Firma działa w oparciu o środki trwałe. Są to kluczowe aktywa inne niż akcje i inne papiery wartościowe. Istnieje szereg procedur, głównie o charakterze księgowym, które można przeprowadzić w odniesieniu do środków trwałych. Do najczęstszych należy przeszacowanie. Pomimo faktu, że jego zachowanie nie jest bezpośrednio określone przez żadne prawo, procedura ta wcale nie jest zwykłą formalnością. Może mieć realny wpływ na wyniki biznesowe w kilku aspektach jednocześnie. Dlatego poprawność oceny jest niezwykle ważna. Jakie są kryteria określania jakości danej procedury? Jakie normy regulują jego postępowanie? Jakie mogą być wyniki przeszacowania środków trwałych?
Co to są środki trwałe
Najpierw mała teoretyczna dygresja. Zanim przestudiujesz, jaka jest przeszacowanie środków trwałych, zastanów się nad istotą tego działania. Większość organizacji ma własność, która jest wykorzystywana jako zasób do produkcji, wykonywania pracy lub świadczenia usług oraz do innych celów. Całość jego elementów nazywana jest aktywami trwałymi. Przepisy dotyczące rachunkowości wymagają od firm prowadzenia dokumentacji. W oparciu o ten niuans definicję środków trwałych można uzupełnić sformułowaniem - jest to właściwość, której okres użytkowania wynosi 12 miesięcy lub więcej (okres ten zależy od teorii i praktyki odpowiednich przepisów).
Wśród dodatkowych kryteriów uznawania niektórych elementów za środki trwałe można na przykład zauważyć, czy są one przeznaczone do użytku wewnętrznego (to znaczy nieruchomości nie na sprzedaż), a także do wyposażenia w nieruchomości, które wiążą się z korzyściami ekonomicznymi. W ogólnorosyjskim klasyfikatorze środków trwałych, a także w przepisach branżowych, środki trwałe są z reguły klasyfikowane jako budynki (lub konstrukcje), a także maszyny (sprzęt), różnego rodzaju urządzenia, komputery, pojazdy, sprzęt gospodarstwa domowego itp.
Subtelności rachunkowości
Do księgowania środków trwałych wykorzystywane są dwa główne rachunki księgowe: 01 i 03. Majątek spółki odpowiedniego typu jest oceniany na podstawie trzech rodzajów wartości: początkowej, rezydualnej i przywrócenia. W ramach pierwszego są one brane pod uwagę. Zastanów się, jaki jest początkowy koszt bardziej szczegółowo.
Zgodnie z ogólnie przyjętą definicją wśród rosyjskich księgowych koszt początkowy to całkowity koszt przedsiębiorstwa zakupu (lub wytworzenia) środków trwałych, bez VAT. Ponadto, jeśli nieruchomość została przekazana organizacji, wówczas jej wartość początkowa opiera się na cenie rynkowej w momencie odbioru do dyspozycji spółki.
Rachunkowość przewiduje procedury, w których można zmienić początkowy koszt nieruchomości. Wśród nich - przeszacowanie środków trwałych. Jeśli ta procedura jest zaangażowana, do nieruchomości przypisuje się koszt wymiany - zakłada się, że jest ona bardziej odpowiednia niż początkowa, ponieważ bierze pod uwagę bieżące ceny i inne czynniki.
Potrzeba przeszacowania
Tak więc przeszacowanie środków trwałych stanowi wyjaśnienie ich rzeczywistej wartości. Do czego służy ta procedura? Głównym problemem jest tutaj podanie prawidłowych informacji dotyczących sprawozdania finansowego.Może się okazać, że podczas przeszacowania okaże się, że środki trwałe są znacznie droższe lub, przeciwnie, tańsze niż ich obecne rynkowe odpowiedniki.
Jednocześnie przeszacowanie środków trwałych jest dobrowolną procedurą dla organizacji. Można tego jednak dokonać wyłącznie w odniesieniu do nieruchomości będących własnością spółki na podstawie własności. Przeszacowania wartości środków trwałych można dokonać nie więcej niż 1 raz w roku.
Środki trwałe w wielu organizacjach są aktywami podstawowymi. Stan, w jakim są w stanie operacyjnym, może być interesujący dla inwestorów lub akcjonariuszy (aktualny lub potencjalny). Informacje o tym, jak naprawdę sprawy mają się w firmie, powinny być wiarygodne.
