Tajny komitet jest nieformalnym organem utworzonym w marcu 1801 r. Przez czterech bliskich przyjaciół Aleksandra I. Formacji tej kulisy władzy za kulisami ułatwiło wcześniejsze morderstwo jego ojca, cesarza Pawła I, który padł ofiarą spisku. W skład Tajnego Komitetu wchodzili Nikołaj Nowosłowcew, Wiktor Kochubei, Pavel Stroganov i Adam Chartorysky.
Kilka lat wcześniej
Na długo przed wydarzeniami 1801 r. Wspomniani czterej przyjaciele, dowodzeni przez przyszłego cesarza Aleksandra, potajemnie zgromadzili się (że tak powiem „przy filiżance herbaty”) i rozmawiali o przyszłości Rosji. Odbyły się rozmowy na temat stworzenia odnowionego społeczeństwa, którego zasadami byłyby powszechna równość, braterstwo, sprawiedliwość i wolność obywateli. Alexander, będąc najmłodszym spośród swoich przyjaciół, z pasją popierał te pomysły, zbierał notatki z projektami transformacyjnymi i ukrywał je do lepszych czasów, kiedy za kilka lat powstanie Tajny Komitet. Ta nieformalna organizacja zgromadziła młodych i kompetentnych ludzi, którzy pragnęli swojego kraju - Rosji, tylko najlepszych.
Ostrożny i podejrzany Paweł I nie z zadowoleniem przyjął partnerstwa syna z przyjaciółmi o liberalnych poglądach, dlatego aby uniknąć możliwego spisku, rozproszył tajne koło. Ten środek okazał się tymczasowy, aż do śmierci Pawła I i wstąpienia na tron jego syna Aleksandra.
Na początkowym etapie administracji państwowej Aleksander potrzebował wsparcia, dlatego wezwał swoich przyjaciół, z których utworzono organ pomocniczy do zarządzania sprawami państwowymi. Tajny Komitet składał się z tych samych czterech przyjaciół Aleksandra I, z którymi spotkał się kilka lat wcześniej.
Adam Czartoryski
Cesarz był bliski duchowi Adamowi Czartoryskiemu, 27-letniemu polskiemu właścicielowi ziemskiemu, który otrzymał znakomite wykształcenie w Europie. Płonąc pragnieniem pomocy ojczyźnie - Polsce - w uzyskaniu wolności, śmiało i otwarcie wyrażał swoje poglądy. W 1797 r. Odbyła się znajomość z przyszłym cesarzem Aleksandrem I, którego adiutantem został Adam. W tym okresie młodzi ludzie stali się bardzo blisko i zaprzyjaźnili się. W 1799 r. Czartoryski został usunięty przez Pawła I z dworu za negatywne, jak wydawało się cesarzowi, wpływy na jego syna i został mianowany wysłannikiem państwa rosyjskiego w królestwie Sardynii. Później, po śmierci Pawła I i upadku Tajnego Komitetu, którego był jednym z uczestników, Adam Chartorysky został powołany na stanowisko Ministra Spraw Zagranicznych. W tej dziedzinie za główne zadanie uważał stworzenie najwygodniejszych warunków dla przywrócenia niepodległości Polski na jej dawnych granicach (przed pierwszym rozbiorem przez Rosję).
Victor Kochubey
Victor Kochubey, bliski przyjaciel, któremu cesarz ufał swoim najbardziej tajnym myślom, odzwierciedlającym szczere pragnienie przywrócenia porządku i wprowadzenia uczciwych praw, cieszył się nie mniejszym zaufaniem do Aleksandra I. Z przyszłym cesarzem Kochubey stał się blisko w 1792 roku i przez długi czas miał na niego silny wpływ.
Był głową kręgu młodych przyjaciół i lepiej niż ktokolwiek inny znał skład i uprawnienia parlamentarzystów, znał dzieła wszystkich angielskich publicystów. Rozwiązując chłopskie pytanie, Kochubey nie był zwolennikiem wypuszczenia chłopów bez ziemi i ich przeniesienia na podwórze.
W dziedzinie przemian politycznych, o których dyskutowali członkowie Tajnego Komitetu, opowiadał się za nienaruszalnością autokracji i podziału władzy, co interpretował jako dokładną definicję relacji między organami rządowymi na różnych poziomach, przede wszystkim między Senatem a ministerstwami. Opowiadał się za rozszerzeniem uprawnień ministrów i eliminacją zbiorowości w organach władzy wykonawczej. Pierwsza młoda świta cesarza otrzymała stanowisko ministerialne (od września 1801 r. - Minister Spraw Wewnętrznych).
