Jednym z głównych kierunków reformy sądownictwa w Rosji, która rozpoczęła się w 1991 r., Jest powrót procesów sądowych. Ożywieniu tej instytucji wymiaru sprawiedliwości w systemie prawnym kraju towarzyszyły problemy związane z organizacją postępowań sądowych oraz kwestie legalności wyroków wydawanych przez pierwszych prawdziwie ludowych sędziów.
W tym artykule zbadamy, czym jest proces przysięgłych i kim są ci sędziowie. Ale na początek trochę historii nie boli.
Jury w Rosji
Proces jury powstał w starożytnym Rzymie w II-II wieku pne, gdzie był znany jako misja (trybunał stałych komisji). Zwolennikami Rzymian byli Brytyjczycy, którzy zastosowali ten typ sprawiedliwości w XII-XV wieku, a po rewolucji francuskiej stał się szeroko stosowany w całej Europie.
W Rosji proces przysięgłych odbył się w latach 60. XIX wieku, kiedy idee feudalne zastąpiły idee burżuazyjne i natychmiast stały się fundamentem ówczesnej reformy sądownictwa. Ale taki sąd długo nie istniał. Instytut przysięgłych przestał funkcjonować na początku 1918 r. Z powodu faktu, że sądy rewolucyjne były bardziej karne niż sądowe.
Od 2004 r. W Federacji Rosyjskiej obowiązuje ustawa o przysięgłych sądy federalne powszechne ”, przewidujący udział obywateli Rosji jako ławy przysięgłych w wymiarze sprawiedliwości. Obecnie około 15-20% osób oskarżonych o poważne przestępstwa wierzy w swój los w tym konkretnym rodzaju wymiaru sprawiedliwości.
Co to jest rozprawa przysięgłych?
Zgodnie z prawem w Rosji proces przysięgłych jest jedną z instytucji istniejącego systemu sądowego, który składa się z panelu i jednego zawodowego sędziego. Jury składa się z dwunastu obywateli, wybranych losowo wyłącznie na konkretny przypadek. Ich kompetencje obejmują jedynie rozwiązywanie problemów faktycznych i ogłaszanie werdyktu. Rozstrzyganie wszystkich kwestii prawnych, a także sporządzanie i wydawanie wyroków powierzone jest profesjonalnemu sędziemu. Innymi słowy, jury może jedynie ustalić winę pozwanego za popełnienie czynu niezgodnego z prawem, a sędzia określa karę lub zwalnia go z odpowiedzialności.
Jakie sprawy są rozpatrywane przez procesy jury w Rosji?
Nie każda sprawa może być postawiona przed taką sprawiedliwością. W Federacji Rosyjskiej udział w jury jest możliwy tylko w postępowaniu karnym. Lista artykułów Kodeksu karnego jest za długa. Oto tylko kilka z nich:
- zabójstwo (część 2 artykułu 105);
- porwanie (część 3 artykułu 126);
- gwałt (część 3 artykułu 131);
- bandytyzm (w. 209);
- porwanie samolotu, jednostki pływającej, pociągu (art. 211);
- naruszenie życia męża stanu (art. 277);
- otrzymanie łapówki (Część 3, 4 art. 290);
- wkraczanie w życie osoby sprawującej wymiar sprawiedliwości (art. 295);
- wkraczanie w życie funkcjonariusza organów ścigania (art. 317);
- mercenaryzm (części 1, 2 artykułu 359) itp.
Kim są jurorzy i według jakich kryteriów są wybierani?
Listy kandydatów na jury są sporządzane co cztery lata przez najwyższe organy wykonawcze każdego z podmiotów Federacji Rosyjskiej. Kandydatem może być każdy kompetentny obywatel Rosji, który ukończył 25 lat, nie ma w rejestrze karnym (nieużywany lub zaległy), nie jest ścigany za przestępstwo w momencie selekcji i nie jest zarejestrowany w klinice neuropsychiatrycznej lub narkologicznej. Ponadto musi biegle władać językiem postępowania sądowego. Wszystkie listy muszą być osobiście sprawdzone i zatwierdzone przez gubernatora.
Gdzie zaczyna się rozprawa?
