Jednym z kluczowych instrumentów regulujących działalność komercyjnych instytucji kredytowych przez Bank Centralny jest ustanowienie współczynnika wypłacalności. Jaka jest jego specyfika? Jaka może być jego optymalna wartość?
Jaka jest istota współczynnika wypłacalności?
Współczynnik wypłacalności (lub kapitał własny) jest uważany za jedno z głównych narzędzi regulujących działalność organizacji kredytowych przez państwo. Odzwierciedla stosunek gotówki dostępnej dla banku do jego zobowiązań (przede wszystkim z tytułu wpłaty depozytów i odsetek od nich).
Można zauważyć, że współczynnik wypłacalności jest wskaźnikiem służącym do oceny wyników nie tylko instytucji kredytowych, ale także organizacji innych sektorów gospodarki, na przykład spółdzielni kredytowych. W takim przypadku określa prawdopodobieństwo bankructwa spółki na podstawie jej zobowiązań (wypłaty wynagrodzeń pracownikom, zrekompensowania istniejących pożyczek, przekazania dywidend).
Ponadto, według niektórych ekonomistów, współczynnik wypłacalności spółdzielni kredytowych powinien być wyższy niż w bankach. Wynika to z faktu, że w odpowiednich organizacjach kryteria oceny wypłacalności kredytobiorców są zwykle mniej rygorystyczne niż w wyspecjalizowanych instytucjach kredytowych i finansowych. W związku z tym klienci spółdzielni mogą częściej dopuszczać opóźnienia w pożyczkach, w wyniku których spółka może mieć deficyt środków własnych na spłatę istniejących zobowiązań.
Jak obliczany jest standard kapitału bankowego?
Współczynnik wypłacalności banku definiuje się jako stosunek wielkości podstawy, kapitału trwałego instytucji finansowej, a także kapitału własnego do kwot odzwierciedlających ryzyko kredytowe dotyczące tych aktywów, które są rejestrowane na rachunkach bilansowych, zobowiązań warunkowych, a także pochodnych instrumentów zarządzania przepływem finansowym. Ponadto przy obliczaniu rozpatrywanego standardu można wziąć pod uwagę ryzyko zmniejszenia wypłacalności kontrahentów będących kredytobiorcami, a także ryzyko operacyjne i rynkowe.
Należy zauważyć, że w rzeczywistości bank centralny ustanowił standard adekwatności kapitałowej w kilku odmianach. Rozważmy je bardziej szczegółowo.
Rodzaje współczynników wypłacalności
Tak więc bank centralny Federacji Rosyjskiej określa dla instytucji finansowych takie wskaźniki, jak:
- współczynnik wypłacalności banku - H1.0;
- wskaźnik kapitału podstawowego instytucji kredytowej - H1.1;
- standard dla środków trwałych - H1.2.
Można zauważyć, że odnotowana klasyfikacja wskaźników kapitałowych dla banków rosyjskich została wprowadzona w 2014 r. Wcześniej używany był jeden wskaźnik - H1. Jego analogiem był nowy standard - H1.0.
Struktura znormalizowanych rezerw banku
Standardy wystarczalności funduszy własnych (kapitału) są określone jako wskaźnik ustalony w odniesieniu do określonych odmian rezerw finansowych instytucji finansowej.
W celu prawidłowego określenia, na przykład wskaźnika H1.0, konieczne jest ustalenie całkowitej kwoty kapitału własnego instytucji. Zgodnie z kryteriami ustalonymi przez Bank Rosji kapitał własny instytucji kredytowej składa się z:
- środki trwałe;
- dodatkowe rezerwy.
Z kolei oba rodzaje kapitału są klasyfikowane na innych podstawach.
Struktura środków trwałych
Zatem środki trwałe obejmują:
- kapitał docelowy - tworzony na podstawie wkładów założycieli banku;
- przychody z emisji - generowane z reguły w wyniku sprzedaży papierów wartościowych;
- fundusz rezerwowy organizacji - utworzony zgodnie z wymogami prawa;
- zysk, którego wartość potwierdzają wyniki kontroli instytucji kredytowej.
Dodatkowa struktura kapitału
Z kolei na dodatkowy kapitał banku składają się:
- wzrost wartości nieruchomości po przeszacowaniu;
- środki przedstawione przez fundusz rezerwowy, który powstaje z zysków, które nie zostały oficjalnie potwierdzone wynikami kontroli;
- bieżące zyski, również niepotwierdzone przez audytorów, ale niezwiązane z funduszem rezerwowym;
- pożyczki podporządkowane;
- ustalone rodzaje akcji uprzywilejowanych.
Warto zauważyć, że przy obliczaniu kwoty kapitału banku, na podstawie której określa się rozważaną normę, należy wykluczyć z obliczeń:
- wartość wartości niematerialnych;
- odkupił akcje własne od inwestorów;
- nie rekompensowane przez bank stratami w bieżącym roku, a także w latach poprzednich.
Pewne cechy mogą charakteryzować alokację kapitału w strukturze rezerw spółdzielni kredytowych. Obliczenia te podlegają odrębnym przepisom prawa.