Jakie inne cele może osiągnąć organizacja, inicjując procedury takie jak ponowna ocena i aktualizacja wartości środków trwałych? Może to być na przykład wzrost wielkości kapitału docelowego. Częstą opcją jest tutaj podwyższenie ceny akcji ze względu na dodatkowe środki trwałe wytworzone podczas procesu przeszacowania. Nawiasem mówiąc, ten mechanizm jest przydatny w praktyce dla przedsiębiorstw, dla których ustawodawca ma wymagania dotyczące wielkości kapitału docelowego - istnieją takie branże. Dlatego też, jeśli firma działająca w takim segmencie nie przeprowadzi ponownej oceny na czas, istnieje ryzyko, że regulator wyda niepożądane polecenie zakończenia pracy.
Kolejnym czynnikiem, który może obiektywnie określić potrzebę odpowiedniej procedury, jest dostosowanie cen (taryf). Poprzez ponowną ocenę i ujawnienie, że koszty produkcji wzrosły, firma może rozsądnie ustalić wyższe ceny i uczynić swój model biznesowy bardziej stabilnym.
W wielu przypadkach pożyczkodawca (zazwyczaj bank), określając wielkość możliwej pożyczki dla firmy, analizuje stabilność firmy na podstawie wartości środków trwałych. Dlatego przeszacowanie może odgrywać ważną rolę w aspekcie pozyskiwania rentownej pożyczki przez firmę.
Przeszacowanie czy analiza wartości nieruchomości?
Do pewnego stopnia analizę wartości nieruchomości uważa się za zjawisko zbliżone do przeszacowania środków trwałych. Jaka jest jego specyfika? Faktem jest, że tego rodzaju analiza jest procedurą, która nie podlega oficjalnej rejestracji i utrwaleniu w dokumentach pierwotnych i księgowych. Metodologia stosowana przez spółki (z reguły są to firmy zewnętrzne), które ją wytwarzają, może znacznie różnić się od standardów przyjętych w praktyce przeszacowania środków trwałych jako takich.
Jednocześnie analiza wartości nieruchomości jest zazwyczaj tańsza i łatwiejsza z organizacyjnego punktu widzenia, dlatego w wielu przypadkach lepiej jest, jeśli zadaniem jest na przykład wykazanie wartości środków trwałych temu samemu bankowi lub inwestorom. Jeśli jednak chodzi o potrzebę zmniejszenia podstawy naliczania podatków, konieczna jest przeszacowanie środków trwałych, amortyzacja i inne powiązane procedury spełniające wszystkie kryteria.
Czynniki kosztów
Jakie są główne przyczyny zmiany wartości środków trwałych? Można wyróżnić dwie grupy. Pierwszy to czynniki inflacyjne. Z czasem towary zakupione wcześniej w wielu przypadkach stają się tańsze w stosunku do siły nabywczej podmiotów procesów gospodarczych. Po drugie, jest to zużycie - operacyjne lub naturalne (ze względu na trwałość części i materiałów). Po trzecie, jest to czynnik postępu technologicznego - niektóre rodzaje zasobów (zwłaszcza takie jak elektronika) z czasem stają się znacznie przestarzałe, a zatem szybko tracą cenę rynkową.
Co się stanie, jeśli nie dokonasz ponownej oceny?
Zauważyliśmy powyżej, że przeszacowanie początkowego kosztu środków trwałych jest dobrowolną procedurą dla rosyjskich przedsiębiorstw. Jednak odmowa jego wykonania może prowadzić do pewnych zagrożeń.Na przykład, jeśli firma, która nie wymaga przeszacowania, sztucznie zawyża swoje aktywa w stosunku do rzeczywistych, podstawa podatku od nieruchomości może wzrosnąć. Z kolei jeśli liczby są zbyt wysokie i wyraźnie nieuzasadnione, firma może stracić atrakcyjność w oczach inwestorów lub wierzycieli.
Tak więc przeszacowanie środków trwałych - choć nie jest to opcjonalna, ale bardzo pożądana procedura. W wielu przypadkach jego wdrożenie zgodnie z prawidłowym algorytmem może zagwarantować zyskowną pożyczkę, pozytywną ocenę obecnych lub potencjalnych inwestorów. Pomimo tego, że przeszacowanie jest procedurą dobrowolną, ustawodawstwo, podobnie jak rosyjska praktyka rachunkowości, zawiera wytyczne i kryteria, które określają optymalny scenariusz jego wdrożenia. Jaki mógłby być zalecany algorytm do wykonania zadania polegającego na określeniu wartości środków trwałych? Rozważ możliwe scenariusze, a także towarzyszące im niuanse.
Algorytm przeszacowania
Głównym mechanizmem przeprowadzania omawianej procedury jest ponowne obliczenie początkowej, początkowej wartości nieruchomości lub wcześniej obliczonych kosztów odzysku z uwzględnieniem amortyzacji naliczonych za okres użytkowania zasobu.