Sprawy karne z udziałem przysięgłych można rozpatrywać dopiero po złożeniu wniosku przez oskarżonego.Można to zadeklarować po zakończeniu dochodzenia przedprocesowego i zapoznaniu się z materiałami produkcyjnymi. Wniosek sporządzono w osobnym protokole. Po zbadaniu go sędzia podejmuje decyzję, która jest ostateczna. Innymi słowy, oskarżony nie będzie już miał prawa odmówić przyjęcia przysięgłych w jego sprawie.
Przekazanie postępowania odbywa się na rozprawie wstępnej, podczas której pozwany musi potwierdzić swój wniosek, a sędzia musi wybrać wymaganą liczbę kandydatów (co najmniej 20 osób). Wszystko to znajduje odzwierciedlenie w decyzji wydanej na koniec rozprawy.
Utworzenie wstępnej listy
Sędzia wyznacza spotkanie w celu utworzenia wstępnej listy jurorów. W tym czasie kandydaci są wybierani z listy głównej i listy rezerwowej przez losowy wybór. Jeśli któryś z nich utracił prawo do bycia takim, zostaje wykluczony z odpowiedniej listy.
W niektórych przypadkach przewodniczący sądu lub sędzia prowadzący sprawę na ustne lub pisemne zgłoszenie kandydata może zwolnić go z udziału w postępowaniu z następujących powodów:
- jeśli wiek kandydata jest dłuższy niż 60 lat;
- jeśli kandydat jest kobietą z dziećmi w wieku poniżej trzech lat;
- jeżeli kandydat z przyczyn religijnych nie może uczestniczyć w wymiarze sprawiedliwości;
- jeżeli odwrócenie uwagi kandydata od głównego rodzaju działalności może zaszkodzić interesom państwa (publicznym);
- jeśli kandydat ma inne ważne powody.
Sędzia ma również prawo do zwolnienia każdego ławy przysięgłych, której obiektywna opinia jest wątpliwa z powodu jego obecności stronnicze nastawienie w sprawie oskarżonego, bezprawna presja na niego lub członków jego rodziny, a także jego wiedza na temat sprawy z różnych innych źródeł informacji.
Inni uczestnicy procesu
Próby jury odbywają się przy obowiązkowym udziale:
- prokurator (prokurator), wspierający ściganie przed sądem w imieniu państwa;
- pełnomocnik (obrońca), który broni praw i wolności pozwanego;
- ofiara (ofiara przestępstwa);
- pozwany (oskarżony o popełnienie przestępstwa).
Tworzenie kolegium
Przed wyborem jury do składu orzekającego, sędzia przewodniczący zapoznaje kandydatów ze stronami procesu, mówi o istocie sprawy, wyjaśnia im zadania i warunki udziału w wymiarze sprawiedliwości. Każdy uczestnik procesu ma prawo zadawać pytania, w tym osobiste, kandydatom, którzy mogą pomóc w ustaleniu okoliczności, które utrudniają uczciwy proces. Na podstawie otrzymanych odpowiedzi dowolną liczbę kandydatów można usunąć z listy, przedstawiając zmotywowane wyzwania.
Co więcej, każda ze stron procesu ma prawo do nieuzasadnionego wycofania kandydatów, tj. Ich wykluczenia bez wskazania podstaw.
Skład zarządu
Dwunastu kandydatów, którzy byli pierwsi na liście po odwołaniach, jest głównymi jurorami. Następujące dwa lub więcej (w zależności od złożoności i charakteru rozpatrywanej sprawy) są na przemian, z których każdy może zastąpić jeden z głównych, jeśli z jakiegoś powodu nie może uczestniczyć w spotkaniach.
Utworzone kolegium, głosując w sali obrad, wybiera brygadzistę, po czym przewodniczący ogłasza tekst przysięgi, po czym jury rozpocznie wykonywanie swoich obowiązków. Ponadto przewodniczący wyjaśnia im, co mają prawo robić w trakcie procesu, a co nie.
Zasady jury
Jury ma prawo:
- brać udział w ustalaniu wszystkich okoliczności sprawy, zadawać pytania osobom wezwanym na przesłuchanie przez przewodniczącego, a także brać udział w badaniu dowodów rzeczowych, czynnościach dochodzeniowych;
- robić osobiste notatki i wykorzystywać je podczas przygotowywania odpowiedzi;
- poprosić przewodniczącego o wyjaśnienie norm prawa, a także innych pojęć i pytań, które nie są jasne dla jury.
