Aby skutecznie wpływać na procesy gospodarcze, musisz je najpierw zrozumieć. Dlatego warto zwrócić uwagę na produkt krajowy brutto, który jest jednym z kluczowych wskaźników spadku lub wzrostu gospodarki państwowej.
Co to jest PKB
Pod produktem krajowym brutto należy rozumieć wskaźnik ekonomiczny typ uogólniający, który służy do wyrażenia całkowitej wartości towarów i usług w cenach rynkowych. I mówimy tylko o produktach, które zostały wyprodukowane w kraju przy użyciu wyłącznie krajowych zdolności i zasobów we wszystkich sektorach gospodarki.
Przy obliczaniu PKB dane o wartości produktów pośrednich nie są wykorzystywane. Produkt krajowy brutto jest bardzo ważny dla procesów gospodarczych, ponieważ bez niego niezwykle problematyczne jest scharakteryzowanie poziomu rozwoju, wyników produkcji, wskaźników wzrostu, analizy wydajności pracy itp.
Rzeczywisty i nominalny produkt krajowy brutto
Produkt krajowy brutto jest nominalny i rzeczywisty. Pierwszy, absolutny, wyraża się w cenach bieżących dla określonego okresu, którego dotyczy badanie. Innymi słowy, nominalny PKB jest wskaźnikiem, który odzwierciedla faktyczny wolumen usług i wytwarzanych produktów po cenach obowiązujących w danym roku.
Jeśli chodzi o rzeczywisty produkt krajowy brutto, jego wyrażenie następuje poprzez ceny okresu zdefiniowanego jako podstawa. Rzeczywisty PKB wskazuje zatem na faktyczny wzrost produkcji, a nie na zmiany cen. Wskaźnik cen (deflator) PKB można uzyskać, dzieląc produkt nominalny przez rzeczywisty. Ten wskaźnik ma znaczenie przy ustalaniu zmian cen dla określonego okresu.
Omówiliśmy więc, czym jest nominalny PKB i jak różni się on od realnego PKB. Ale to nie jest cała klasyfikacja, dlatego idziemy dalej.
Rzeczywisty i potencjalny PKB
W rzeczywistości należy zrozumieć produkt krajowy brutto, który został zarejestrowany w czasie, gdy gospodarka nie była w stanie pełnego zatrudnienia. Służy do określania możliwości realizowanych w ramach rozwoju państwa.
Z kolei potencjalny PKB - wskaźnik ten jest istotny dla zwiększenia łącznego popytu, przy którym zatrudnienie można scharakteryzować jako pełne. Służy to wyrażeniu potencjału tego rodzaju gospodarki. Z reguły znacznie przekraczają rzeczywiste wskaźniki. Lukę PKB można uzyskać, odejmując potencjalne szanse od rzeczywistych.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że PKB jest produktem wewnętrznym, ponieważ jest wytwarzany przez mieszkańców kraju. Przez mieszkańców należy rozumieć prywatny sektor gospodarczy, niezależnie od obywatelstwa i narodowości. Produkt PKB jest wywoływany z tego powodu, że jego obliczenia są przeprowadzane po odjęciu użytych środków trwałych. Sam proces korzystania z takich funduszy oznacza obniżenie kosztu środków trwałych w okresie czasu wykorzystywanym do generowania raportów. Przyczyną spadku jest deprecjacja, fizyczne i moralne starzenie się zasobów.
Metody obliczania PKB
Aby określić produkt krajowy brutto, możesz użyć kilku metod:
1. W sprawie wydatków.Przy takim podejściu podsumowuje się koszty inwestycyjne przedsiębiorstw, wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych, wydatki rządowe na towary, a także eksport netto i inwestycje (import można odliczyć).
2. W zależności od wielkości produkcji. W takim przypadku konieczne jest jedynie podsumowanie wartości dodanej z każdej firmy (odnosi się to do rodzaju marży utworzonej w danym przedsiębiorstwie).
3. Dochód. Dochody przedsiębiorstw, ludności państwa (uzyskane z działalności przedsiębiorców, opodatkowania importu i produkcji), a także odpisy amortyzacyjne są podsumowane.
Warto zauważyć, że produkt krajowy brutto może mieć znaczący wpływ na politykę pieniężną rządu i Banku Centralnego, a także indeksy giełdowe.
Cechy potencjalnego PKB
Pojęcie takie jak potencjalny PKB należy rozumieć jako maksymalny możliwy poziom produktu krajowego brutto, z zastrzeżeniem pełnego wykorzystania wszystkich dostępnych zasobów (pełne zatrudnienie). Mówiąc o gospodarce pełnego zatrudnienia, musimy zwrócić uwagę na możliwość pewnej rezerwy zasobów. Może to obejmować naturalny poziom bezrobocia.
