Prawdopodobnie nie jest tajemnicą dla nikogo, że w tej chwili najszybszym sposobem na poruszanie się jest samolot. Może być wykorzystywany do transportu pasażerów, towarów, do celów wojskowych i innych celów. Dlatego trudno nie docenić znaczenia tej metody transportu dla infrastruktury transportowej. Przeanalizujemy krótko cechy transportu lotniczego, jego klasyfikację i historię.
Początki baloniarstwa
Od czasów starożytnych człowiek marzył o lataniu na niebie. Fakt ten znajduje odzwierciedlenie w wielu legendach, takich jak starożytny grecki mit Dedala i Ikara czy indyjska epopeja Mahabharata.
W renesansie problemem ucieczki zajął się geniusz światowej myśli Leonardo da Vinci. To on był właścicielem opracowywania planów dla kilku samolotów jednocześnie. Niestety, żaden z nich nie był wykorzystywany w praktyce.
W 1709 roku pierwszy balon uniósł się w niebo. W 1783 roku Francois d’Arland i Pilatre de Rosier odbyli historyczny lot balonem braci Montgolfier. To był pierwszy raz, kiedy ludzie wstąpili do nieba.
Następnie rozwój przestrzeni powietrznej przebiegał w szybszym tempie. W 1852 r. Wystrzelono pierwszy sterowiec. Tak narodziło się lotnictwo transportowe. Sterowce przystosowano do przewozu pasażerów.
Ponadto samoloty zaczęto wykorzystywać do operacji wojskowych. Po raz pierwszy francuski cesarz Napoleon I próbował użyć ich w wojsku, ale bez większego powodzenia. I już podczas wojny francusko-pruskiej w latach 1870–1871 balony były używane dość skutecznie.
W XIX wieku próbowano zbudować pojazd cięższy od powietrza i latać na nim. Jednym z najbardziej udanych projektów tego czasu był samolot zaprojektowany przez rosyjskiego wynalazcę A.F. Mozhaisky. Ale pierwszy długi lot pojazdem cięższym od powietrza został ukończony dopiero w 1903 roku przez amerykańskich braci Wright.
Od tego czasu zaczyna się historia rozwoju nowoczesnego lotnictwa.
Rozwój lotnictwa przed II wojną światową
Rok 1913 upłynął pod znakiem pierwszego na świecie czterosilnikowego samolotu. Warto zauważyć, że był to aparat zaprojektowany przez I. Sikorskiego, „rosyjski rycerz”, i został uruchomiony na terytorium imperium rosyjskiego.
Potem pojawiły się takie typy samolotów jak helikopter i hydroplan.
Pierwsza wojna światowa odegrała znaczącą rolę w rozwoju lotnictwa. To na arenie działań wojennych testowano nowe pomysły techniczne. Samoloty były po raz pierwszy używane jako nośniki broni.
Po I wojnie światowej lotnictwo zaczęło się rozwijać w przyspieszonym tempie. Okres między wojnami światowymi nazywany jest „złotym wiekiem” lotnictwa. W tym okresie Charles Lindbergh odbył pierwszy lot bez międzylądowania przez Atlantyk, a radziecki pilot testowy Walery Czkałow poleciał z Moskwy do Kanady przez Biegun Północny. W tym okresie piloci byli postrzegani przez społeczeństwo jako bohaterowie swoich czasów.
Rok 1939 był znaczący, ponieważ wtedy testowano pierwszy samolot odrzutowy. Został niemieckim biurem projektowym He 176 E. Heinkel.
Lotnictwo po II wojnie światowej
Druga wojna światowa, pomimo wszystkich okropności, jakie przyniosła światu w taki sam sposób jak pierwsza, znacznie przyczyniła się do rozwoju produkcji samolotów i nowych technologii. Lotnictwo wojskowe rozwijało się w szczególnie szybkim tempie.