Optymalny standard dla banków
Tak czy inaczej współczynnik wypłacalności jest nadal typowym wskaźnikiem dla banków. Jak wspomniano powyżej, jest to jeden z instrumentów, za pomocą których Bank Centralny reguluje działalność komercyjnych instytucji kredytowych. Jaka może być jego optymalna wartość?
W takim przypadku można śmiało powiedzieć, że w zależności od konkretnej sytuacji gospodarczej współczynnik wypłacalności (kapitału) własnego banku może być inny. Jeśli występuje kryzys w krajowej gospodarce państwa, wówczas w wielu przypadkach organ regulacyjny obniża odpowiedni wskaźnik. Wynika to z faktu, że banki mogą gromadzić zagrożone aktywa w postaci zaległych długów pożyczkobiorców. Przy bardziej sprzyjającym otoczeniu gospodarczym można go zwiększyć.
Istnieje specjalna procedura obliczania rozpatrywanych wskaźników. Przestudiujmy to
Wzór do obliczania wskaźników kapitału bankowego
Zasadniczo, niezależnie od tego, o którym wskaźniku mówimy - czy to H1.0, czy standard współczynnika wypłacalności - H.1.1, wzór obliczeniowy jest taki sam (ale z inną sekwencją obliczeń). Tak czy inaczej bierze pod uwagę:
- kwota kapitału podstawowego instytucji kredytowej;
- wartość środków trwałych;
- kwota funduszy własnych banku;
- wskaźniki ryzyka;
- aktywa instytucji;
- rezerwy bankowe;
- wskaźniki odzwierciedlające stosowanie specjalnych wymogów dotyczących wykorzystania kapitału, w oparciu o zalecenia międzynarodowe;
- kwota wymagań kredytowych banku.
W zależności od konkretnej normy, jaką dana osoba jest zainteresowana badaniem kondycji finansowej banku, omówione powyżej składniki wzoru są uwzględniane w różnych sekwencjach.
Optymalna wartość kapitału własnego banku
Jaki powinien być dany wskaźnik (czasem jest oznaczony nie literą h, ale rosyjskim H ze względu na ich podobieństwo), H1, czy współczynnik wypłacalności jest odpowiedni? Minimalna wartość ustalona przez Bank Centralny wynosi 8%. W przypadku innych rozważanych wskaźników wartości są ustawione inaczej. Zatem standard H1.1 nie powinien być niższy niż 4,5%. H1.2 powinna wynosić co najmniej 6%.
Można zauważyć, że oprócz obowiązkowych istnieją również zalecane wartości danych norm. Na przykład w niektórych okresach CBR doradzało bankom, aby nie obniżały tego wskaźnika poniżej 14%. Jest to zauważalnie więcej niż wskazane przez nas liczby.Zatem można śmiało powiedzieć, że istnieją minimalne akceptowalne wskaźniki dla rozważanych standardów, i są takie, które wskazane są, aby przestrzegać instytucji, które w praktyce prowadzą działalność na rynku bankowym. Przestudiujemy ten aspekt bardziej szczegółowo.
Współczynnik kapitałowy na rynku bankowym
Przeanalizowaliśmy zatem podstawowe wymogi prawne dotyczące standardów adekwatności kapitałowej instytucji kredytowej ustanowionej przez Bank Centralny Federacji Rosyjskiej. Przydatne będzie teraz zbadanie, jakie są rzeczywiste rozmiary odpowiednich wskaźników ustalonych przez określone banki.
W 2010 r. Agencja Expert RA przeprowadziła badanie, które wykazało, że banki, które zapewniają adekwatność kapitałową na minimalnym poziomie ustalonym przez Bank Centralny Federacji Rosyjskiej - 10%, mogą napotkać znaczne trudności. Zwłaszcza jeśli wiążą się ze znacznym ryzykiem operacyjnym.
Dlatego w takich przypadkach wskazane jest, aby instytucje finansowe przekraczały obowiązkowe wskaźniki adekwatności kapitałowej banku komercyjnego ustanowionego przez organ regulacyjny. Ponadto, jeśli dany wskaźnik nie jest wystarczająco wysoki, ryzyko handlowe wzrasta w przypadku złej rezerwacji, twierdzą analitycy. Głównym kryterium wysokiego poziomu przeprowadzenia tej procedury jest zastosowanie w formule rezerwacji wskaźników odzwierciedlających potencjalne niewykonanie zobowiązań w przypadku pożyczek długoterminowych.
Oznacza to, że banki zapewniające niezbyt wysoką adekwatność kapitałową powinny szczególnie uważać na zagrożone aktywa. W 2010 r. Rosyjska gospodarka wyszła z kryzysu w latach 2008–2009. Teraz krajowa gospodarka powraca w kryzysie. Jakie są obecne priorytety Banku Centralnego w zakresie regulacji poziomu adekwatności kapitałowej i jak się czują banki w związku z możliwymi dostosowaniami polityki głównego organu regulacyjnego w odpowiednim kierunku?