Wzrost potencjalnego PKB zależy bezpośrednio od ilości dostępnych technologii i zasobów. Co więcej, jest całkowicie niezależny od poziomu cen. Dlatego w takich obliczeniach zakłada się stabilny wzrost. Należy również zrozumieć fakt, że wpływ konkurencji i rynku może w dłuższej perspektywie zapewnić produkcję na poziomie deklarowanym przez potencjalny PKB. Jednocześnie dozwolony jest każdy poziom cen, który zależy od ilości pieniędzy wykorzystanych w gospodarce.
Jeśli występuje wysoka emisja pieniężna, wzrost cen będzie nieunikniony, ale podaż pieniądza nie będzie w stanie wpłynąć na wielkość produkcji w długim okresie.
Wartość potencjalnego PKB wzrośnie, pod warunkiem że wzrośnie ilość zasobów w gospodarce lub przejawi się wpływ postępu technologicznego. Ale w przypadku zmniejszenia wolumenu funduszy wynik będzie diametralnie przeciwny.
Czynniki wpływu na PKB
Istnieje wielu ekonomistów, którzy zgadzają się, że długoterminowy okres makroekonomii można dość dokładnie opisać za pomocą modelu klasycznego. Pozycja klasyków była taka, że jeśli rzeczywisty PKB odbiega od potencjału, rynek eliminuje te zmiany.
Ale jest inny punkt widzenia. Jego istota jest następująca: możemy wyróżnić krótki okres (na przykład kwartał), w którym schemat klasycznej zasady neutralności pieniądza nie zadziała. Oznacza to, że zmiana podaży pieniądza wpłynie nie tylko na poziom cen, ale także na realny PKB.
Na podstawie tych informacji można wyciągnąć następujący wniosek: jeśli rzeczywisty i potencjalny PKB mają znaczącą różnicę w wynikach (pierwszy jest znacznie opóźniony w stosunku do drugiego), wówczas przedsiębiorstwa będą w stanie zwiększyć produkcję przy danym poziomie cen.
Ten wniosek jest w pełni zgodny z faktyczną reakcją firm na niedociążenie gospodarki. W przypadku, gdy znaczna ilość zasobów nie jest zaangażowana, przedsiębiorstwa mogą wybrać sposób na pozyskanie dodatkowych funduszy bez podnoszenia poziomu ich ceny. Przykładem są bezrobotni, którzy zgadzają się pracować za każdą oferowaną cenę.
Takie podejście pozwala zapewnić firmie niezbędną ilość zasobów bez zwiększania kosztów czynników produkcji.
Zmień cykl
Rozważając potencjalny i realny PKB, warto zwrócić uwagę na cykliczne zmiany w gospodarce. Według jednej z najpopularniejszych pozycji istnieje cykl gospodarczy, który obejmuje okresowe wahania poziomów produkcji, inflacji i zatrudnienia.Jako powody, dla których powstaje ta cykliczność, możemy określić osłabienie efektu animacji, wyczerpanie autonomicznych inwestycji (okresowych), odnowienie kluczowych dóbr kapitałowych, wahania podaży pieniądza itp.
Ponieważ makroekonomia nie wykorzystuje integralnej teorii cyklu gospodarczego, w większości przypadków nacisk kładzie się na konkretne przyczyny cykliczności, ale nie są one uwzględniane w kompleksie. Ale wielu ekspertów uważa, że kształtowanie poziomu całkowitych wydatków wynika ze wskaźników produkcji i zatrudnienia. Jednocześnie sezonowe wahania aktywności na określonych obszarach (budownictwo, rolnictwo itp.) Nie są brane pod uwagę.
Jako główne fazy cyklu gospodarczego można określić spadek i wzrost. Właśnie w tych okresach rejestrowane jest odchylenie od średnich wskaźników ekonomicznych dynamiki.
Prawo Oakena
Biorąc pod uwagę taki wskaźnik, jak potencjalny PKB, należy również zwrócić uwagę na poziom naturalnego bezrobocia. Brak odpowiedniej liczby miejsc pracy jest naturalną częścią rynku pracy. Co więcej, proces ten można opisać jako złożony, ponieważ ma on wymierny wpływ na kształtowanie się siły roboczej w kraju.
Istota pracy amerykańskiego ekonomisty Arthura Oukena sprowadza się do zidentyfikowania związku między opóźnieniem w PKB a brakiem odpowiedniej liczby ofert na rynku pracy. Zgodnie z tą teorią produkt krajowy brutto jest wrażliwy na zmiany poziomu. cykliczne bezrobocie. Potencjalny PKB i prawo Oaken'a mają logiczny związek: im wyższa stopa bezrobocia, tym mniej zauważalna różnica między rzeczywistym produktem krajowym brutto a możliwym.
Współczynnik ten służy jako wskaźnik, na podstawie którego określa się ogólny stan gospodarki, a także poziom jej efektywności.
