Pojęcie korupcji znane jest każdemu obywatelowi. To poważne przestępstwo, na które cierpią społeczeństwo i państwo. Szczególnie ważnym tematem, na który należy zwrócić uwagę, jest korupcja w egzekwowaniu prawa. Jak oprzeć się temu zjawisku? Jakie metody walki z korupcją istnieją? Odpowiedzi na wszystkie te i inne pytania znajdziesz w artykule.
Pojęcie korupcji
Na początek warto zastanowić się, czym jest korupcja. Definicja tej koncepcji, zgodnie z najczęstszą interpretacją ekspertów językowych, jest następująca: jest to zjawisko społeczne, w którym działania urzędników powodują znaczne szkody materialne i ekonomiczne dla państwa, społeczeństwa lub pojedynczej firmy.
Najczęstszą formą korupcji jest otrzymywanie sumy pieniędzy za bezpośrednie lub pośrednie szkody dla organizacji lub państwa. Osoba zaangażowana w programy korupcyjne prawie zawsze jest zainteresowana korzyściami materialnymi. Co więcej, jest świadomy lub tylko częściowo rozumie szkodliwe skutki swoich działań. Korupcja zawsze wykracza poza prawo, standardy branżowe i podstawy społeczne. Niektórzy ludzie, na przykład, lubią powtarzać, że przekupstwo jest „tradycją ustanowioną w kraju”, „nieusuwalnym elementem mentalności państwa” itp. Tacy obywatele albo sami są skorumpowani, albo po prostu nie rozumieją, o czym mówią.
Co jeszcze można powiedzieć o zjawisku korupcji? Definicja przyjęta przez Transparency International stwierdza, że przekupstwo jest rodzajem nadużycia zaufanych zasobów. Jeszcze bardziej interesującą definicję podaje Kodeks karny Federacji Rosyjskiej. Korupcja (art. 290 i art. 291 kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej) to połączenie możliwości wykorzystania przez obywatela jego pozycji roboczej z zasady dla własnej korzyści i wbrew interesom społeczeństwa.
O przyczynach korupcji
Przedstawienie wszystkich możliwych przyczyn korupcji nie będzie takie proste. Różni badacze i specjaliści opracowali własne klasyfikacje, dając wyobrażenie o warunkach i przyczynach przekupstwa. Niemniej jednak nadal można wskazać niektóre z głównych źródeł korupcji.
Pierwszą rzeczą, na którą należy tutaj zwrócić uwagę, jest teoria natury ekonomicznej. Zawiera tezy na temat stosunku kosztów do zysków. Mówimy o przypadkach, w których dana osoba, mając pewne zasoby, decyduje się przywłaszczyć sobie część z nich. Robi to dla własnej korzyści i doskonale zdaje sobie sprawę z wszelkiego ryzyka. Obywatel rozumie, że jeśli nadal będzie pracował normalnie, otrzyma znacznie mniejszą korzyść niż w przypadku nielegalnych działań. To implikuje drugą teorię pochodzenia korupcji.
Teoria „modelu behawioralnego” sugeruje, że korupcja opiera się na czynniku uzyskiwania różnych korzyści poprzez czynsz. Na przykład osoba, która wykonuje swoje funkcje pracy na stanowisku, wie o możliwości zarabiania przy użyciu funduszy pod jego kontrolą. Świadomy niezawodności i wielkości korzyści, osoba po prostu nie jest w stanie powstrzymać siebie i swojego zachowania.Eksperci twierdzą, że model behawioralny jest jeszcze bardziej niebezpieczny i rozpowszechniony niż model natury ekonomicznej.
Jakie inne przyczyny korupcji można tu zidentyfikować? Eksperci twierdzą, że nieefektywność konkretnej organizacji jest głównym powodem przekupstwa. Mówimy tutaj o przypadkach, gdy osoba zajmująca szczególne oficjalne stanowisko zaczyna zdawać sobie sprawę z powolności i kruchości zwykłych mechanizmów. Pracownik wpadł na pomysł, że rozpoczęcie określonego procesu byłoby znacznie szybsze, wręczając łapówkę. Takie przypadki można opisać jako „korupcję spowodowaną pragmatyzmem zawodowym”. Ale zawsze kończą się źle.
Korupcja w zakresie egzekwowania prawa: statystyki
System ścigania jest nadal jednym z najbardziej skorumpowanych w kraju. Co więcej, szkoda wynikająca z przekupstwa w tym obszarze ma charakter nie tylko ekonomiczny, ale także, co najgorsze, społeczny. Prokuratura, policja, Komitet Śledczy, FSB i wiele innych struktur wyrządzają ogromną szkodę państwu i społeczeństwu, gdy prowadzą działalność korupcyjną. Prosty przykład: organy spraw wewnętrznych nie zwracają uwagi na określoną kwotę pieniędzy, a nawet „zadaszają” określonego przestępcę. On z kolei nadal łamie prawo. Podobne przypadki w tym kraju są dalekie od rzadkich.