Chociaż zastosowanie silników śrubowych pozostało priorytetem, jednocześnie eksperymenty z urządzeniami odrzutowymi zaczęły być przeprowadzane coraz bardziej. To właśnie ten obszar działalności przyczynił się do tego, że po II wojnie światowej rozpoczęła się era lotnictwa naddźwiękowego.Po raz pierwszy prędkość dźwięku (ponad 1200 km / h) została pokonana w 1947 r. Na eksperymentalnym samolocie w USA. Rok później radziecki Ła-176 był w stanie pokonać barierę dźwiękową.
Następnie samoloty naddźwiękowe były w większym stopniu wykorzystywane przez samoloty wojskowe i eksperymentalne. W tej chwili najszybszym samolotem na świecie jest amerykański samolot X-43A. To jest model czysto eksperymentalny. Co więcej, jego pierwsza premiera w 2001 roku zakończyła się niepowodzeniem. Lot w 2004 roku był znacznie bardziej udany. Następnie opracowano prędkość 11,2 tys. Km / h.
Kolejny amerykański eksperymentalny samolot X-15 został wypuszczony na rynek w 1959 roku i był w stanie osiągnąć prędkość do 7,3 tys. Km / h. Jego cechą jest to, że ten samolot jest jedynym, który może samodzielnie wejść na orbitę Ziemi.
Wśród samolotów wojskowych największą prędkość rozwinął rozpoznawczy Lockheed SR-71 (3,5 tys. Km / h). Od 1964 r. Służy w armii amerykańskiej. Słynny jest także radziecki myśliwiec przechwytujący MiG-25, którego produkcję rozpoczęto w 1969 roku. Mógł osiągnąć prędkość 3,0 tys. Km / h.
Samoloty pasażerskie stosowały technologię naddźwiękową znacznie rzadziej. Znane są tylko dwa urządzenia, które obsługiwały loty na bieżąco. Porozmawiamy o nich poniżej.
Ale cywilne samoloty w pełni wykorzystywały konwencjonalne odrzutowce. Stało się to po raz pierwszy w 1949 roku. Od tego czasu samoloty odrzutowe są bardzo często wykorzystywane w lotniczym transporcie pasażerskim. Lotnictwo poczyniło ogromne postępy na swojej ścieżce rozwoju. Ponadto znaczną rolę przypisano zwiększeniu komfortu pasażerów.
Transport lotniczy rozwijał się również w kierunku ruchu towarowego. Tutaj główny nacisk został położony przez projektantów nie na szybkość lub komfort lotu, ale na nośność urządzenia. W tej chwili najbardziej podnoszącym samolotem na świecie jest sowiecki, a teraz ukraiński An-225 Mriya, wystrzelony w 1988 roku. Jest zdolny do przenoszenia ładunków do 250 ton. Ponadto Mriya jest największym samolotem na świecie.
Klasyfikacja
Samoloty są podzielone na dwie duże grupy: lotnictwo wojskowe i cywilne. Ponadto samoloty cywilne dzielą się na pasażerskie, transportowe, pocztowe, rolnicze, szkoleniowe itp. Samoloty wojskowe obejmują następujące typy samolotów: myśliwce, bombowce, przechwytujące, wojskowe samoloty transportowe (o nich szczegółowo porozmawiamy poniżej), samoloty szturmowe , zwiadowcy i inni.
Istnieje również podział według masy startowej:
- bardzo ciężki;
- ciężki
- średnia;
- małe samoloty;
- lotnictwo ultralekkie.
Według prędkości samoloty dzielą się na pojazdy poddźwiękowe, transoniczne, naddźwiękowe i hipersoniczne.
Według rodzaju aparatury zasilającej: silniki śrubowe, turbinowe, odrzutowe, rakietowe. Ponadto istnieje tak egzotyczny rodzaj samolotu, jak elektryczny. Niektórzy eksperci rozróżniają rodzaje transportu lotniczego w zależności od liczby silników, a także różnych schematów rozmieszczenia.
Ponadto samoloty dzielą się na załogowe i bezzałogowe statki powietrzne.
Samoloty pasażerskie do 1945 r
Teraz przestudiujmy bardziej szczegółowo, czym jest lotnictwo transportowe, poznaj jego historię i aktualne trendy. Rzeczywiście, niniejszy przegląd jest poświęcony konkretnej branży lotniczej. Po pierwsze, przyjrzyjmy się samolotom pasażerskim.
