Rosyjska edukacja przeszła wiele zmian w ostatnich latach. Rząd wdraża liczne reformy w tym obszarze. Ilość informacji, które otrzymują uczniowie, znacznie się zwiększa, a podstawy metodologiczne pedagogiki również się zmieniają.
W nowoczesnych instytucjach edukacyjnych szeroko stosowane są metody interaktywne, a także nowoczesne sposoby pozyskiwania informacji: komputery, Internet, tablice interaktywne i wiele innych. W takich warunkach ważne jest aktywne wdrażanie nowych podejść do uczenia się. Wśród nich najbardziej skutecznym i uznanym od dawna jest podejście systemowe w edukacji. Obecnie stanowi podstawę Federalnego standardu edukacyjnego.
Pojęcie podejścia system-aktywność i jego cele
Podejście system-aktywność jest taką metodą, w której uczeń jest aktywnym podmiotem procesu pedagogicznego. W takim przypadku nauczyciel odgrywa ważną rolę w samostanowieniu uczniów w procesie uczenia się.
Głównym celem podejścia system-aktywność w szkoleniu jest wzbudzenie zainteresowania danej osoby tematem i procesem uczenia się, a także rozwinięcie umiejętności samokształcenia. Ostatecznie rezultatem powinno być wykształcenie osoby prowadzącej aktywny tryb życia, nie tylko podczas treningu, ale także w życiu. Osoba taka może wyznaczać cele, rozwiązywać zadania edukacyjne i życiowe oraz być odpowiedzialna za wynik swoich działań. Aby osiągnąć ten cel, nauczyciele muszą zrozumieć: proces pedagogiczny jest przede wszystkim wspólnym działaniem dziecka i nauczyciela. Działania szkoleniowe powinny opierać się na zasadach współpracy i wzajemnego zrozumienia.
Ramy GEF
W sercu Federalnej stanowy standard edukacyjny polega na podejściu system-aktywność. GEF stawia nauczycielom nowe wyzwania.
- Rozwój i edukacja jednostki zgodnie z wymogami współczesnej społeczności informacyjnej.
- Rozwój zdolności uczniów do samodzielnego otrzymywania i przetwarzania informacji dotyczących zagadnień edukacyjnych.
- Indywidualne podejście do studentów.
- Rozwój umiejętności komunikacyjnych u studentów.
- Orientacja na zastosowanie kreatywnego podejścia w realizacji działań pedagogicznych.
Podejście system-aktywność jako podstawa GEF pomaga skutecznie realizować te zadania. Głównym warunkiem wdrożenia standardu jest włączenie studentów w takie działania, gdy samodzielnie wykonają algorytm działań mających na celu uzyskanie wiedzy i rozwiązanie przypisanych im zadań edukacyjnych. Podejście systemowe do działania jako podstawa federalnego standardu edukacyjnego pomaga rozwijać umiejętności samokształcenia dzieci.
Podstawowe zasady
Podejście systemowe do działania w szkole będzie skuteczne tylko wtedy, gdy zastosowane zostaną określone metody, których lista znajduje się poniżej. Oto metody:
- działania;
- spójność;
- minimax;
- komfort psychiczny;
- kreatywność.
Każdy z nich jest proszony o sformułowanie wszechstronnych cech osobowości dziecka, które są niezbędne do skutecznego uczenia się i rozwoju.
Zasada działania
Podejście systemowe do działań w edukacji opiera się na tej zasadzie. Aby je wdrożyć, nauczyciel musi stworzyć na lekcji takie warunki, w których uczniowie nie tylko otrzymają gotowe informacje, ale sami je otrzymają.
Uczniowie stają się aktywnymi uczestnikami procesu edukacyjnego. Uczą się także korzystać z różnych źródeł informacji, aby wprowadzić je w życie. W ten sposób uczniowie nie tylko zaczynają rozumieć objętość, formę i standardy swoich działań, ale także mogą zmieniać i ulepszać te formy.
Zasada systemu
Drugą najważniejszą zasadą podejścia system-aktywność jest zasada spójności. Oznacza to, że nauczyciel udziela uczniom całościowych, systematycznych informacji o świecie. W tym celu możliwe jest prowadzenie lekcji na skrzyżowaniu nauk.
W wyniku wdrożenia tej zasady u studentów powstaje całościowy obraz świata.
Zasada minimax
Aby wdrożyć zasadę minimax, instytucja edukacyjna powinna zapewnić studentowi maksymalne możliwości uczenia się i zapewnić opanowanie materiału na minimalnym poziomie określonym w federalnym stanowym standardzie edukacyjnym.
Zasady komfortu psychicznego i kreatywności
Ważne jest, aby mieć komfort psychiczny w klasie. Aby to zrobić, nauczyciel musi stworzyć w klasie przyjazną atmosferę i zminimalizować możliwe sytuacje stresowe. Następnie uczniowie będą mogli czuć się zrelaksowani na lekcji i lepiej postrzegać informacje.