Poziom korupcji w organach ścigania pozostaje niezwykle wysoki. Zatem wyniki spraw karnych pokazują, że najbardziej skorumpowanymi organami są władze, które są powołane do walki z przekupstwem. Według stanu na 2015 r. Rosja zajmuje 119. miejsce wśród 170 krajów ankietowanych w rankingu krajów według wskaźnika postrzegania korupcji (Dania zajmuje pierwsze miejsce wśród krajów o najniższych wskaźnikach korupcji).
Przyczyny korupcji w organach ścigania
Korupcja w egzekwowaniu prawa ma wiele obiektywnych i stronniczych powodów. Obiektywne przyczyny obejmują:
- niewystarczająco rozwinięte prawo antykorupcyjne;
- względna tolerancja funkcjonariuszy organów ścigania wobec korupcji i jej przejawów;
- wyjątkowo niski poziom kultury prawnej (wpajany w szkołach i szkołach wyższych);
- niskiej jakości działania nadzorcze i kontrolne w dziedzinie organów ścigania;
- niskie wynagrodzenia dla pracowników wyznaczonych organów.
Ostatnim obiektywnym powodem jest błędne koło. Z jednej strony korupcja występuje tak często z powodu niskich wynagrodzeń pracowników (szczególnie w porównaniu z innymi krajami). Z drugiej strony korupcja jest główną przeszkodą w podnoszeniu płacy minimalnej, poprawie dobrobytu ludzi itp. Warto również wskazać subiektywne powody, dla których takie zjawisko, jak egzekwowanie prawa, wydaje się dziś tak powszechne. Tutaj eksperci podkreślają:
- Poczucie bezkarności za swoje czyny. Bezpośrednio związany z nieskuteczną kontrolą i nadzorem niektórych organów. Obejmuje to również taki czynnik przyczyniający się do korupcji, jak status immunitetu posła lub sędziów, co znacznie zwiększa poczucie bezkarności.
- Chciwość i chciwość. Te subiektywne czynniki są również związane z jednym celem - niskim wynagrodzeniem pracowników. Kiedy poziom życia pracowników jest już wysoki, motywacja do kradzieży staje się nieco niższa. Prostym przykładem jest kraj europejski. W Danii, Szwecji, Finlandii i wielu innych krajach zachodnich poziom przekupstwa jest niezwykle niski. Powód jest prosty: ścisła kontrola i przyzwoite zarobki.
- Zły przykład kolegów. Zasada „wszyscy kradną, a ja kradnę” została usłyszana przez sądy dziesiątki milionów razy.Działają zarówno konformizm, jak i niechęć do pozostania czarnymi owcami.
Subiektywne przyczyny korupcji są zatem związane przede wszystkim z tożsamością sprawcy, a nie z całym systemem. Wszystkie przedstawione źródła przekupstwa pomagają opracować program zwalczania korupcji. O tym zostanie opisane później.
Rosyjskie ustawodawstwo antykorupcyjne
Najważniejszym źródłem walki z korupcją jest Kodeks karny Federacji Rosyjskiej. To w nim utrwala się koncepcja prezentowanego zjawiska i ustalana jest za niego kara („Korupcja” - art. 290 i 291). Oprócz kodeksu karnego istnieje również ustawa federalna z 25 grudnia 2008 r. W tej chwili jest to największy akt regulacyjny dotyczący przedmiotowego przestępstwa. Zapisuje podstawowe warunki i pojęcia, środki zapobiegawcze, metody współpracy międzynarodowej, podstawowe zasady walki itp. Przed wprowadzeniem projektu ustawy władze kierowały się „krajową strategią walki z korupcją”.
W 2014 r. Państwo przystąpiło do opracowania krajowego planu antykorupcyjnego, który przewiduje pracę instytucji państwowych w zakresie przeciwdziałania rozważanemu zjawisku. Plan krajowy został przyjęty dekretem Prezydenta Federacji Rosyjskiej. Według ekspertów jest to źródło oprogramowania, którego celem jest wyeliminowanie kluczowych źródeł i czynników, które stanowią podstawę do wystąpienia takiego zjawiska, jak korupcja.
W systemie organów ścigania rozpatrywany problem jest szczególnie istotny. Właśnie dlatego krajowy plan reguluje niektóre przepisy dotyczące walki z korupcją w systemie egzekwowania prawa. Następnie porozmawiamy o głównych metodach takiej walki.