W XIX wieku sterowce zaczęły być używane do transportu pasażerów. Ale pierwszym samolotem pasażerskim jest rosyjski „Ilya Muromets” zaprojektowany przez wielkiego wynalazcę Igora Sikorskiego. Samolot został zbudowany w 1913 r., Jednocześnie ukończono pierwszy lot z szesnastoma pasażerami, ale regularne loty pasażerskie rozpoczęły się dopiero wraz z nadejściem władzy sowieckiej w 1920 r. Wcześniej samolot był używany jako bombowiec podczas pierwszej wojny światowej. Kiedy do władzy doszli bolszewicy, odbywał loty „Sarapul - Jekaterynburg”, „Moskwa - Charków” i „Moskwa - Bak” o godz. W 1923 roku został wycofany z eksploatacji.Ponadto należy zauważyć, że do 1917 r. „Ilya Muromets” należała do tytułu największego samolotu na świecie.
Pierwszy regularny transport lotniczy pasażerów zaczął tworzyć firmę z USA Linia lotnicza Petersburg Tampa od 1914 roku. Uruchomiła lot między Tampą a Petersburgiem na Florydzie. W 1916 roku firma Boeing specjalizująca się w produkcji samolotów została założona w Stanach Zjednoczonych. Po drugiej wojnie światowej stał się jednym ze światowych liderów w produkcji samolotów pasażerskich i transportowych.
W 1919 r. Po raz pierwszy uruchomiono stały międzynarodowy lot pasażerski między Paryżem a Brukselą. Została zorganizowana przez francuską firmę Lignes Airiennes Farman.
Od 1925 r. Stany Zjednoczone rozpoczęły produkcję pierwszego na świecie masowego samolotu pasażerskiego - Ford Trimotor. Najbardziej masywnym modelem w historii lotnictwa pasażerskiego był amerykański Douglas DC-3, produkowany od 1935 roku. W Europie konkurował z nim niemiecki Junkers Ju52.
Po wycofaniu Ilyi Muromets w Związku Radzieckim zaczęli używać do transportu lekkich pojazdów powietrznych niemieckiej firmy Junkers. Aircraft Junkers F13 był pierwszym na świecie, który podczas budowy był pierwotnie planowany jako pasażer. Po raz pierwszy latał w 1919 roku w Niemczech. Ze względu na swoje właściwości Junkers F13 został uruchomiony w wielu krajach świata, w tym, jak wspomniano powyżej, oraz w ZSRR.
Ale już w 1925 r. W Związku Radzieckim, do krajowego ruchu pasażerskiego, zaczęli również korzystać z krajowego K-1. Przed rozpoczęciem II wojny światowej biuro projektowe Kalinin wydało pięć kolejnych serii (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6) tego urządzenia do transportu pasażerów. Ponadto od 1928 r. Zaczęto eksploatować samoloty pasażerskie U-2, których projektantem był Polikarpov N.N. Później pojawiła się seria PS-9, KhAI-1, seria samolotów „Steel”, PS-89, PS-35, PS-84, PS- 84 (Li-2). Najnowszy model został wykonany na bazie amerykańskiego DC-3 i zyskał specjalny charakter masowy. Ale radzieckie przedwojenne samoloty pasażerskie były na dość niskim poziomie.
W 1923 r. Powstało Dobrolet Rosyjskiego Ochotniczego Towarzystwa Flot Lotniczych. Teraz ta nazwa jest obsługiwana przez jedną z tanich linii lotniczych Aeroflot. Sam Aeroflot (główna dyrekcja cywilnej floty lotniczej) został założony w 1932 r. Po połączeniu Dobrolet i Ukrvozdukhput i aż do rozpadu ZSRR należał całkowicie do państwa. W tej chwili jest to jedna z najstarszych linii lotniczych na świecie.