Duże znaczenie ma przestrzeganie przez nauczyciela zasady kreatywności. Aby to zrobić, musi stymulować kreatywne podejście do nauki, dawać uczniom możliwość doświadczania własnych działań twórczych.
Technologia podstawowa
Aby metoda działania systemu działała skutecznie, w pedagogice opracowano różne technologie. W praktyce nauczyciele stosują następujące technologie podejścia systemowego.
- Technologia dialogowo-problemowa ma na celu ustalenie problemu szkoleniowego i znalezienie rozwiązania. W trakcie lekcji nauczyciel wraz z dziećmi formułuje temat lekcji, a podczas interakcji rozwiązuje ustalone zadania edukacyjne. W wyniku takich działań powstaje nowa wiedza.
- Dzięki zastosowaniu technologii oceny uczniowie kształtują samokontrolę, umiejętność samodzielnego oceniania swoich działań i wyników, znajdowania błędów. W wyniku zastosowania tej technologii uczniowie rozwijają motywację do sukcesu.
- Technologia produktywnego czytania pozwala nauczyć się rozumieć to, co czytasz, wyciągać przydatne informacje z tekstu i kształtować swoją pozycję w wyniku zapoznania się z nowymi informacjami.
W ten sposób technologie te rozwijają wiele ważnych cech: zdolność do niezależnego otrzymywania i przetwarzania informacji, formułowania opinii na podstawie otrzymanych informacji, niezależnego zauważania i korygowania błędów. Dla współczesnego nauczyciela ważne jest opanowanie tych technologii, ponieważ pomagają one we wdrażaniu wymagań dotyczących wdrażania procesu pedagogicznego, określonych w federalnym stanowym standardzie edukacyjnym.
Wdrożenie podejścia system-aktywność w praktyce
Zastosowanie tego podejścia jest skuteczne tylko wtedy, gdy jego zasady są właściwie stosowane. Nauczyciel musi sporządzić plan lekcji i przeprowadzić go zgodnie z podstawowymi zasadami podejścia systemowego do uczenia się. Lekcja powinna składać się z kilku etapów.
W pierwszym etapie nauczyciel formułuje treść i cel rozwojowy lekcji. Powinien jasno wskazywać, czego dokładnie uczeń się nauczy podczas danej lekcji i jak to zrobi, a także wyjaśnić, jakie działania powinien wykonać uczeń, aby uzyskać i nauczyć się nowej wiedzy.
Następny etap jest motywacyjny. Nauczyciel aktywnie stosuje metody i techniki mające na celu zwiększenie aktywności poznawczej uczniów, stwarza warunki do samodzielnej aktywności poznawczej dzieci, pomaga stworzyć atmosferę współpracy podczas lekcji i „sytuację sukcesu” indywidualnie dla każdego ucznia.
Następnie następuje etap, na którym nauczyciel wybiera treść materiału edukacyjnego, która jest odpowiednia do tematu i rozwijającego się celu lekcji. Wspólnie ze studentami projektuje metodę, schemat i algorytm rozwiązywania problemu przedstawionego na lekcji.
W następnym etapie nauczyciel organizuje działania poznawcze i współpracę między dziećmi, a także indywidualną pracę każdego ucznia.
Na etapie wyboru metod nauczania nauczyciel stosuje najnowsze metody nauczania i pokazuje uczniom, jak uzyskać informacje z książek, Internetu i innych źródeł. Uczy ich także systematyzowania otrzymywanych informacji: sporządzania diagramów, tabel, wykresów i wykresów. Nauczyciel musi stosować najnowsze interaktywne metody nauczania i nietradycyjne formy lekcji.
Ostatni etap to refleksja. W tym czasie nauczyciel wraz z uczniami podsumowuje lekcję, analizuje ich działania podczas lekcji i uczy ich, aby samodzielnie oceniać wyniki swojej pracy zgodnie z wcześniej przygotowanymi kryteriami. W zależności od wyników zajęć na lekcji nauczyciel odrabia lekcje.
Aby wdrożenie podejścia system-aktywność było kompletne, konieczne jest przestudiowanie nie każdego przedmiotu osobno, ale zaangażowanie w interdyscyplinarne badania. Jeśli dla uczniów zostaną zaplanowane praktyczne lekcje z prawdziwego życia na styku nauk, proces uczenia się będzie dla nich bardziej niezapomniany i interesujący. W związku z tym program zostanie wchłonięty bardziej aktywnie. Ponadto uczniowie będą lepiej rozumieć związek między różnymi dyscyplinami naukowymi.
Cechy podejścia system-aktywność w szkole podstawowej
Szkoła podstawowa jest najważniejszym etapem edukacji szkolnej, na którym kładzie się podstawę osobowości dziecka. Z reguły w tym okresie kształtują się jego zdolności komunikacyjne, zdolność do otrzymywania informacji z różnych źródeł. Rozwija także poczucie własnej wartości ucznia i jego stosunek do procesu edukacyjnego.