Jury nie jest uprawnione do:
- komunikować się z osobami niebędącymi członkami sądu na tematy związane z rozpatrywaniem konkretnej sprawy;
- niezależnie gromadzą informacje na temat rozpatrywanej sprawy;
- naruszać tajemnicy głosowania, spotkań;
- opuścić salę rozpraw podczas rozprawy;
- omówić okoliczności sprawy, wyrazić osobistą opinię na jej temat przed omówieniem tych kwestii przy wydawaniu wyroku.
Dochodzenie sądowe
Badanie jury rozpoczyna wstępne oświadczenia stron procesu, w których przedstawiają swoje stanowisko, a także oferują procedurę zapoznania się i rozpatrzenia przedstawionych dowodów. Takie oświadczenia nie mają formy dowodów, mają na celu wyjaśnienie istoty zarzutu i pozycji oskarżonego w stosunku do niego.
Następnie następuje przesłuchanie świadków, oskarżonego i innych uczestników procesu, rozpatrzenie dowodów. Jury bierze udział w ustalaniu okoliczności sprawy, a także może zadawać innym uczestnikom spotkania pytania na piśmie, ale nie osobiście, ale tylko przez przewodniczącego.
Debata sądowa i wskazówki
Pod koniec dochodzenia sądowego rozpoczyna się debata sądowa. Proces ten polega na ocenie w wystąpieniach i uwagach okoliczności sprawy ustalonej podczas dochodzenia sądowego. Przypomina to zbieranie mozaiki z najmniejszych cząstek, a chronologia dowodów nie ma tutaj znaczenia.
Stanowiska stron w debacie mogą się znacznie różnić między sobą, a nawet od rzeczywistego obrazu. Wszystko to tłumaczy się różnym stanowiskiem stron procesu. Debata kończy się przyznaniem każdemu uczestnikowi prawa do repliki. Adwokat i pozwany mają prawo do ostatniego słowa.
Najważniejsze problemy jury
Po ostatnim słowie przysięgli są usuwani z sali sądowej. W tej chwili sędzia przewodniczący sporządza listę problemów do rozwiązania. Są ogłaszani jury w obecności brygadzisty. Obowiązkowe pytania zawarte na liście pytań to:
- czy udowodniono, że miało miejsce bezprawne działanie;
- czy zostało udowodnione, że pozwany popełnił ten czyn;
- czy pozwany jest winny swojej prowizji.
Słowo prezentacji i spotkanie
Po ogłoszeniu pytań sędzia bierze słowo otwierające, które podaje tekst zarzutu, treść prawa karnego, przywołuje dowody i okoliczności sprawy. Wyjaśnia także jury procedurę spotkania, przypomina o ich prawach i obowiązkach. Następnie asesorzy udają się na spotkanie w sali obrad. Kieruje nim brygadzista. Jeżeli podczas spotkania potrzebne są dodatkowe informacje, asesorzy mogą wrócić po nie do sali konferencyjnej.
Werdykt i zdanie jury
Proces spotkania i głosowania odbywa się w całkowitej tajemnicy. W tej chwili osoby nieupoważnione nie mają wstępu na salę konferencyjną. Wszyscy jurorzy muszą dążyć do jednomyślnej decyzji, ale jeśli tak się nie stanie, brygadzista decyduje się głosować. Dotyczy to otrzymania odpowiedzi na pytania wskazane przez przewodniczącego. Jurorzy nie mają prawa wstrzymywać się od głosu.
Brygadzista dokonuje wszystkich odpowiedzi w arkuszu pytań i liczy głosy. Po zakończeniu głosowania podpisuje arkusz i przekazuje go przewodniczącemu.Orzeczenie ogłasza brygadzista po powrocie zarządu do sali konferencyjnej.
Ale to nie wszystko, bo sprawiedliwość sprawowana jest wspólnie przez przewodniczącego i ławę przysięgłych. Uniewinnienie orzeczone przez brygadzistę jest obowiązkowe dla sędziego i jest on zobowiązany do ogłoszenia uniewinnienia na jego podstawie. Ale oficjalny przedstawiciel Themis może nawet uniewinnić oskarżonego, jeśli uzna go za niewinnego, nawet jeśli jury potwierdzi jego winę.