Rozwój kultury prawnej jako głównego sposobu walki z korupcją
Problemu korupcji w organach ścigania nie można rozwiązać żadną specjalną, oryginalną metodą. Wszystkie te same metody walki mają zastosowanie tutaj, jak w innych przypadkach. Jedna z tych metod zostanie opisana poniżej.
W ciągu ostatnich 30 lat liczba praktyk korupcyjnych znacznie wzrosła. Było to wynikiem negatywnych procesów społeczno-kulturowych. Długo można spierać się o to, czy procesy te są w jakiś sposób związane ze zniszczeniem radzieckiego paradygmatu prawa. Jednoznacznie można tu powiedzieć tylko jedno: brak jasnej ideologii ukierunkowanej na podsycanie nienawiści wobec korupcji wśród obywateli może znacznie poprawić sytuację.
W jaki sposób rozwój niektórych ideałów i wzorów do naśladowania może pomóc systemowi egzekwowania prawa? Po pierwsze, musisz spróbować wykorzenić poczucie tolerancji w różnego rodzaju przestępstwach gospodarczych funkcjonariuszy organów ścigania. To właśnie tolerancja i obojętność na korupcję jest najbardziej niebezpiecznym elementem w całym systemie. Z tolerancji wynika poczucie pewnej uniwersalności, kompleksowości naruszeń. Pojawia się tutaj konformizm: kiedy prawie wszyscy pracownicy kradną, dlaczego nie zrobić czegoś podobnego do reszty? To z kolei powoduje poczucie bezkarności.
Jak konieczne jest wypracowanie odpowiednich ideałów, które nie akceptują korupcji w personelu rozpatrywanego systemu? Najbardziej skuteczną metodą są specjalne kursy, wykłady i seminaria. To podejście może być nieco przestarzałe i zbyt formalne. Jednak taka polityka jest nadal najskuteczniejszą metodą walki. Nie lekceważ roli edukacji. Właściwa konstrukcja wykładów, dobór przykładów i statystyk - wszystko to pomoże przezwyciężyć tak niebezpieczne zjawisko, jak korupcja w organach spraw wewnętrznych.
Nadzór i kontrola
Terminowe przeprowadzanie kontroli w różnych agencjach rządowych jest prawdopodobnie najbardziej optymalnym i skutecznym zapobieganiem.Korupcji w organach ścigania nie da się łatwo pokonać bez wysokiej jakości pracy organów regulacyjnych. Organy prokuratury, Komisja Śledcza to wszystkie organy ścigania, które powinny nadzorować inne, te same organy. Rodzi to poważny problem: okazuje się, że organy ścigania sprawdzają się? W rzeczywistości tak jest. Inne opcje w ramach obecnego prawodawstwa nie zostały jeszcze przewidziane, dlatego nadal pozostaje pracować z tym, co jest.
Najlepszym wyjściem z tej sytuacji byłaby ścisła odpowiedzialność. Zasadniczo istnieje dzisiaj, jednak wymaga znacznych ulepszeń. Przychody i wydatki wszystkich osób muszą być otwarte. Wszystkie ruchy finansowe pracowników powinny być „przejrzane” absolutnie dla wszystkich obywateli Rosji. Nie należy tworzyć sytuacji, gdy osoba nie jest w stanie wyjaśnić pochodzenia drogich przedmiotów lub dużych środków materialnych.
Korupcji w policji, prokuraturze, komisji śledczej i innych organach ścigania nie można usunąć bez przeprowadzenia „czystek” przez personel. Nie chodzi tu tylko o zwolnienia pracowników, które nie mogą wyjaśnić pochodzenia jakiejkolwiek wartości materialnej, ale także o banalną ponowną certyfikację, potrzebę terminowego podnoszenia poziomu kwalifikacji itp. Pracownicy muszą się ciągle zmieniać, pracownicy nie powinni „pozostać zbyt długo” „w jednym miejscu przez kilka lat. Jest to prosty, ale jednocześnie bardzo skuteczny sposób.
Kryteria wyboru pracowników
Osobno warto powiedzieć o innej wspaniałej metodzie walki z korupcją. Mówimy o starannej selekcji obywateli, którzy chcą pracować w organach ścigania. Komisje rekrutacyjne powinny przeprowadzić kontrolę jakości wszystkich osób przystępujących do usługi. Żaden pracownik nie powinien mieć przeszłości kryminalnej, a szereg cech biznesowych i osobistych należy sprawdzić pod kątem standardów. Oczywiście nie jest konieczne oszacowanie prawdopodobnego narażenia pracownika na korupcję. Odmowa przyjęcia pracy z treścią otrzymaną podczas takiej oceny będzie wyjątkowo stronnicza. Musisz działać na kilka innych sposobów.