Nauczyciel w szkole podstawowej powinien dokładnie zaplanować lekcje, biorąc pod uwagę następujące cechy psychologiczne uczniów szkół podstawowych:
- dzieci w tym wieku łatwiej dostrzegają informacje w zabawny sposób;
- młodzież w wieku szkolnym ma słabo rozwinięte umiejętności komunikacyjne;
- dzieci w szkole podstawowej nie mają umiejętności samokształcenia.
Biorąc pod uwagę te cechy osobowości młodszego ucznia, nauczyciel powinien być kreatywny w prowadzeniu lekcji, aby w jak największym stopniu uwzględnić elementy gry w działaniach edukacyjnych. Nauczyciel powinien zorganizować dialog między uczniami na lekcji, aby rozwinąć umiejętności komunikacyjne. Należy pamiętać, że dzieciom może być trudno pracować jednocześnie z kilkoma kolegami z klasy. Dlatego tworząc grupy, warto podzielić dzieci na pary. Ważne jest, aby zapoznać chłopców z metodami uzyskiwania informacji we własnym zakresie. Warto jednak pamiętać, że nie są jeszcze w stanie wykonywać pełnoprawnych samodzielnych działań edukacyjnych i często potrzebują pomocy nauczyciela.
Jeśli nauczyciel weźmie pod uwagę cechy psychologiczne dzieci, podejście systemowe do działania w szkole podstawowej przyniesie pozytywne wyniki i pomoże uczniom w zdobyciu umiejętności niezbędnych do dalszej edukacji.
Podejście systemowe-aktywność w przedmiotach szkolnych
Dzieci uczą się szkolnego programu nauczania o różnym stopniu intensywności. Niektóre są bardziej podatne na tematy humanitarne. Dzieciom łatwiej jest opanować takie przedmioty, jak literatura, historia, nauki społeczne itp. Dokładne dyscypliny są łatwiejsze dla innych. Podejście system-aktywność pomaga niwelować te różnice. Matematyka, fizyka, chemia i inne nauki ścisłe będą bardziej zrozumiałe dla dzieci humanistycznych, jeśli same znajdą potrzebny materiał, usystematyzują go i omówią problematyczne problemy podczas dyskusji edukacyjnych. Wykorzystuje aktywne metody, które integrują różne dziedziny wiedzy. Ponadto podejście oparte na aktywności systemu i jego metody pomogą opanować przedmioty humanitarne dla tych studentów, którzy mają matematyczne nastawienie i preferują nauki ścisłe.Zatem nowe metody i technologie pozwalają każdemu uczniowi opanować obowiązkowe minimum wiedzy przewidziane w federalnym standardzie edukacyjnym.
Wyniki aplikacji
Wyniki zastosowania podejścia system-aktywność można podzielić na 3 grupy: osobistą, meta-przedmiotową i podmiotową.
Osobiste wyniki obejmują manifestację przez studentów zdolności do samokształcenia i samorozwoju, rozwój u dzieci motywacji do zdobywania nowej wiedzy, kształtowanie ich indywidualnych poglądów i wartości.
Rezultaty meta-przedmiotu obejmują rozwój podstawowych działań edukacyjnych: umiejętności uczenia się nauki, regulowania działań edukacyjnych oraz komunikowania się z kolegami i nauczycielami w procesie uczenia się.
Rezultatem przedmiotu jest nabycie podstawowej wiedzy w zakresie podstawowych przedmiotów, umiejętność przekształcenia zdobytej wiedzy, zastosowania jej w praktyce. Obiektywnym rezultatem tego podejścia jest również całościowy obraz świata oparty na nowoczesnej wiedzy naukowej.
Zatem podejście systemowe do uczenia się pozwala skutecznie osiągać wyniki, które są podstawą harmonijnego rozwoju osobistego dziecka.
Wartość podejścia system-aktywność we współczesnej edukacji
Podejście system-aktywność pomaga rozwiązać ważne zadanie edukacyjne naszych czasów - rozwój dzieci, formację aktywnych osobowości i kompetentnych specjalistów. W wyniku takiego szkolenia dzieci nie tylko uczą się szkolnego programu nauczania, ale także nabywają wiele przydatnych umiejętności, które pomogą im w życiu i aktywności zawodowej. Również w trakcie takiego szkolenia powstaje system wartości kulturowych osoby.
Wszystkie te cechy są bardzo ważne w warunkach ciągłej aktualizacji informacji. Internet, prasa, telewizja działają z ogromną ilością informacji. Ważne jest, aby osoba mogła znaleźć odpowiednią wiedzę, usystematyzować ją i przetwarzać. Osoba o takich cechach jest poszukiwana we współczesnym społeczeństwie i przyczyni się do jej rozwoju.
Dlatego podejście systemowe polega na nowoczesnej edukacji rosyjskiej.