Z reguły decyzja o ponownej wycenie wartości środków trwałych przez organizację podlega dokumentacji w wewnętrznych źródłach korporacyjnych. Najczęściej jest to odpowiednie polecenie zarządzania miejscem docelowym. W tym dokumencie konieczne jest dokładne odzwierciedlenie, jakie zasoby zostaną poddane ponownej ocenie: wszystko, co firma ma lub niektóre określone typy, metodologia ustalania procedury na kontach, a także lista urzędników odpowiedzialnych za proces przeszacowania.
Pod koniec procedury mogą być dwa wyniki. Po pierwsze, koszt wymiany jest niższy niż oryginał. W takim przypadku wynikiem jest przecena. Drugi scenariusz dotyczy wyższych kosztów wymiany. W takim przypadku wynikiem będzie przeszacowanie. Czasami księgowi rejestrują współczynnik przeszacowania środków trwałych. Na przykład, jeśli początkowy koszt wyniósł 100 tysięcy rubli, a koszt wymiany wyniósł 70, odpowiednia wartość wyniesie 0,70.
Warto zauważyć najważniejszy niuans. Jeżeli spółka przynajmniej raz ponownie oceni środki trwałe, wówczas podobną procedurę należy przeprowadzić w przyszłości, a ponadto regularnie. Są to wymagania zawarte w Zasadach Rachunkowości (PBU 6/01). Jednak, jak zauważają niektórzy eksperci, dokument ten nie wskazuje, z jaką konkretną częstotliwością należy przeprowadzić przeszacowanie. Zauważono tylko, że nie częściej niż raz w roku.
W zaleceniu Ministerstwa Finansów znajduje się jednak klauzula, zgodnie z którą aktualizacja wartości obiektów (środków trwałych) powinna przebiegać w oparciu o oczekiwaną zmianę ich wartości o 5%. Oznacza to, że gdy tylko firma ma powód, by sądzić, że środki trwałe, takie jak komputery, spadły ceny (lub z jakiegoś powodu wzrosły) o 5%, można dokonać ponownej oceny. Chociaż każda firma ma prawo ustalić własne kryteria. Jednak po ich ustaleniu firma musi dokonać odpowiednich wpisów w dokumentach odzwierciedlających zasady rachunkowości.
Przeszacowania i zasady rachunkowości
Niektórzy eksperci zauważają, że źródła prawa regulujące procedury przeszacowania nie wymagają, aby zasady rachunkowości firmy rejestrowały częstotliwość odpowiedniej procedury. Jeśli jednak zarząd firmy zdecyduje się to zrobić, przydatne jest uzupełnienie tego wpisu sformułowaniami odzwierciedlającymi możliwość ponownej oceny w ramach czasowych, które mogą różnić się od ustalonych.
Na przykład w przypadkach, gdy sytuacja rynkowa wiąże się ze znaczną korektą wartości wszelkiego rodzaju środków trwałych w danym okresie.Z kolei decyzję o zmianie częstotliwości przeszacowania firma może podjąć na podstawie bardzo „półoficjalnej” analizy rynkowej wartości zasobów.
Należy zauważyć, że jeśli firma przestaje regularnie korygować wartość środków trwałych, to, jak wynika z jednego listu Ministerstwa Finansów, można ją uznać za zmianę zasad rachunkowości, która z kolei, zgodnie z wymogami przepisów rachunkowych, powinna mieć uzasadnienia poparte danymi liczbowymi w sprawozdaniach finansowych i prawidłowo sformatowane w wewnętrznej dokumentacji firmy.
Ponadto, jeśli zmiany w polityce rachunkowości firmy są takie, że wyniki finansowe organizacji są zupełnie inne, jak gdyby nic się nie zmieniło, należy dokonać oceny pieniężnej odpowiednich korekt. Z reguły w takich przypadkach firma powinna odzwierciedlać dynamikę zmian odpowiednich wskaźników przynajmniej na podstawie dwóch wymiarów (tj. W ciągu dwóch lat). Dlatego przed podjęciem decyzji o niestosowaniu ponownej oceny organizacja powinna przeprowadzić co najmniej dwie procedury odpowiedniego typu.
Klasa „hurtowa”
Istnieje ciekawa i przydatna opcja ponownej oceny - jej przedmiotem nie jest zbiór pojedynczych obiektów, ale grupa jednorodnych. Jednocześnie firma może samodzielnie określić niezbędne kryteria klasyfikacji - w zasadach rachunkowości nie ma ścisłych zaleceń w tym zakresie. W niektórych innych źródłach prawa, w szczególności w listach Ministerstwa Finansów, istnieją wytyczne dotyczące grupowania obiektów na podstawie ogólnego charakteru ich celu.