Pavel Stroganov
Pavel Stroganov, przyjaciel Aleksandra I z dzieciństwa i młodzieży, był trzecim z czterech młodych, którzy próbowali zmienić Rosję na lepsze. Pochodząc z rodziny jednego z największych rosyjskich bogatych mężczyzn, którzy nie znali dokładnej liczby posiadanych przez niego ziem i poddanych, właściciela ogromnej kolekcji obrazów, Pavel został wychowany przez francusko-republikańskiego Gilberta Romma.
Studiując we Francji u szczytu rewolucji, młody człowiek został zainspirowany ideami jakobinów, pomógł im finansowo i spacerował po Paryżu w czerwonej czapce frygijskiej - rewolucyjnym symbolu. W związku z tym natychmiast powrócił do Rosji przez Katarzynę II, gdzie spędził trochę czasu wegetując w wiosce. Później książę pojawił się w Petersburgu i poślubił księżniczkę Sofię Golicynę, kompetentną i piękną kobietę. Zaczął prowadzić odpowiedni styl życia oświeconego szlachcica.
Pavel Stroganov był błyskotliwym i wpływowym dworzaninem, miał jasny umysł i wraz ze swoimi towarzyszami opracowywał ważne projekty reform. Za kulisami Komitet jest etapem życia, który determinował udaną samorealizację Stroganowa i przyszłą karierę w sprawach rządowych.
Nikolay Novosiltsev
W skład tajnego komitetu wchodził także krewny Pavla Stroganova, Nikołaja Nowosiltsewa, specjalista w dziedzinie ekonomii politycznej, prawa i historii ogólnej. Po znakomitym wykształceniu wziął udział w wojnie przeciwko Szwecji, gdzie udowodnił, że jest prawdziwym odważnym człowiekiem. Niejasny dyplomatyczny dyplomata i przebiegły administrator Nowosiltiew już we wczesnych latach myślał o karierze w administracji państwowej. W rozmowach z młodymi przyjaciółmi Aleksandra wyróżniał się dobrą intencją i wrodzoną dyplomacją, która przyczyniła się do znalezienia wspólnego języka z przedstawicielami różnych poglądów filozoficznych i politycznych. W oczach przyjaciół wyglądał ostrożnie, uważnie i zamyślony. Była to niezawodna, pozbawiona skrajności i budząca zaufanie pozycja Novosilcev zdobyła sympatię cesarza.
W okresie niezadowolenia z Pawła I, spotkania młodych przyjaciół wyjechał za granicę, gdzie zaczął prowadzić życie wykształconego rosyjskiego dżentelmena: podróżował do Europy, studiował książki na tematy medyczne, uczęszczał na wykłady profesorów uniwersyteckich. Nikołaj był pod wrażeniem prawdziwego europejskiego połączenia wolności i prawa i porządku, którego nie mógł nawet mentalnie zastosować do reorganizacji państwa w Rosji. Po śmierci Pawła I został ponownie powołany do Rosji i mianowany urzędnikiem o szczególnym charakterze, co było pierwszym krokiem w jego karierze państwowej.
Rozpad Tajnego Komitetu
Tajny Komitet jest nieformalną jednostką państwową, której decyzjami w pierwszych miesiącach rządów cesarskich kierował Aleksander I, a przedstawiciele najwyższej szlachty nazywali ją „gangiem jakobińskim” za próbę wprowadzenia zaawansowanych idei politycznych związanych z Europą, ale nie mających zastosowania do państwa rosyjskiego z jego kulturą polityczną i tradycjami zarządzanie. W ciągłych rozmowach członków Tajnego Komitetu omawiano różne plany zmian, których ogólne znaczenie zostało sprowadzone do obowiązkowego umocnienia pozycji politycznych młodego cesarza, którego dojście do władzy nie było całkowicie uzasadnione.
Jeśli Aleksander I początkowo podzielił się swoimi planami z bliskimi przyjaciółmi - członkami Tajnego Komitetu, który odpowiadał na ówczesne wyzwania i zachodzące zmiany w Europie pod wpływem idei i wojen rewolucji francuskiej, potem, po wejściu w smak rządów autokratycznych, przestał potrzebować doradców. 
Członkowie Tajnego Komitetu zaczęli spotykać się rzadziej (od maja 1802 r.). Później, kiedy rząd zaczął wdrażać ważną reformę ministerialną (gorąco dyskutowaną na spotkaniach), młodzi przyjaciele całkowicie zaprzestali spotkań, nie znajdując w nich żadnego sensu. Niewypowiedziana komisja to organizacja, która przyczyniła się do kariery politycznej swoich członków, nie obrażając żadnego z nich. Wszyscy zajmowali godne stanowiska w utworzonych ministerstwach.