Podniesienie kultury prawnej wśród obecnych pracowników oczywiście nie wystarczy. Nadal jednak pierwszeństwo ma aparat personalny, rekrutujący nowych pracowników. Połączenie przestępczości i egzekwowania prawa jest bardzo niebezpiecznym trendem. Można tego uniknąć jedynie poprzez jakościowy dobór nowych pracowników.
Doświadczenia zagraniczne i interakcja z mediami
Nie można zaprzeczyć, że ostatnio rosyjskie media starały się ostrożnie tłumić informacje o niektórych oszustwach gospodarczych różnych urzędników. Takie przypadki są bardzo niechętne. Czy warto mówić o możliwych działaniach korupcyjnych wielu innych osób, które nadal zajmują wysokie stanowiska?
Jak powinny działać media? Po pierwsze, informacje należy przekazywać w niezależnej formie, w pełnej zgodzie ze wszystkimi wiarygodnymi danymi. Powinniśmy również mówić o czymś takim, jak zapobieganie korupcji: w końcu walka powinna być skierowana na źródło, a nie na wynik. Po drugie, media powinny zwracać uwagę na doświadczenia zagraniczne. Należy wziąć pod uwagę politykę tych krajów, które w tej chwili, zgodnie z ocenami, są najmniej skorumpowanymi państwami Danii, Nowej Zelandii, Finlandii, Islandii itp. W tych krajach nie ma czegoś takiego jak korupcja w organach ścigania. Statystyki pokazują, że przedstawione kraje były w stanie osiągnąć taki wynik nie poprzez represje i okrutne kary, ale poprzez zniszczenie samych czynników przyczyniających się do korupcji.Jakie są te czynniki? Jest to ubóstwo wśród ludności, niska jakość usług, brak wind społecznych itp. Skuteczność przedstawionej metody można łatwo potwierdzić poprzez porównanie wynagrodzeń w Rosji i na przykład w Danii. Średni dochód policjanta w Danii wynosi około 5 tysięcy euro, w Rosji - maksymalnie 500 euro. Warto zwrócić uwagę na jeden prosty fakt: ta sama ocena skorumpowanych krajów wyraźnie pokazuje, że im niższy poziom dobrobytu obywateli w danym państwie, tym więcej przestępstw gospodarczych.
Dlatego władze Federacji Rosyjskiej w walce z korupcją powinny zwracać uwagę przede wszystkim na zagraniczne doświadczenia krajów odnoszących sukcesy. Bardzo ważna jest także rola mediów. Obywatele Rosji powinni obserwować, w jaki sposób główne formy korupcji w działaniach organów ścigania są eliminowane przez wysokiej jakości i skuteczne polityki państwa. Ludzie powinni znać przyczynę korupcji, dlatego to zjawisko w zasadzie istnieje i nabiera coraz większej objętości.
Kryteria skuteczności polityk antykorupcyjnych
Wdrożenie polityki antykorupcyjnej jest możliwe przede wszystkim dzięki istniejącej elicie politycznej. Tylko poprzez dobrowolne działania struktur władzy przestępstw finansowych może stać się mniej. Państwo ma wiele specjalnych technologii, które pozwalają zidentyfikować zarówno niepowodzenia, jak i znaczące sukcesy w dziedzinie walki z korupcją.
Eksperci identyfikują szereg etapów objętych „silnym algorytmem” antykorupcji. Należą do nich:
- walka z motywami (możliwe cele i funkcje organizacyjne, wykonalność ekonomiczna i solidność prawna itp.);
- opracowanie ostatecznej decyzji;
- inicjowanie niektórych działań przez władze;
- wsparcie decyzji grup społecznych, mediów i innych organów publicznych;
- korekta zadań i celów;
- ocena wyników (porównanie pożądanych i osiągniętych).
Przeprowadzenie kryteriów wydajności jest już możliwe przy pomocy powyższych kroków. Jednocześnie niektórzy eksperci podkreślają inne elementy oceny. Należą do nich na przykład technologie wdrażania zasad antykorupcyjnych:
- aprobata nowych wartości politycznych i prawnych;
- opracowanie specjalnych strategii;
- konsolidacja instytucji społeczeństwa obywatelskiego i struktur władzy;
- eliminacja błędów i awarii w systemie funkcjonowania instancji antykorupcyjnych i nie tylko.
Sama koncepcja korupcji w rosyjskim ustawodawstwie powinna być oceniana nie tylko za pomocą obiektywnych wskaźników, ale także w kontekście konsekwencji społecznych, duchowych i ekonomicznych. Należy stworzyć dwa podejścia do oceny poziomu korupcji w kraju: jedno jest państwowe, a drugie niezależne (mówimy o monitorowaniu, mediach itp.). Tylko podejście wieloczynnikowe umożliwi jakościową ocenę całej obecnej sytuacji, a także prawidłowe określenie kryteriów skuteczności polityk zwalczania korupcji.