący w monopsonii ma wielką władzę nad cenami. Ustala cenę zakupu, którą kierują się wszyscy producenci.
Cena oferty odzwierciedla dynamikę średnich kosztów całej branży. Może to być wzrost lub spadek. Wynika z tego, że dodatkowe (marginalne) koszty akwizycje produktów przestają być niezmienione. Mogą również rosnąć lub spadać.
Sektor usług
Jest całkiem naturalne, że we współczesnych warunkach istnieje niedoskonała konkurencja rynek pracy. Ponadto, jak twierdzą eksperci, swobodny obrót jest bardziej prawdopodobnym wyjątkiem od ogólnej zasady. Skrajnym stanem struktury jest wspomniana powyżej monopsonia. W tej formie niedoskonała konkurencja na rynku pracy może występować w małych miastach, w których jedno przedsiębiorstwo jest prawie jedynym pracodawcą. Z uwagi na fakt, że w ramach monopsji pracodawca reprezentuje znaczną część popytu na usługi, dyktuje stawkę wynagrodzenia. Ona z kolei zależy bezpośrednio od liczby zatrudnionych osób.
W przeciwieństwie do przedsiębiorstwa działającego w warunkach doskonałej konkurencji, monopsonista charakteryzuje rosnąca linia podaży. Firma będzie zmuszona ustalić wysokie zarobki, aby przyciągnąć więcej pracowników. Innymi słowy, koszt krańcowy dla przedsiębiorstwa przekroczy koszt zasobu. Koszt dodatkowego pracownika przekroczy jego wynagrodzenie o kwotę niezbędną do przeniesienia wynagrodzenia wcześniej zatrudnionego personelu na nowy poziom. Nowo zaakceptowaną stawkę należy wypłacić wszystkim wcześniej przyciągniętym pracownikom i nowemu specjalistowi. Jeśli graficznie zobrazujesz ten proces, wówczas linia kosztów krańcowych pójdzie wyżej niż krzywa podaży.