Ale najstarszą jak dotąd linią lotniczą jest niemiecka Deutsche Lufthansa AG, która została założona w 1926 r. Po połączeniu Junkers Luftverkehr i firmy transportowej Deutsche Aero Lloyd. Oczywiście flota samolotów przed II wojną światową składała się głównie z pojazdów marki Junkers.
W 1933 r. We Francji została założona kolejna duża europejska linia lotnicza Air France.
W 1927 r. Zarejestrowano pierwszy pasażerski lot transatlantycki. To prawda, że był to prywatny lot. Od 1930 r. Stany Zjednoczone zaczęły wykorzystywać stewardesy do obsługi pasażerów.
Druga wojna światowa jako całość dała impuls do rozwoju lotnictwa, ale z oczywistych powodów spowolniła działalność lotnictwa cywilnego, które świadczy usługi transportu lotniczego dla ludności.
Samoloty pasażerskie po II wojnie światowej
Po 1945 r. Transport lotniczy pasażerów i towarów zaczął się szczególnie intensywnie rozwijać. Istotną rolę odegrało między innymi wykorzystanie doświadczenia w czasie wojny dla ciężkich bombowców, a także silników odrzutowych w lotnictwie cywilnym, które zaczęto masowo instalować w nowych modelach samolotów pasażerskich od początku lat 50. XX wieku.
Pierwszym odrzutowym samolotem pasażerskim był brytyjski De Havilland 106 Comet („Kometa”), wydany w 1949 roku. Ale zaczęto go masowo eksploatować dopiero w 1952 roku. Ten samolot mógł przyspieszyć do prawie 800 km / h przy maksymalnym obciążeniu 36 pasażerów.
W 1954 r. W Stanach Zjednoczonych wystrzelono drugi na świecie pasażerski samolot odrzutowy Boeing 707, który zapoczątkował legendarną siedemset serii samolotów o tej samej nazwie. Został oddany do użytku w 1958 roku. Jego prędkość osiągnęła już 1000 km / h, a liczba pasażerów osiągnęła 289.
Pierwszy odrzutowiec pasażerski w ZSRR był produktem biura projektowego Tupolewa - Tu-104. Został wydany w 1955 r., Aw następnym roku został oddany do użytku, czyli jeszcze wcześniej niż Boeing 707. To prawda, że pod względem swoich właściwości był nieco gorszy od amerykańskiego konkurenta. Tu-104 mógł latać 100 pasażerów w niebo i rozwijał prędkość 950 km / h.
Wreszcie w 1955 r. We Francji uruchomiono odrzutowy samolot pasażerski Sud Aviation Caravelle, oddany do użytku w 1959 r. Był to pierwszy samolot, w którym silniki znajdowały się z tyłu.
W 1967 roku Boeing wypuścił kolejny samolot o numerze 737. To on stał się najbardziej masywnym samolotem odrzutowym w historii, jaki zna transport lotniczy. Różne modyfikacje tego modelu mogą podnieść od 103 do 215 pasażerów w powietrze.
Wszystkie powyższe samoloty są lotnictwem dalekiego zasięgu. Ale nastąpił rozwój technologii, która koncentrowała się na lotach średniego zasięgu. Można to przypisać wydaniu radzieckiego samolotu odrzutowego Jak-40 1966 i wydania Jak-42 1975, które były masowo eksploatowane na terytorium ZSRR.
Popularne samoloty z czasów radzieckich to Ił-62 z 1963 r., Który był pierwszym urządzeniem pasażerskim w ZSRR przystosowanym do lotów międzykontynentalnych, oraz Ił-86 z 1976 r., Przeznaczony dla 350 pasażerów.
Dlatego w pasażerskim transporcie lotniczym małe samoloty coraz bardziej zanikają w tle.
Dalszy rozwój technologii odrzutowych polegał na pojawieniu się samolotów naddźwiękowych. To prawda, że osiągnięcia w branży lotniczej są bardzo skromne. Tylko dwa samoloty pasażerskie w historii świata były w stanie pokonać prędkość dźwięku. To francusko-brytyjski samolot Concorde z 1969 roku i radziecki samolot Tu-144 z 1968 roku. Pierwszy rozwinął prędkość 2330 km / h, a drugi - 2500 km / h, co wciąż jest nieprzerwanym rekordem dla samolotów pasażerskich.