Jeśli mówimy o obserwowanym i faktycznym poziomie bezrobocia, warto zauważyć, że nie są one równe. W ramach spowolnienia gospodarczego można zaobserwować znaczny brak wolnych miejsc pracy, w wyniku czego faktyczne bezrobocie jest wyższe niż poziom naturalny. Kiedy gospodarka znajduje się w stanie dynamicznego wzrostu, popyt na siłę roboczą rośnie tak bardzo, że odsetek osób, które opuszczają produkcję, osiąga minimum. Jednocześnie liczba bezrobotnych, którzy są w stanie znaleźć pracę, znacznie przekracza średnią wartość. Różnica między bezrobociem naturalnym a faktycznym nazywana jest oportunistą.
Warto zauważyć, że zgodnie z prawem Oakena skutki cyklicznego bezrobocia mogą przybrać katastrofalne rozmiary, wpływając na takie wskaźniki, jak nominalny, realny i potencjalny PKB. Mówimy o zmniejszeniu wzrostu produkcji, prowadzącym do stanu depresji i braku aktywności obywateli. Skutkiem takich procesów jest obniżenie, a nawet utrata umiejętności.
Oprócz tych wad, bezrobocie prowadzi do poważnego koszty ekonomiczne: z uwagi na brak zdolności przedsiębiorstw do zapewnienia wymaganej liczby miejsc pracy poziom możliwej produkcji towarów i świadczenia usług jest znacznie obniżony. Tak więc główną stratą dla firm o wysokim bezrobociu są produkty, które nie zostały wydane.
Rzeczywisty poziom PKB jest równy potencjałowi, jeżeli poziom produkcji jest minimalny, a maksymalne zasoby są zaangażowane w produkcję towarów i usług.
Cykl koniunkturalny
Termin ten należy rozumieć jako okres recesji i boomu, które są okresowo powtarzane w ramach ogólnego wzrostu gospodarczego. Jako przyczynę tego cyklu możemy zidentyfikować wahania zagregowanego popytu. Popyt inwestycyjny ma również znaczący wpływ na zmiany wskaźników makroekonomicznych.
Przy ocenie cykliczności gospodarki potencjalne PKB ma ogromne znaczenie, którego formuła sprowadza się do sumy wpływu czynników, takich jak maksymalna wielkość realnej produkcji i najbardziej wydajne wykorzystanie wszystkich dostępnych zasobów w określonym przedziale czasu.
Jednocześnie ważne jest, aby zrozumieć, że poziom potencjalnego produktu krajowego brutto będzie tym wyższy, im niższe będą wskaźniki zagregowanego popytu względem możliwego wzrostu gospodarczego. Jeśli wzrośnie znacznie, rzeczywisty PKB może osiągnąć potencjalny poziom, ale w żadnym wypadku nie wzrośnie powyżej tego poziomu.
Fazy cyklu koniunkturalnego
Wahania w procesie wzrostu gospodarczego można podzielić na pewne fazy, które są okresowo powtarzane:
1. Depresja. Mówimy o szybkim spadku zagregowanego popytu, z którym również gwałtownie spada PKB. W wyniku tego następuje wzrost bezrobocia, co prowadzi do osiągnięcia wskaźników ekonomicznych najniższego punktu cyklu. Warto zauważyć, że najniższy punkt poziomu gospodarczego kraju jest niemożliwy bez wpływu depresji.
2. Wzrost. Jest to wzrost zagregowanego popytu w połączeniu ze wzrostem PKB i ekspansją rynku pracy.
3. Boom. Ta faza oznacza okres, w którym zagregowane zapotrzebowanie w stanie osiągnąć maksimum i przekroczyć potencjalny PKB w miarę zbliżania się do szczytu. Wzór na tę fazę sprowadza się do sumy czynników, takich jak nadmierny popyt, znaczny spadek bezrobocia i późniejsza inflacja.
4. Recesja. Ten okres następuje bezpośrednio po boomie. Początkowo występuje spadek zagregowanego popytu, co pociąga za sobą stopniowy spadek produktu krajowego brutto i wzrost bezrobocia. Wraz ze spadkiem zagregowanego popytu maleje depresja. Kluczowym czynnikiem odróżniającym recesję od depresji jest stały poziom cen.
Inflacja
Termin ten służy do określenia wzrostu poziomu cen w kraju, który trwa przez dany okres. Innymi słowy, spada siła nabywcza waluty krajowej. Amortyzacja pieniądza jest mierzona wskaźnikiem, takim jak stopa lub stopa inflacji.
Warto również zwrócić uwagę na inflację popytu. Podobne zjawisko wynika ze wzrostu zagregowanego popytu po osiągnięciu potencjalnego poziomu realnego produktu krajowego brutto. Jeśli chodzi o inflację kosztów, w tym przypadku sensowne jest mówienie o konsekwencjach wzrostu cen zasobów. Kiedy koszt środków wykorzystywanych w produkcji znacznie wzrasta, przedsiębiorstwa podnoszą ceny produktów, mając nadzieję na utrzymanie tego samego poziomu zysku.
Jak widać, taki wskaźnik, jak potencjalny PKB i czynniki z nim związane, odgrywają ważną rolę w procesie oceny i prognozowania stanu gospodarki państwa.
Przeciwnie.