Polityka regulatora dotycząca otoczenia regulacyjnego: czynnik kryzysowy
Jak zauważyliśmy powyżej, w kryzysie Bank Centralny Federacji Rosyjskiej może złagodzić wymagania wobec jednego lub drugiego wskaźniki stabilności finansowej banki komercyjne. Jest to polityka, którą stosuje teraz Bank Centralny. W 2015 r. Współczynnik wypłacalności instytucji finansowych H1.0, a także H.1.1, został obniżony. Jaki to miało wpływ na rynek bankowy?
Według analityków agencji Expert RA organizacje kredytowe i finansowe stały się, pomimo liberalizacji polityki Banku Centralnego, bardziej wrażliwe na spadek wartości aktywów. Jest to, zdaniem finansistów, zbyt wysokie wymagania dla H1.2. W tym przypadku możemy powiedzieć, że dla polityki Banku Centralnego Federacji Rosyjskiej może być nierozłączne oddzielne rozważenie znaczenia odpowiednich standardów.
Dlatego złagodzenie wskaźnika H1.0 nie zawsze oznacza, że regulator jest gotowy do obniżenia innych sąsiadujących z nim norm. W rezultacie, jak stwierdzili analitycy Expert RA, w okresie kryzysu liczba banków znajdujących się w strefie ryzyka związanej z niewystarczającymi wolumenami środków trwałych znacznie wzrosła o około 30%. A jeśli te instytucje finansowe nie mogą zwiększyć rentowności, mogą potrzebować dodatkowej kapitalizacji, co może być jednym ze źródeł podwyższenia standardu H1.0. Rozważmy ten aspekt bardziej szczegółowo.
Dokapitalizowanie banków jako źródło zwiększenia współczynnika kapitału
Program kapitalizacji banków mający na celu zwiększenie wskaźnika H1.0 może być realizowany w ramach programów rządowych. Tak więc w okresie od maja 2015 r. Do lutego 2016 r. Płynność systemu bankowego Federacji Rosyjskiej wzrosła w odpowiedni sposób o 803 mld rubli. Jednocześnie, zdaniem analityków, zapasy organizacji kredytowych i finansowych zgodnie ze standardem H1.2, pomimo wsparcia wskaźnika H1.0 poprzez dokapitalizowanie, znacznie spadły ze względu na niską rentowność działalności gospodarczej.
Rola właścicieli banków w dokapitalizowaniu
Ważną rolę we wspieraniu płynności banków odgrywają ich właściciele. Znacząca była także ich kapitalizacja z udziałem w 2015 r .: właściciele instytucji kredytowych i finansowych zainwestowali w swoje firmy ponad 100 miliardów rubli.Znaczącym inwestycjom w kapitał bankowy powinna jednak towarzyszyć realna optymalizacja modelu biznesowego instytucji finansowych. Zmniejszenie wymogów dotyczących kwoty adekwatności kapitałowej banku centralnego pomaga bankom jedynie w spełnieniu formalnych kryteriów zrównoważonego rozwoju. W praktyce muszą mieć znacznie wyższy współczynnik H1.0 niż ustawiony przez organ regulacyjny, a także podejmować znaczne wysiłki w celu zwiększenia rentowności.
Podsumowanie
Zbadaliśmy więc istotę współczynnika wypłacalności banku, reprezentowanego przez kilka odmian. Wskaźnik ten określa odporność banku na czynniki ryzyka, na przykład w postaci pogorszenia dynamiki spłat płatności przez kredytobiorców.
Współczynniki adekwatności kapitału (kapitału) są definiowane jako stosunek rezerw banku do ryzyk zidentyfikowanych przez Bank Centralny Federacji Rosyjskiej. Wartość odpowiednich wskaźników może być inna. W zależności od sytuacji w gospodarce Bank Centralny może zwiększyć lub zmniejszyć wskaźnik H1.0 lub, na przykład, standard adekwatności kapitałowej. Wzór na obliczenie wszystkich rozpatrywanych norm ma taką samą strukturę. Różni się tylko sekwencja obliczeń, które ona zapewnia, w zależności od tego, jakim wskaźnikiem zainteresowany jest finansista.
Wzrost H1.0 banku jest możliwy z różnych źródeł. W 2015 r., Kiedy kryzys pogorszył się w rosyjskiej gospodarce, wdrożono wielkoskalowe programy państwowe mające na celu dokapitalizowanie instytucji kredytowych i finansowych. Znaczna część środków w rezerwach banków została zainwestowana przez ich właścicieli.
Współczynnik wypłacalności banku ma ogromne znaczenie z punktu widzenia oceny ryzyka w działalności gospodarczej instytucji finansowej. Ale z punktu widzenia analizy prawdziwego biznesu jego zawartość informacyjna jest ograniczona. Jeśli bank ma niską rentowność lub znaczną część nieściągalnych długów, wówczas wysokie stopy procentowe, zgodnie z odpowiednim standardem, w szczególności przekraczające minimalny lub nawet zalecany poziom przez Bank Centralny, mogą nie mieć większego znaczenia.
