Integracja państw i tworzenie regionalnych stowarzyszeń to podstawowy trend naszych czasów. W procesie wzajemnej harmonizacji gospodarczej można wyróżnić kilka etapów. Wśród nich jest strefa wolnego handlu, unia celna i wreszcie wspólny rynek. Do tej pory UE jest na najwyższym etapie integracji. Jest to unia gospodarcza i walutowa.
Wspólny rynek: definicja
Pojęcie to oznacza blok handlowy w handlu między krajami, w których nie ma najbardziej barier w przepływie towarów, a częściowo wdrożono ogólną politykę dotyczącą przepływu innych czynników produkcji między jej członkami. Ostatnim etapem jest stworzenie tzw. Jednolitego rynku. Praktycznie nie ma barier fizycznych, technicznych i podatkowych między krajami, co przyczynia się do swobodnego przepływu czynników produkcji między członkami bloku handlowego. Wspólny rynek w gospodarce jest zwykle postrzegany jako pierwszy krok w kierunku stworzenia jednego. Jego powstanie odbywa się na podstawie strefy wolnego handlu w wyniku pogłębiania więzi gospodarczych między krajami.
Specyfika
Wspólny rynek to blok handlowy, który wiąże się ze swobodnym przepływem kapitału i usług, ale nadal istnieje wiele barier handlowych. Usuwa kontyngenty i taryfy na import towarów. Pozostają jednak inne bariery handlowe między krajami. Są to ograniczenia pozataryfowe. Wśród nich są wymagania fitosanitarne, krajowe procedury administracyjne i wiele innych, które różnią się w poszczególnych krajach, które stworzyły wspólny rynek. Stwarza to bariery w handlu między nimi. Nie wszyscy zagraniczni producenci są gotowi dostosować się do wymagań innych krajów stowarzyszonych. Jednak stopniowo pozataryfowe bariery między państwami integrującymi zaczynają się znosić. Ostatecznie utworzenie jednolitego rynku. Na tym etapie integracji towary, usługi, zasoby pracy i kapitał przemieszczają się między krajami stowarzyszenia tak swobodnie, jak w ramach jednego państwa.
Kraje wspólnego rynku utrzymują różnice w systemach podatkowych, wymogach dotyczących handlu elektronicznego oraz w niektórych sektorach sektora usług, w szczególności w finansach i transporcie. Również wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych mogą nie być w pełni zharmonizowane w stowarzyszeniu na tym etapie integracji.
Zalety i wady
Wspólny rynek jest zwykle rozpatrywany, podobnie jak inne etapy integracji, wyłącznie w pozytywny sposób. Jednak w rzeczywistości ten etap integracji ma zarówno zalety, jak i wady dla krajów zjednoczonych. Pełna swoboda przepływu czynników produkcji pozwala na ich efektywniejsze wykorzystanie, co prowadzi do zwiększenia wydajności. Wspólny rynek tworzy bardziej konkurencyjne środowisko, co utrudnia tworzenie monopoli. Oznacza to również, że nieefektywne firmy poniosą straty i będą zmuszone do odejścia z firmy. Alternatywą dla tego niekorzystnego wyniku może być jedynie wzrost ich konkurencyjności poprzez reorganizację produkcji. Jeśli chodzi o konsumentów, korzystają oni również ze wspólnego rynku. Dostają tańsze produkty oraz ogromny wybór towarów i usług.
Okres przejściowy może jednak mieć negatywny wpływ na gospodarki krajowe krajów stowarzyszonych. Wynika to ze zwiększonej konkurencji.Producenci krajowi, którzy wcześniej otrzymywali subsydia, mogą nie być gotowi na zmiany. Konsekwencją może być ich bankructwo. Kolejną wadą tworzenia wspólnego rynku jest migracja siły roboczej z krajów słabiej rozwiniętych do państw odnoszących sukcesy gospodarcze.
Przykłady
Należy od razu zauważyć, że wszystkie związki gospodarcze są wspólnymi rynkami, dlatego nie zaleca się umieszczania ich na tej liście. Na etapie wspólnego rynku istnieje wiele stowarzyszeń integracyjnych. Wśród nich są:
- Europejski jednolity rynek. Obejmuje terytorium 28 krajów UE, a także Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii.
- ASEAN. To regionalne stowarzyszenie integracyjne obejmuje 10 krajów Azji Południowo-Wschodniej (Indonezja, Malezja, Filipiny, Singapur, Tajlandia, Brunei, Kambodża, Laos, Birma i Wietnam) oraz 2 obserwatorów.
- System integracji Ameryki Środkowej. Obejmuje 8 członków (Belize, Kostaryka, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Panama, Salwador i Dominikana) oraz 2 obserwatorów.
- CARICOM. Karaibski wspólny rynek i gospodarka obejmuje 12 stałych członków.
- Rada Współpracy Zatoki Perskiej. Członkami tego stowarzyszenia integracyjnego jest 6 stanów.
- Mercosur. To stowarzyszenie integracyjne obejmuje 4 członków, 5 stanów stowarzyszonych i 2 obserwatorów.