Jednak wszystkie informacje odzwierciedlające kolejność i kryteria, o których mowa, powinny znaleźć odzwierciedlenie w zasadach rachunkowości firmy. Jednocześnie kompilując niezbędne rejestry, firma musi przestrzegać standardów i nazw określonych w ogólnorosyjskim klasyfikatorze środków trwałych. W praktyce grupowanie obiektów może być przydatne, jeśli firma stoi przed zadaniem optymalizacji opodatkowania. W ten sposób przedsiębiorstwo będzie miało możliwość obliczenia, które rodzaje środków trwałych najwyraźniej wpływają na wartość podstawy opodatkowania.
Księgowość
Przydatne będzie zbadanie takich niuansów, jak rachunkowość przeszacowania środków trwałych. Zauważyliśmy powyżej, że „półoficjalna” analiza wartości rynkowej funduszy zamówionych od organizacji zewnętrznej może być alternatywą. Ale jeśli mówimy o pełnej procedurze pierwszego rodzaju, konieczne jest ścisłe przestrzeganie wszystkich etapów rachunkowości, aby właściwe transakcje, takie jak przeszacowanie środków trwałych, były prawidłowo stosowane. Rozważ ten aspekt.
Jak rejestrowana jest przeszacowanie środków trwałych? Powiedzieliśmy powyżej, że wynikiem odpowiedniej procedury może być przeszacowanie lub dewaluacja. W pierwszym przypadku wyniki są rejestrowane jako dodatek do kapitału spółki. W tym celu księgowy dokonuje zapisów w debecie na rachunku 01 (zwanym „Aktywami trwałymi”) i na rachunku 83 („Dodatkowy wpłacony kapitał”). To oczywiście nie jest jedyny scenariusz, w którym konto jest zaangażowane. Przeszacowaniu środków trwałych może na przykład towarzyszyć wynik, gdy dane liczbowe są rejestrowane w rachunku zysków i strat w odniesieniu do okresu rozliczeniowego. Oznacza to, że podwójny zapis zmieni się o połowę obciążenia rachunku 01, uznanie rachunku 91 („Inne przychody i koszty”).
Jeśli wynik przeszacowania jest przeciwieństwem tego, co zauważyliśmy powyżej (koszt wymiany jest niższy niż pierwotny), wówczas obniżka jest rejestrowana. Podwójny zapis na nim będzie wyglądał inaczej - obciążenie 91 rachunków, uznanie rachunku 01. Możliwą opcją jest to, że decyzja o obniżeniu kapitału zostanie przypisana obniżeniu kapitału spółki, który powstał z kolei z powodu przeszacowania w poprzednich okresach.W takim przypadku podwójny zapis będzie następujący: obciążenie 83 rachunku („Dodatkowy wpłacony kapitał”) i uznanie rachunku 01.
Innym możliwym scenariuszem jest sytuacja, gdy obniżka jest wyższa niż przeszacowanie obliczone w poprzednich okresach. Następnie zapis ustala wartość na rachunku zysków i strat jako koszt. Będzie to wyglądać tak: konta debetowe 91, konto kredytowe 01. Może się tak okazać, co się stanie zbycie środków trwałych w odniesieniu do których wszczęto procedurę przeszacowania. W takim przypadku podwójny zapis może wyglądać następująco: obciążenie rachunku 84 („Zyski zatrzymane”), uznanie rachunku 83.
Wyniki przeszacowania środków trwałych są zatem odzwierciedlone na różnych rachunkach, w zależności od tego, czy obliczona wartość według kosztu odtworzenia przekracza poprzedni wskaźnik, czy nie. Jest to procedura ustanowiona przez reguły rachunkowości.
Jak widzimy, stosowane w trakcie takiej procedury jak przeszacowanie środków trwałych, księgowania mają dość prostą strukturę. Jednocześnie bardzo ważne jest, aby nie popełnić błędu przy określaniu liczb, które należy zapisać w rachunkowości. W tym celu ważne jest, aby wybrać optymalną metodę przeprowadzenia danej procedury.
Metody przeszacowania
Jakie są metody przeszacowania środków trwałych? W rosyjskiej praktyce rachunkowej są dwa główne. Pierwsza to metoda indeksu. Jego szczególną cechą jest to, że koszt środków trwałych jest obliczany na podstawie wskaźników deflatora, które są ustalane przez organy Federalnej Służby Statystycznej. Druga metoda to bezpośrednia konwersja. Korzystając z niego, organizacje wykorzystują cały szereg różnych wskaźników: te same dane z Rosstat, ceny rynkowe, informacje z literatury specjalistycznej i mediów, pomoc organizacji eksperckich. Wielu ekspertów zgadza się, że druga metoda jest bardziej skuteczna. Obejmuje to bardziej kompleksową procedurę przeszacowania środków trwałych. Jakość odpowiedniej procedury może bezpośrednio wpłynąć na decyzję banku lub innego pożyczkodawcy lub inwestora dotyczącą współpracy ze spółką.