Lotnictwo towarowe
Początek ładunku lub, jak to się nazywa, lotnictwo transportowe w wąskim znaczeniu tego słowa, jest zwykle liczony od 1914 roku. To wtedy zaczęły się regularne loty samolotów na terytorium współczesnego afrykańskiego kraju Namibii, ówczesnej niemieckiej kolonii, która transportowała diamenty z głębi kontynentu do regionalnego centrum Windhoek.
Od tego czasu lotnictwo towarowe znacznie się zmieniło. Zaczęła stosować nowoczesne technologie, w tym odrzutowe, które przyspieszają transport lotniczy. Ale jeszcze ważniejszy był nie wzrost prędkości, ale wzrost nośności.
Na Zachodzie korporacja Boeing odniosła największy sukces. Na przykład Boeing 777-200F z 1994 r. I Boeing 747-400 z 1988 r. Należą do najbardziej masywnych samolotów transportowych na świecie. Bardzo znany jest także amerykański samolot McDonnell Douglas MD-11 z 1988 roku.
Ale oczywiście liderami w zakresie zdolności przewozowych są samoloty radzieckie, a teraz ukraińskie biuro projektowe Antonow. Tak więc samolot An-22 Antey, wypuszczony w 1965 roku, ma nośność 60 ton. To rekord dla samolotów turbośmigłowych.
Jego bardziej nowoczesnym analogiem jest An-124 Ruslan z 1982 roku. Mógł już podnieść do 120 ton ładunku i był samolotem odrzutowym.
Jednak rekord nośności na świecie należy obecnie do samolotu Mriya z 1988 roku. Może zabrać na pokład do 250 ton ładunku. Ponadto ten samolot jest największy na świecie. Jednym z jego zadań było przetransportowanie promu kosmicznego Buran.
Lotnictwo pocztowe
Lotnictwo pocztowe jest także podgatunkiem lotnictwa transportowego.Jego pochodzenie można przypisać 1911 r. To właśnie we Włoszech odbył się lot dostarczający pocztę między Bolonią, Wenecją i Rimini. W tym samym roku poczta lotnicza zaczęła krążyć między amerykańskimi miastami Long Island i Mineola.
W 1918 r. Na terytorium Austro-Węgier założono pierwszą regularną pocztę lotniczą na świecie. Ale nie trwało to długo, ponieważ w tym samym roku imperium faktycznie rozpadło się.
Poczta lotnicza była bardzo istotna w czasach radzieckich, kiedy z jednego krańca rozległego kraju do drugiego korespondencja w standardowy sposób zajmowała tygodnie lub nawet miesiące. Lotnictwo pocztowe skróciło ten okres do tygodnia.
Obecnie z powodu rozwoju Internetu, technologii cyfrowej i komunikacji mobilnej poczta lotnicza straciła swoje dawne znaczenie.
Wojskowy samolot transportowy
Lotnictwo transportowe jest także odrębną gałęzią sił zbrojnych. Jego głównym zadaniem jest dostawa strategicznego ładunku dla wojska, broni i personelu. Często, zanim dany samolot zostanie oddany do użytku, eksperymentalne samoloty nad nim pracują.
Najbardziej znanymi modelami wojskowych samolotów transportowych są amerykański Lockheed C-130 Hercules, radziecka IL-76, a także seria samolotów z biura projektowego Antonowa. Ponadto organizacja ta produkuje zarówno wysoce wyspecjalizowane wojskowe samoloty transportowe typu An-178, a także urządzenia, na które mogą liczyć zarówno wojskowe, jak i cywilne samoloty dalekiego zasięgu - An-22 Antey i An-124 Ruslan.
Ogólne wnioski
Jak widać, historia transportu lotniczego jest dość długa i interesująca. Samoloty przeszły długą drogę od najprostszych mechanizmów śrubowych do nowoczesnych pojazdów odrzutowych. Obecnie trwają prace nad poprawą ich prędkości, podnoszenia i innych cech.
